Viết tay là kỹ năng trẻ nhỏ cần được học bài bản, kể cả trong thời đại kỹ thuật số. Việc viết chữ khó đọc sẽ khiến trẻ mất điểm trong các bài kiểm tra ở trường khi giáo viên không thể hiểu học trò đang cố viết từ ngữ gì. Điều này cũng có thể khiến các em gặp nhiều khó khăn khi giao tiếp bằng văn bản khi lớn lên. Do đó, trang Young Parents gợi ý sáu cách giúp trẻ viết chữ đẹp hơn.

1. Để trẻ học một cách tự nhiên

Việc ép trẻ tập viết trước khi sẵn sàng thường có hiệu ứng tiêu cực đến chữ viết của các em khi lớn. Bà Rebecca Jaclyn Smith, chuyên gia phát triển học liệu của tổ chức giáo dục Learning Vision, cho rằng trẻ trải qua nhiều giai đoạn trong quá trình chơi và tương tác với môi trường xung quanh. Nếu các hoạt động luyện viết được diễn ra sớm hơn khi cần thiết, các em sẽ chưa sẵn sàng và bị ức chế, yếu tố ảnh hưởng đến sự thích thú của các em khi vẽ và viết sau này.

Khoảng 2 tuổi, trẻ thường bắt đầu vẽ những vòng tròn nguệch ngoạc, dần dần phát triển thành các hình và chữ cái. Thay đổi này là do sự phát triển của các cơ tay và phản xạ thần kinh, giúp các em có thể kiểm soát tốt hơn khi vẽ và viết. Trẻ nhỏ ở độ tuổi này có xu hướng cầm bút ở trong lòng bàn tay, bởi đó là vị trí cầm nắm ổn định nhất với cơ tay yếu.

2. Luyện tập tay

Theo Jaya Mathew, chuyên gia trị liệu của trung tâm The Child Development Centre của Singapore, khả năng viết của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào sức mạnh của cơ ngón tay, khả năng kiểm soát ngón tay với cổ tay cũng như phản xạ thần kinh giữa mắt và tay.

Để luyện tập, bạn nên để trẻ chơi với các vật nhỏ khác nhau để đa dạng hóa chuyển động của ngón tay. Bạn cũng có thể mua cây bút chì nhỏ, bút màu để trẻ có thể luyện tập vẽ và viết ở khắp mọi nơi. Càng luyện tập nhiều, khả năng làm chủ cây bút sẽ được cải thiện, dẫn đến khả năng viết chính xác hơn sau này.

Đồng thời, các chuyên gia cũng khuyên bạn nên dán các tờ giấy viết lên tường để trẻ có thể vẽ và viết trên mặt phẳng thẳng đứng. Điều này sẽ giúp trẻ điều chỉnh vị trí cổ tay tốt hơn, sử dụng các cơ ngón tay nhiều hơn là các nhóm cơ lớn như cẳng tay.

Ảnh: Young Parents

3. Thời điểm

Chuyên gia Rebecca gợi ý một số dấu hiệu bạn có thể tham khảo để xác định thời điểm cho trẻ nhỏ học viết.

- Trẻ có thể cầm bút đúng cách.

- Trẻ có thể vẽ các đường cơ bản để hình thành chữ cái, ví dụ: nét sổ, nét nghiêng, nét cong hình tròn, hình tam giác, và hình vuông.

- Trẻ có thể bắt đầu phân biệt các chữ cái.

- Trẻ thể hiện mong muốn học viết với cha mẹ.

4. Cổ vũ trẻ

Bạn nên liên tục cổ vũ và giúp trẻ chỉnh sửa để có thể viết đẹp hơn. Nếu trẻ viết chữ quá to, hãy vẽ các ô vuông để giới hạn cỡ chữ. Nếu trẻ hay viết xiên vẹo so với dòng kẻ, hãy sử dụng bút khác màu để nhấn mạnh những chỗ trẻ viết nguệch ngoạc. Dần dần, trẻ sẽ nhớ các quy chuẩn và sẽ viết đẹp hơn.

Bên cạnh quá trình chỉnh sửa, bạn nên động viên để trẻ có thêm động lực cố gắng. Luyện viết không phải là việc dễ dàng, việc khiến trẻ hiểu rằng bạn đang đồng hành và cổ vũ sẽ để tạo động lực thay đổi, luyện tập về lâu dài.

5. Trái hay phải

Tay thuận sẽ ảnh hưởng nhiều đến cách học viết của trẻ, theo chuyên gia Jaya. Với những ngôn ngữ viết từ trái sang phải, người thuận tay trái sẽ gặp nhiều khó khăn khi viết hơn. Người thuận tay phải sẽ viết ra xa cơ thể mình và kéo bút bằng cơ ngón tay để viết, trong khi người thuận tay trái phải viết về phía cơ thể mình, và đẩy bút bằng cơ ngón tay.

Do vậy, nếu trẻ thuận tay trái không được học cách viết phù hợp, các em sẽ viết bằng một cách thiếu hiệu quả, chậm và khó khăn suốt cả cuộc đời. Vậy nên với việc thuận tay trái, trẻ cần được học viết với cách đặt giấy, cách đặt tay và khuỷu tay, cách cầm bút khác so với các bạn học.

Theo chuyên gia Rebecca, trẻ nên được học "nghiêng giấy ở một góc 45 độ theo chiều kim đồng hồ và đặt tay dưới dòng kẻ để tránh bị nhòe khi viết". Kathleen Chia và Linda Gan, đồng tác giả của bộ sách tập viết Enjoy Handwriting nổi tiếng của Singapore, cho rằng để trẻ thuận tay trái có thể viết được tốt, bạn và giáo viên cần đặc biệt động viên và giữ kiên nhẫn.

6. Đặt câu hỏi khi trẻ viết xấu

Kể cả khi trẻ đã học cấp 1, việc chỉnh sửa chữ viết không bao giờ là muộn. Ở độ tuổi này, trẻ đã có thể cầm nắm bút vững vàng, việc viết chưa đẹp có thể do một số vấn đề chính như căn khoảng cách, tư thế yếu, hay phản xạ tay - mắt kém. Với việc căn khoảng cách khi viết, bạn có thể tự mình viết mẫu cho trẻ, chỉ ra lỗi sai và cùng trẻ luyện tập.

Trong khi đó, để cải thiện phản xạ tay - mắt, bạn nên cho trẻ tham gia các hoạt động tay đòi hỏi sự tỉ mỉ, ví dụ chơi đất nặn, cắt dán... Những hoạt động này ảnh hưởng tích cực đến kỹ năng tay của trẻ, dẫn tới việc viết tốt hơn.

Nếu những phương pháp này vẫn chưa có hiệu quả, phụ huynh nên đưa trẻ đi tư vấn để được kiểm tra và hỗ trợ cụ thể.

Theo vnexpress