Da ửng đỏ xảy ra khi hàng trăm mạch máu nhỏ ngay dưới da giãn ra. Khi các mạch máu này giãn ra, chúng nhanh chóng chứa nhiều máu hơn, khiến da có màu đỏ, hồng hoặc sẫm màu hơn vùng xung quanh.
Da đỏ ửng rõ rệt hơn ở những vùng cơ thể có mạch máu gần da nhất, chẳng hạn như má và ngực. Da ửng đỏ thường không gây lo ngại và thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn nhưng trong một số trường hợp, da ửng đỏ có thể liên quan đến bệnh lý.
Dưới đây là 10 nguyên nhân khiến da ửng đỏ và cách đối phó:
1. Cảm xúc và rượu
Phản ứng cảm xúc mạnh mẽ có thể gây đỏ bừng mặt, còn gọi là đỏ mặt. Những cảm xúc mãnh liệt có thể gây ra sự gia tăng lưu lượng máu trên khuôn mặt bao gồm: sự tức giận, sự lúng túng, sự lo lắng và căng thẳng.
Uống rượu cũng có thể gây đỏ bừng mặt ở một số người. Điều này liên quan đến việc các enzyme của một người có thể xử lý rượu mà họ uống hiệu quả như thế nào. Đối với những người chậm xử lý rượu, sản phẩm phụ của rượu - acetaldehyde - sẽ tích tụ trong máu. Điều này khiến các mạch máu giãn ra, khiến bạn cảm thấy đỏ bừng, nóng bức và khó chịu. Nó giống như một phản ứng dị ứng nhỏ.
Một số người có thể gặp các triệu chứng khác như tim đập nhanh, đau đầu hoặc buồn nôn.
|
|
Uống rượu có thể khiến các mạch máu giãn ra và gây đỏ mặt (Ảnh: Internet) |
2. Nhiệt độ và vận động
Khi cơ thể trở nên nóng, các mạch máu sẽ giãn ra để hạ nhiệt cơ thể. Phản ứng này cũng có thể khiến da đỏ bừng. Tập thể dục, hoạt động thể chất cường độ cao hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột đều có thể dẫn đến tình trạng này.
Việc đỏ bừng mặt do tập thể dục hoặc ở trong môi trường nóng bức thường không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Tuy nhiên, da đỏ bừng kèm theo một số triệu chứng khác có thể là dấu hiệu của bệnh liên quan đến nhiệt, chẳng hạn như kiệt sức vì nóng hoặc say nắng. Những triệu chứng này bao gồm: khó thở, kiệt sức, lú lẫn.
3. Rối loạn nội tiết
Hệ thống nội tiết bao gồm các tuyến sản xuất hormone, là những chất truyền tin hóa học gửi thông tin từ vùng này đến vùng khác trong cơ thể. Các hormone đi qua dòng máu và giúp điều chỉnh các chức năng khác nhau của cơ thể.
Bất kỳ rối loạn nội tiết nào tạo ra lượng hormone cao ảnh hưởng đến những điều sau đây đều có thể gây đỏ bừng mặt như căng thẳng, huyết áp, giãn mạch.
Ví dụ hội chứng Cushing khiến cơ thể sản xuất quá nhiều cortisol, có thể gây đỏ bừng mặt. Hội chứng này cũng có thể khiến một người phát triển: bệnh tiểu đường, các vấn đề sức khỏe tim mạch và tăng cân quanh ngực và bụng.
Hay như hội chứng carcinoid - đây là một tình trạng hiếm gặp do các khối u sản xuất hormone gây ra. Các khối u carcinoid thường ở ruột hoặc phổi. Khối u có thể tạo ra quá nhiều hormone serotonin. Điều này có thể gây đỏ bừng mặt, tiêu chảy và khó thở.
|
|
Một số bệnh liên quan đến rối loạn nội tiết gây ra triệu chứng mặt đỏ ửng (Ảnh: Internet) |
4. Phát ban da
Có rất nhiều tình trạng da khiến mặt đỏ ửng. Có thể khó để phân biệt sự khác biệt giữa các tình trạng da khác nhau, vì vậy điều quan trọng là phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng.
Dưới đây là một số phát ban phổ biến khiến mặt bạn đỏ lên, cùng với các triệu chứng khác mà bạn có thể gặp phải.
Phát ban da
|
Triệu chứng liên quan
|
Trứng cá đỏ (Rosacea)
|
- Đỏ bừng mặt, da mặt bị đổi màu. khô da, da nhạy cảm, nổi mụn và có thể nhìn thấy các mạch máu.
- Tình trạng viêm mạch máu do căng thẳng, thức ăn cay và nhiệt độ nóng có thể khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.
|
Dị ứng
|
- Da thường ngứa và có thể bong tróc hoặc rỉ nước.
|
Bệnh vẩy nến
|
- Các mảng dày, có vảy trên bề mặt da.
|
Viêm da tiết bã
|
- Da đỏ cũng có thể bị khô và bong vảy.
- Cũng có thể có gàu ở da đầu hoặc lông mày.
|
Bệnh chàm (viêm da dị ứng)
|
- Phát ban có thể cảm thấy khô, đóng vảy và có thể ngứa.
- Có thể có phát ban trên các bộ phận cơ thể khác.
|
Bệnh lupus ban đỏ
|
- Tình trạng tự miễn dịch này thường ảnh hưởng đến khớp, thận và các cơ quan khác.
- Ngoài tình trạng mặt đỏ, còn có thể nổi mẩn đỏ có vảy ở các bộ phận khác trên cơ thể.
|
5. Cường giáp
Cường giáp xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp, dẫn đến tốc độ trao đổi chất quá cao.
Bệnh cường giáp có thể khiến da mặt đỏ bừng và đổi màu ở lòng bàn tay. Theo Viện Tiểu đường, Tiêu hóa và Thận Quốc gia (NIDDK), các triệu chứng khác của cường giáp có thể bao gồm:
- Nhịp tim nhanh
- Tăng huyết áp
- Run tay
- Khả năng chịu nhiệt thấp
- Tiêu chảy
- Giảm cân
- Cảm thấy bồn chồn và khó ngủ
- Buồn nôn và ói mửa
- Kinh nguyệt không đều
|
|
Nhịp tim nhanh, kinh nguyệt không đều, khả năng chịu nhiệt kém là những triệu chứng điển hình của bệnh cường giáp (Ảnh: Internet) |
6. Mãn kinh
Mãn kinh là khi phụ nữ không có kinh nguyệt. Tình trạng này thường xảy ra dần dần ở độ tuổi từ 40 đến 58. Trong thời kỳ mãn kinh và thời gian trước đó (tiền mãn kinh), buồng trứng từ từ ngừng sản xuất hormone.
Ở những người trải qua thời kỳ mãn kinh, việc thay đổi nồng độ hormone có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu và gây ra những cơn bốc hỏa gọi là bốc hỏa. Trong cơn bốc hỏa, một người có thể cảm thấy nóng đột ngột, dữ dội và có thể lan khắp cơ thể, trong đó có thể gây đỏ ửng mặt.
7. Thuốc
Đôi khi, tình trạng đỏ bừng mặt có thể do thuốc hoặc chất bổ sung bạn dùng. Một số loại thuốc phổ biến gây đỏ bừng mặt là:
- Thuốc chẹn kênh canxi (như amlodipin)
- Thuốc giãn mạch (như lisinopril)
- Niacin (vitamin B3), có trong nhiều loại thực phẩm bổ sung hàng ngày
- Tamoxifen
- Vancomycin
Ngoài ra, có những loại thuốc có thể gây nhạy cảm với ánh sáng - một phản ứng giống như bị cháy nắng khi bạn dành thời gian dưới ánh nắng mặt trời mà không dùng kem chống nắng. Dưới đây là một số ví dụ về thuốc gây nhạy cảm ánh sáng:
- Một số loại kháng sinh (như doxycycline)
- Isotretinoin
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) (như naproxen)
- Thuốc lợi tiểu thiazide (như hydrochlorothiazide)
Có rất nhiều loại thuốc có thể gây đỏ ửng mặt. Vì vậy, nếu gặp bất kì tác dụng phụ nào của thuốc, bạn nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ.
|
|
Đỏ ửng mặt có thể do tác dụng phụ của thuốc (Ảnh: Internet) |
8. Nhiễm trùng
Một số bệnh nhiễm trùng có thể gây phát ban da có thể có màu đỏ, tím hoặc nâu. Tùy thuộc vào tình trạng nhiễm trùng, bạn có thể gặp các triệu chứng khác như sốt, sưng da hoặc đau.
- Bệnh zona: đây là tình trạng phát ban do virus thủy đậu gây ra, các triệu chứng của bệnh như: có mụn nước và liên quan đến một vị trí cụ thể, chẳng hạn như một bên mặt.
- Bệnh chốc lở: đây là một bệnh nhiễm trùng da do vi khuẩn thường gặp ở trẻ em. Vùng da mẩn đỏ thường có một số lớp vỏ màu vàng.
- Viêm mô tế bào: là một bệnh nhiễm trùng da do vi khuẩn gây sưng mô dưới da. Da có màu đỏ hoặc tím (tùy thuộc vào màu da của bạn). Bệnh cũng có thể gây sốt.
- Bệnh thứ năm (còn gọi là parvovirus B19): là một bệnh nhiễm virus phổ biến ở trẻ em. Bệnh gây phát ban đỏ hoặc tím trên má, kèm theo sốt và các triệu chứng khác giống như cúm, chẳng hạn: đau đầu hoặc sổ mũi.
9. Cháy nắng
Các vết ửng đỏ trên mặt có thể do cháy nắng, tình trạng này thường phổ biến vào mùa hè. Vết cháy nắng trông có màu đỏ trên làn da sáng hơn và làn da sẫm màu sẽ trở nên sẫm màu hơn. Da thường có cảm giác ấm, nhạy cảm, đau và thậm chí ngứa.
Cháy nắng bắt đầu vài giờ sau khi tiếp xúc và có thể kéo dài nhiều ngày tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng.
10. Lão hoá da do ánh nắng mặt trời
Ngay cả khi không bị cháy nắng, việc da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ có thể khiến da mặt bạn chuyển sang màu đỏ hoặc sẫm màu hơn theo thời gian. Tiếp xúc với tia cực tím (UV) trong thời gian dài khiến các mạch máu nhỏ trên da trở nên to hơn. Tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím cũng khiến các sợi đàn hồi co giãn trên da bị đứt gãy. Điều này sẽ dẫn tới lão hoá da và gây đỏ ửng da.
Nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời lâu ngày và làn da không được bảo vệ, bạn cũng có thể đối mặt với nguy cơ cao bị ung thư da.
Vân Anh/Nguồn: Goodrx