Đứa trẻ ngoan đánh mất một đặc quyền quan trọng dành cho những đứa trẻ lành mạnh, đó là được thể hiện sự ghen tỵ, tham lam, ích kỷ, và vẫn được yêu thương. (Ảnh minh họa: Shutterstock)

Mong muốn con ngoan ngoãn chắc chắn là mong muốn lớn nhất của các bậc phụ huynh. Đặc biệt với những bố mẹ Việt, mong muốn này ăn sâu trong tiềm thức, thể hiện rõ ràng ngay ở lời chúc phổ biến "chúc con hay ăn chóng lớn, luôn vâng lời bố mẹ".

Alain de Botton là một triết gia, tác giả nổi tiếng mang hai quốc tịch Anh - Thụy Sỹ có nhiều cuốn sách về đời sống thường ngày nằm trong danh sách bán chạy. Ở Việt Nam, ông được biết đến là tác giả một số cuốn sách như Luận về Yêu, Nỗi lo âu về địa vị. Ngoài xuất bản sách, Alain de Botton còn là sáng lập dự án Book of Life nhằm mục đích chia sẻ quan điểm về các vấn đề xã hội. Chia sẻ của Alain de Botton về chủ đề mặt trái của những đứa trẻ ngoan mới đây gây được sự chú ý đặc biệt.

Alain de Botton định nghĩa về những đứa trẻ "ngoan" như sau:

Đứa trẻ ngoan là đứa trẻ sẽ làm bài tập đúng giờ, viết chữ đẹp, giữ vở sạch, dọn dẹp giường chiếu gọn gàng, hơi ngại ngùng, muốn giúp đỡ bố mẹ và bóp phanh khi đạp xe xuống dốc. Trẻ ngoan chẳng bao giờ biểu lộ điều gì bất thường, khiến người lớn nghĩ rằng mọi thứ ở chúng đều ổn. Người lớn tin rằng trẻ ngoan sẽ ổn vì chúng làm những gì được kỳ vọng mà không biết đó chính là vấn đề.

Đứa trẻ ngoan luôn chôn vùi mọi suy nghĩ, cảm xúc thực sự. Chúng nói toàn lời hay ý đẹp, trở thành chuyên gia trong việc làm hài lòng người khác nên chẳng ai có kinh nghiệm chịu đựng sự tồi tệ của chúng. Đứa trẻ ngoan đánh mất một đặc quyền quan trọng dành cho những đứa trẻ lành mạnh, đó là được thể hiện sự ghen tỵ, tham lam, ích kỷ, và vẫn được yêu thương.

Khó khăn trong tương lai của trẻ ngoan, cả trai lẫn gái, xuất phát từ nhu cầu vâng lời quá mức. Một đứa trẻ ngoan chưa chắc đã do bản chất tự nhiên mà có thể vì chẳng còn lựa chọn nào khác. Sự ngoan ngoãn này là bắt buộc thay vì một lựa chọn.

Nhiều trẻ cư xử ngoan ngoãn vì muốn có tình yêu thương người cha người mẹ hay muộn phiền, tuyệt vọng. Trẻ ngoan ngoãn có thể vì muốn xoa dịu cơn giận của người cha/mẹ hay bạo lực, luôn nổi điên hoặc trở nên đáng sợ khi phát hiện bất cứ dấu hiệu nào của sự kém hoàn hảo. Cũng có thể phụ huynh quá bận rộn và phân tâm; chỉ bằng cách thật ngoan, đứa trẻ mới được chú ý tới.

Kiểu đè nén những cảm xúc khó khăn, không được thoải mái bộc lộ những mặt kém hoàn hảo, dù khiến đứa trẻ vâng lời trong một thời gian, nhưng lại làm tích tụ nhiều khó khăn mà trẻ phải đối mặt sau này.

Ảnh minh họa: Shutterstock

Một người lớn từng là đứa trẻ ngoan dễ gặp khó khăn về tình dục. Khi còn nhỏ, họ được khen ngợi về sự trong sáng nên lúc trưởng thành sẽ rơi vào trạng thái mâu thuẫn. Họ khám phá ra niềm vui trong tình dục nhưng cũng sợ bị đánh giá, kết quả là bỏ mặc ham muốn của mình hoặc thỏa mãn theo những cách không phù hợp.

Trong công việc, người từng là trẻ ngoan cũng khó thành công. Thói quen quá vâng lời không thể giúp bạn tiến xa trên đường công danh bởi mọi ý tưởng, dù xuất sắc đến đâu, cũng vấp phải sự phản đối. Thay vì kiên trì và đấu tranh đến cùng, đứa trẻ ngoan thường bỏ cuộc, chọn sự nghiệp tầm thường chỉ vì cố làm hài lòng cả thế giới.

Khao khát làm người tốt là một trong những khao khát chính đáng nhất trên đời, nhưng để có một cuộc sống thật sự tốt, để trưởng thành một cách lành mạnh, đôi khi mỗi cá nhân đều phải đối diện với "mặt tối" của chính mình, dũng cảm "nổi loạn" theo một cách tích cực. Về phần bố mẹ, để tránh nuôi dạy con thành những "đứa trẻ ngoan", cần thể hiện thái độ tích cực hơn trước lỗi lầm của con trẻ. Cho phép con sai lầm, cho phép con sửa sai, bớt cầu toàn là những điều tích cực bố mẹ nên làm trong quá trình nuôi dạy con.

Theo Thời Đại