Vợ chồng có hai con sinh năm 2007 và 2018 nhưng với chính quyền sở tại tôi là mẹ đơn thân. Gần đây, chồng tôi mới làm xong thủ tục xác nhận là bố của các con.

Nay vợ chồng mâu thuẫn không thể hàn gắn, muốn chia tay. Tôi xin hỏi trường hợp này giải quyết thế nào, có cần thông qua cơ quan pháp luật hay chỉ phân chia trong nội bộ gia đình?

Luật sư trả lời

Tranh minh hoạ

Theo khoản 1 điều 11 Luật Hôn nhân và gia đình 2000, nam, nữ không đăng ký kết hôn mà chung sống với nhau như vợ chồng không được pháp luật công nhận là vợ chồng. Bên cạnh đó tại khoản 1 điều 9 Luật Hôn nhân gia đình 2014 cũng quy định như sau: Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch. Việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý.

Như vậy, chị và bố của con mình chỉ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền (dù có tổ chức đám cưới) thì về mặt pháp luật vẫn không được công nhận là vợ chồng.

Việc giải quyết hậu quả trường hợp sống chung với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được quy định rõ tại các điều 14, 15, 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:

- Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng.

- Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.

- Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Bên cạnh đó, khoản 2 điều 53 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định: "Trong trường hợp không đăng ký kết hôn mà có yêu cầu ly hôn thì tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại khoản 1 điều 14 của luật này; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì giải quyết theo quy định tại điều 15 và điều 16 của luật này".

Như vậy, việc hai người sống chung với nhau đã nhiều năm nhưng không đăng ký kết hôn, nay cả hai (hoặc một trong hai người) muốn chấm dứt mối quan hệ nà thì về nguyên tắc không phải làm đơn yêu cầu tòa án giải quyết cho ly hôn, nếu không có tranh chấp về con cái hay tài sản.

Trong trường hợp cả hai (hoặc một trong hai người) có yêu cầu được tòa án giải quyết cho ly hôn hoặc có tranh chấp về con cái hay tài sản sẽ phải gửi đơn yêu cầu ly hôn đến tòa án. Tòa án sẽ tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật, đồng thời giải quyết hậu quả của việc chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn (phân chia tài sản, con cái...). Tuy nhiên, theo thông tin chị cung cấp, cả hai hiện đều đang định cư ở nước ngoài nên tòa án Việt Nam sẽ không thụ lý để giải quyết đơn của họ (nếu có).

Theo vnexpress