Giảm đau chỗ này, tổn thương chỗ khác

“Thần dược” giảm đau đầy rẫy trên chợ mạng

Chị N.T.N. (ngụ quận 8, TPHCM) cho biết ba chị bị ung thư phổi di căn vào tuyến thượng thận gây đau đớn vật vã tới mức không thể ăn ngủ được. Ông đã được tiêm morphine theo chỉ định của bác sĩ nhưng những cơn đau vẫn không thuyên giảm. Hết cách, chị N. đành lên mạng tìm kiếm thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư.

Trên mạng tràn lan các loại thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư không rõ nguồn gốc

Chị được giới thiệu một chỗ bán thuốc giảm đau vô cùng hiệu quả. Giá của 50 liều thuốc giảm đau là 1,5 triệu đồng. Mỗi liều có tác dụng 24 giờ. Chị N. đọc được nhiều phản hồi khen ngợi từ những khách hàng từng mua thuốc giảm đau cho người thân, nghĩ rằng giá đó quá rẻ. Tuy nhiên, khi liên lạc với người bán, chị thấy mỗi liều thuốc được chia vào các bịch ni lông không có nhãn mác. Nhìn như vậy người mua không thể biết đó là thuốc gì, nguồn gốc ra sao nên chị N. và gia đình vẫn phân vân, chưa dám thử.

Trường hợp khác là anh P.Đ.V. (ngụ quận Phú Nhuận, TPHCM) cũng đang chăm sóc người nhà bị ung thư. Cha anh V. bị ung thư gan đã di căn vào phổi. 2 tháng nay, ông ho rất nhiều. Cơn ho dày tới mức ông không thể chợp mắt. Anh V. nghe bạn của mẹ chỉ cách, vào một hội nhóm chuyên bán thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư tìm mua thuốc. Sau khi uống thuốc 2 ngày, cha anh V. không ho nữa. 

Ông N.Đ.H. (52 tuổi, ngụ TP Thủ Đức, TPHCM) bị ung thư tuyến tiền liệt di căn vào xương gây đau nhức, sinh hoạt khó khăn. Ông H. vẫn đang điều trị theo phác đồ tại bệnh viện. Tâm lý có bệnh thì vái tứ phương, ai chỉ thuốc gì giảm đau, ông đều mua uống thử. Ông H. liên hệ với một nơi bán thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư trên mạng. Người bán thuốc quảng cáo sản phẩm của họ rất rẻ và hiệu quả, không chỉ dùng cho bệnh nhân ung thư mà cả với người bình thường. Mỗi liều thuốc giảm đau giá 30.000 đồng, uống vào 10 phút sau lập tức phát huy tác dụng, thời gian giảm đau kéo dài hơn 1 ngày. Sau khi uống thuốc lần đầu, đêm đó, ông H. ngủ thẳng giấc, không bị cơn đau hành hạ phải tỉnh dậy giữa đêm. Mặc dù ông có vẻ hợp với thuốc nhưng vợ con ông đều ngăn cản, khuyên ông đến gặp bác sĩ nhờ tư vấn bởi sợ rằng thuốc mua trôi nổi trên mạng có các tác dụng phụ gây nguy hiểm tính mạng. 

Bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Đắc Nhân Tâm - phụ trách Khoa Ung bướu Bệnh viện Thống Nhất - khuyến cáo bệnh nhân ung thư tuyệt đối không tự ý mua thuốc giảm đau trên mạng về sử dụng. Đầu tiên, khi điều trị giảm đau cho bệnh nhân ung thư, bác sĩ sẽ phải dựa trên sự đánh giá về mức độ đau bậc 1, 2, 3… để có liệu trình phù hợp. Chẳng hạn, bệnh nhân đau từ mức độ 3 sẽ cần dùng các nhóm thuốc giảm đau có tính chất gây nghiện. Việc dùng các loại thuốc này vô cùng phức tạp, phải đúng liều lượng và phác đồ mới hiệu quả và hạn chế được những tác dụng phụ. Nếu tự mua thuốc giảm đau trên mạng, bệnh nhân sẽ không được đánh giá mức độ đau, chỉ mang tính chất giảm đau 1 lần chứ không có phác đồ, chiến lược lâu dài. Đó còn chưa kể thuốc bán trên mạng không rõ nguồn gốc.

Một số bệnh nhân khen “thần dược” vì tác dụng giảm đau sau khi uống thuốc rất nhanh. Thực chất đây là các thuốc chứa corticoid. Tuy cho tác dụng giảm đau nhanh nhưng tác dụng phụ để lại vô cùng nặng nề và khó xử lý. Bệnh nhân sẽ bị loãng xương, loét dạ dày, rối loạn nội tiết tố, suy gan, thận… Trong khi đó, người bệnh ung thư đang rất cần một thể trạng ổn định để đủ sức tiếp nhận liệu trình điều trị bệnh. 

Diệt đám rối thần kinh: giảm đau hiệu quả, chi phí thấp

Không phải tất cả bệnh nhân ung thư khi vào giai đoạn cuối mới bị đau đớn. Có những bệnh ung thư bị đau từ rất sớm. Cơn đau mạn tính khiến bệnh nhân suy sụp cả thể chất lẫn tinh thần. Không ít bệnh nhân ung thư bị trầm cảm vì đau, cản trở sự tiếp nhận điều trị. Khi dùng thuốc giảm đau không còn tác dụng, vẫn còn nhiều cách can thiệp chính thống giúp bệnh nhân giảm đau hiệu quả, an toàn.

Khi dùng thuốc giảm đau không còn tác dụng, vẫn còn nhiều cách can thiệp chính thống giúp bệnh nhân ung thư giảm đau hiệu quả, an toàn

Mới đây, Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã can thiệp giảm đau hiệu quả cho một bệnh nhân ung thư bằng cách diệt đám rối thần kinh hạ vị. Bệnh nhân là chị V.N.T (47 tuổi, ngụ TPHCM) đang bị đau đớn do căn bệnh ung thư đại tràng xâm lấn lan đến vùng xương chậu. Cơn đau lan ra từ vùng xương chậu và vùng đáy chậu, khiến những công việc đơn giản như đi vệ sinh cũng trở thành nỗi ám ảnh đối với bệnh nhân. Ngoài ra, chị T. còn đau lan đến đùi và bắp chân tới mức khó di chuyển. Các cơn đau ngày càng tăng khiến bệnh nhân dù đã dùng nhiều loại thuốc giảm đau, thậm chí truyền morphine mà vẫn không hiệu quả. Lúc nhập viện, bệnh nhân đã hoàn toàn kiệt quệ do đau đớn dẫn tới ăn uống kém và mất ngủ nhiều ngày. Bệnh viện có sẵn các liệu pháp điều trị ung thư hiện đại nhưng không dễ tiến hành khi bệnh nhân đang chịu đựng đau đớn như thế.

Sau khi kiểm tra, các bác sĩ xác định nguyên nhân gây đau ở chị T. có thể do tế bào ung thư xâm lấn vào xương, thần kinh, phần mềm, tạng… Hơn nữa, khối u lớn chèn ép vào các tạng và vị trí thần kinh nên gây cảm giác đau nặng tăng dần, liên tục, dai dẳng. Nếu không tiếp nhận điều trị, bệnh nhân có nguy cơ tử vong sớm. Vì vậy, mục tiêu giảm đau cho chị T. được đặt lên hàng đầu. 

Ngày 11/10, chị T. được thực hiện can thiệp tắc mạch khối u. Sau đó 3 ngày, bệnh nhân tiếp tục được can thiệp diệt đám rối hạ vị. Chị T. được thực hiện kỹ thuật can thiệp nội mạch, gây tắc mạch bằng cách bơm các hạt vi cầu cắt nguồn nuôi khối u. Nhờ vậy, bệnh nhân phần nào giảm đau và khống chế được sự phát triển của tế bào ung thư.

Kỹ thuật thứ hai đóng vai trò quyết định trong việc giảm đau. Ê kíp can thiệp đã sử dụng máy cắt lớp vi tính để định vị chính xác đám rối thần kinh và dẫn đường cho bác sĩ đưa các kim nhỏ tiếp cận đúng vị trí. Tiếp theo, một lượng thuốc phù hợp được bơm vào các kim nhỏ, tác động tức thì đến thần kinh dẫn truyền cảm giác đau và triệt tiêu các dẫn truyền này. Sau khi được bơm thuốc diệt thần kinh đám rối hạ vị, cơn đau của chị T. dịu hẳn và biến mất. Trải qua bao ngày đau đớn, lần đầu tiên bệnh nhân có thể tự xoay trở người, đi lại và ngủ ngon. Liều lượng thuốc giảm đau cho chị T. cũng được giảm dần và sau 48 giờ, bệnh nhân hoàn toàn không phải sử dụng thêm thuốc giảm đau. 

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đình Luân, Trưởng đơn vị X-quang can thiệp - Phó trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Nhân dân Gia Định - cho biết, kỹ thuật can thiệp diệt đám rối thần kinh giảm đau phù hợp với những bệnh nhân có bệnh lý ung thư bị đau dai dẳng vùng bụng, lưng cục bộ (ung thư gan, tụy, thực quản, dạ dày, túi mật, thận). Diệt đám rối thần kinh có tác dụng giảm đau nhanh chóng và lâu dài hơn so với điều trị bằng phương pháp nội khoa thông thường; chưa kể chi phí lại thấp, đa số bệnh nhân ung thư đều có thể dễ dàng tiếp cận. Nhờ kỹ thuật giảm đau này, các bệnh nhân như được tiếp thêm sức mạnh, lạc quan chiến đấu với ung thư.