Theo tổ chức y tế thế giới WHO, tỷ lệ người mắc bệnh ung thư vú trên thế giới ngày càng tăng cao, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Ở Việt Nam, ung thư vú đứng hàng đầu về tỷ lệ mắc và hàng thứ 3 về tỷ lệ tử vong ở nữ giới.
Mặt khác, theo vận động tầm soát ung thư vú tại cộng đồng, ngày càng có nhiều phụ nữ nhận chẩn đoán ung thư vú ở giai đoạn rất sớm, khi không hề có triệu chứng. Tuy nhiên, các hiệp hội ung thư vẫn nhấn mạnh vai trò của người bệnh trong việc tự nhận thức các thay đổi trên cơ thể của mình, qua đó giúp phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm hơn.
Dưới đây là các triệu chứng và dấu hiệu mà mọi người cần lưu ý về khả năng bị ung thư vú để đi khám sớm.
1. Nổi u cục ở vú
Tại Nhật Bản, gần 35% trường hợp ung thư vú được phát hiện nhờ chính người bệnh tự khám vú. Các chuyên gia khuyên phụ nữ nên tự khám vú hàng tháng sau khi hết kỳ kinh, để xem có khối u khác lạ nào trong tuyến vú của mình hay không. Tuy nhiên, cần nhớ rằng đa số khối u ở vú là lành tính, không phải là ung thư để không quá hoảng sợ. Các khối u lành tính ở vú hường là nang chứa dịch hoặc bướu sợi tuyến vú. Tuy nhiên, bạn luôn cần gặp bác sĩ nếu xuất hiện khối u ở vú do chúng có thể là ung thư và cần được loại trừ bằng các xét nghiệm chuyên sâu.
Để tự khám vú, bạn có thể đứng trước gương để kiểm tra hình dạng vú ở tư thế bình thường. Sau đó, chuyển đổi tư thế hai tay giơ cao và cuối cùng hai tay chống vào hông, kiểm tra vú khi thay đổi các tư thế nằm.
2. Nổi hạch nách
Khi khám vú bạn cũng có thể kiểm tra vùng hố nách. Nếu có khối u nào bất thường bạn cũng nên đi khám ngay. Hạch nách có thể sưng to lên do nhiều nguyên nhân khác như viêm nhiễm, nhưng cũng có thể là dấu hiệu đầu tiên của ung thư vú. Có khá nhiều trường hợp ung thư vú được chẩn đoán khi người bệnh phát hiện tình cờ có hạch trong nách.
3. Đau tức ngực hoặc đau vú
Bị đau tức ngực, căng tức vú trong thai kỳ hoặc trong những ngày hành kinh là triệu chứng thường hay gặp. Tuy nhiên, nếu những triệu chứng này xuất hiện trong cả những ngày bình thường và cơn đau kéo dài, tăng dần khi đến kỳ kinh nguyệt thì bạn nên đi khám bác sĩ.
4. Thay đổi da vùng vú
Da bị trũng xuống, co rút, dày lên ở một số nơi trên vú, bị tấy đỏ hoặc sần lên... cũng có thể là triệu chứng của ung thư vú. Một số trường hợp còn đi kèm chảy dịch hoặc chảy máu bất thường ở núm vú. Vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư vú đã vào giai đoạn muộn nên bạn cần đi khám ngay.
5. Tụt núm vú, thay đổi vùng da quanh đầu núm vú
Một số người phụ nữ bị tụt núm vú bẩm sinh. Tuy nhiên, nếu núm vú của bạn đột nhiên bị tụt hẳn vào trong, cứng lên và không kéo ra được thì đó có thể là triệu chứng của ung thư ở vùng này và bạn cần đi khám sớm.
6. Thay đổi kích thước hoặc hình dạng vú
Nếu thấy một bên vú có thể to lên bất thường, 2 bên vú không còn tương xứng, thì bạn cũng nên đi khám vì đó có thể là dấu hiệu của ung thư vú.
Tóm lại, khi phát hiện các cục u, sưng đau, biến đổi màu sắc da, chảy dịch… khác với bình thường, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm để được khám và tư vấn cụ thể. Tại Nhật Bản, phụ nữ trên 40 tuổi cũng được khuyến khích đi khám tầm soát ung thư vú và chụp nhũ ảnh (có thể kết hợp thêm siêu âm vú) mỗi năm 1 lần.
Ts.Bs Phạm Nguyên Quý (Bệnh viện Trung Ương Kyoto Miniren)