Trước đây, công việc chính của tôi là đọc truyện cho trẻ em bên cạnh một đầm lầy, được bao quanh bởi vô số cây cổ thụ trong công viên. Với tư cách nhà tự nhiên học trong công viên quốc gia của Mỹ, nhiệm vụ của tôi là giới thiệu với trẻ em cách khám phá thiên nhiên xung quanh.

Một ngày, tôi bật video thu âm tiếng của loài cú mèo để làm âm thanh nền cho câu chuyện, đột nhiên một chú cú lượn xuống ngang tầm mắt của chúng tôi. Điều này khiến tôi và các em nhỏ vô cùng thích thú. "Không thể tin rằng mình được trả tiền để làm một công việc thú vị thế này", tôi đã nghĩ.

Tuy vậy, chỉ sau một thời gian, công việc đã thay đổi một cách chóng mặt. Tôi dần phải ngồi văn phòng nhiều hơn, đọc báo cáo và viết giấy tờ trên máy tính, một công việc không mấy thú vị. Đây là một trong những bước ngoặt quan trọng dẫn tới việc tôi lấy bằng tiến sĩ ở tuổi 66, độ tuổi mà nhiều người đã nghỉ hưu và an nghỉ tuổi già.

                     Tracy Evans. Ảnh: Natural Areas Association

Sự nghiệp dài của tôi

Tôi bắt đầu công việc đầu tiên liên quan đến thính học, chuyên chữa trị các vấn đề về thính giác tại bệnh viện. Với tôi, đây là một lựa chọn thực tế với nhiều cơ hội việc làm hơn trước kia, qua đó tôi có nhiều thời gian hơn để chăm sóc gia đình. Sau đó, khi con cái lớn lên và học đại học ở xa, tôi khao khát được đi ra ngoài, thay đổi môi trường thay vì mắc kẹt trong các phòng cách âm của bệnh viện.

Tôi bắt đầu học một số môn về động vật ở đại học lân cận với hy vọng rằng những môn học này có thể mở ra một số cơ hội mới. Tôi cũng tham gia chương trình tư vấn sự nghiệp ở tuổi trung niên. Khi đó, nhà tư vấn đã hỏi tôi điều gì khiến tôi hạnh phúc khi còn nhỏ và tôi trả lời đó là việc dành thời gian ngoài thiên nhiên, bên những cánh rừng.

Từ những buổi tư vấn này, tôi đã quyết định học thêm một bằng thạc sĩ về động vật học, sau đó làm việc với tư cách một nhà tự nhiên học tại công viên quốc gia. Dù tôi bắt đầu lại ở vị trí tập sự lúc 44 tuổi, tôi rất hạnh phúc khi được làm việc ngoài thiên nhiên nhiều hơn, một niềm vui trẻ thơ tưởng như đã mất mãi mãi.

Tuy nhiên, dần dần tôi được đề bạt lên những vị trí cao hơn và phải dành nhiều thời gian ở văn phòng. Đến một thời điểm, tôi hoàn toàn không làm việc ngoài thực địa nữa, điều khiến tôi dần mất đi niềm vui và hạnh phúc trong công việc.

Một ngày, tôi nhận được lời mời nghỉ phép bốn tháng để tham gia chuyến nghiên cứu thực địa ở một đại học tại Hà Lan. Lời mời này là một cơ hội thay đổi không khí mà tôi đã chờ từ rất lâu.

60 tuổi, và tôi muốn theo đuổi đam mê mới

Chuyến đi thực địa khiến tôi vui hơn rất nhiều. Một lần nữa tôi có thể ra ngoài tận hưởng thiên nhiên, dù với một mục đích khác so với trước kia. Giờ đây, tôi có thể kết hợp được niềm hạnh phúc trẻ thơ bên trong với khao khát tìm hiểu những tri thức mới. Cả hai điều này đều là những nguồn cảm hứng hiếm gặp trong công việc của tôi trước đó.

Ở cuối chuyến thực địa, tôi được mời tham gia một chương trình tiến sĩ đặc biệt, trong đó tôi sẽ làm nghiên cứu ở Mỹ với sự hỗ trợ và hướng dẫn của các giáo sư Hà Lan. Ở tuổi 60, tôi không thực sự nghĩ rằng việc lấy bằng tiến sĩ có thể hỗ trợ bản thân tiến xa hơn bao nhiêu trong sự nghiệp, nhưng tôi muốn theo đuổi đam mê mới này.

Tôi nhận ra mình vẫn có thể đi làm ban ngày cho chính phủ, trong khi thực hiện nghiên cứu vào buổi tối và các ngày cuối tuần. Cho dù vậy, nhiều đồng nghiệp của tôi hoài nghi về việc tôi lấy bằng tiến sĩ để làm gì. "Quan trọng là trải nghiệm", tôi đáp.

Sau 6 năm, tôi đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ở tuổi 66, ba năm sau khi nghỉ hưu. Tôi đã trải qua nhiều thay đổi trong suốt 40 năm làm việc. Cho dù tôi tin rằng mọi quyết định đều là chính xác cho bản thân ở thời điểm đó, khi công việc không còn phù hợp, tôi đã chuyển hướng. Bạn không bao giờ phải làm bất cứ công việc nào mãi mãi.

"Sẽ thật tốt nếu có một mục tiêu cụ thể cho hành trình sắp tới, tuy nhiên cuối cùng thứ quan trọng nhất chính là hành trình bạn đã qua", Ursula K. Le Guin, một tác giả yêu thích của tôi, đã nói.

Theo vnexpress