Chế độ ăn thuần chay có giúp giảm cơn bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh?

1. Cơn bốc hỏa - triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh

TS.BS. Lê Quang Toàn - Trưởng khoa Đái tháo đường, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, bốc hỏa là một trong những rối loạn nội tiết tố của thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh mà đa số phụ nữ phải trải qua. Phụ nữ bước sang giai đoạn tiền mãn kinh có thể phải chịu đựng từ 1 - 10 cơn bốc hỏa mỗi ngày. 

Có khá nhiều phụ nữ giai đoạn trong và sau mãn kinh thường xuyên gặp phải các cơn bốc hỏa - các đợt giãn mạch ngoại biên gây ra cảm giác nóng ở ngực, cổ và mặt, kèm theo đổ mồ hôi và đỏ bừng. 

Cơn bốc hỏa thường được biểu hiện bằng cảm giác nóng sực lên đột ngột, kèm theo mồ hôi và sự xuất hiện các nốt mẩn đỏ. Bốc hỏa đôi khi có kèm theo các biểu hiện khác như vã mồ hôi, tim đập nhanh, mặt mũi nóng bừng, đỏ mặt, cảm giác ớn lạnh toàn thân, bứt rứt, tâm trạng khó chịu, bực bội, cáu gắt bộc phát thường xuyên...

Hầu hết phụ nữ giai đoạn mãn kinh đều gặp phải cơn bốc hỏa khó chịu.

‏Tình trạng này có thể kéo dài từ 1-2 năm, thậm chí 5-10 năm gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Các cơn bốc hỏa thường xuất hiện có thể chấm dứt sau giai đoạn mãn kinh nếu do rối loạn nội tiết tố, nhưng ở một số phụ nữ có thể kéo dài nhiều năm sau đó.

Theo một số nghiên cứu, đã có bằng chứng cho thấy các yếu tố liên quan đến lối sống như chế độ ăn uống ảnh hưởng đến sự xuất hiện của các cơn bốc hỏa liên quan đến mãn kinh.

2. Tham khảo nghiên cứu về chế độ ăn thuần chay giúp giảm triệu chứng bốc hỏa 

Một nghiên cứu của Hiệp hội Mãn kinh Bắc Mỹ mới được công bố trên tạp chí Mãn kinh cho thấy, việc can thiệp bằng chế độ ăn uống có hiệu quả tương đương với liệu pháp thay thế hormone để giảm các cơn bốc hỏa ở thời kỳ mãn kinh mà không gây ra các nguy cơ sức khỏe liên quan.

Nghiên cứu có sự tham gia của 84 phụ nữ sau mãn kinh báo cáo các cơn bốc hỏa 2 lần trở lên mỗi ngày. Những người tham gia được phân ngẫu nhiên vào 2 nhóm. Một nhóm là nhóm can thiệp đang áp dụng chế độ ăn thuần chay ít chất béo, tiêu thụ nửa cốc đậu nành nấu chín mỗi ngày, nhóm còn lại là nhóm đối chứng không thay đổi chế độ ăn uống trong vòng 12 tuần.

Nhóm can thiệp được yêu cầu tuân theo chế độ ăn thuần chay, ít chất béo, dựa trên trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu, đồng thời giảm thiểu lượng dầu bổ sung và thực phẩm béo (ví dụ: các loại hạt, bơ hạt và bơ). Đối với cả 2 nhóm, đồ uống có cồn được giới hạn ở mức 1 ly mỗi ngày.

Trong thời gian nghiên cứu kéo dài 12 tuần, phần lớn những người tham gia nhóm can thiệp đã giảm các cơn bốc hỏa từ trung bình đến nặng. Sự kết hợp giữa chế độ ăn thuần chay, ít chất béo và đậu nành nguyên chất có liên quan đến việc giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa. Trọng lượng cơ thể cũng giảm đáng kể ở nhóm can thiệp.

Thử nghiệm trên được chia thành 2 phần, phần đầu tiên được xuất bản vào năm 2021 và phần thứ hai được xuất bản trong năm nay. Kết quả nghiên cứu đã giải quyết thành công quan điểm rằng có thể có những thay đổi tích cực trong việc giảm bớt triệu chứng bốc hỏa thời kỳ mãn kinh do sự thay đổi nhiệt độ theo mùa.

Trưởng nhóm nghiên cứu - Tiến sĩ Neal Barnard, Chủ tịch Ủy ban Bác sĩ và Giám đốc điều hành Hiệp hội Mãn kinh Bắc Mỹ, giáo sư trợ giảng tại Trường Y thuộc Đại học George Washington giải thích: "Những kết quả mới này cho thấy rằng việc thay đổi chế độ ăn uống nên được coi là phương pháp điều trị đầu tiên đối với các triệu chứng vận mạch rắc rối, bao gồm đổ mồ hôi ban đêm và bốc hỏa".

Trong các thử nghiệm ngẫu nhiên trước đây, các sản phẩm đậu nành đã được chứng minh là làm giảm tần suất các cơn bốc hỏa. Những nghiên cứu này cho thấy chế độ ăn dựa trên thực vật và tiêu thụ đậu nành hàng ngày có thể làm giảm tần suất các cơn bốc hỏa và sự kết hợp này có thể hữu ích hơn việc thay đổi chế độ ăn uống hoặc chỉ bổ sung đậu nành.

Phụ nữ nên bổ sung đậu nành vào chế độ ăn hàng ngày giúp giảm các triệu chứng bốc hỏa khó chịu.

Tiến sĩ Barnard và nhóm nghiên cứu cho biết: "Nghiên cứu này chứng minh tính hiệu quả của việc can thiệp bằng chế độ ăn uống đối với các triệu chứng mãn kinh. Ngoài ra, chế độ ăn kiêng chính xác được kỳ vọng sẽ làm giảm mối lo ngại về sức khỏe của nhiều phụ nữ đến tuổi mãn kinh như nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư vú và các vấn đề về trí nhớ ngày càng tăng".

Nghiên cứu này mở đường cho các nghiên cứu trong tương lai để xác định vai trò tương đối của chế độ ăn dựa trên thực vật và bổ sung đậu nành, cũng như vai trò của những thay đổi hệ vi sinh vật do chế độ ăn uống gây ra trong quá trình chuyển hóa isoflavone. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng có những hạn chế như cỡ mẫu tương đối nhỏ và thời gian can thiệp 12 tuần không thể đánh giá được tác động lâu dài. 

Theo suckhoedoisong.vn