leftcenterrightdel
 Cơn đau có thể là lý do phổ biến khiến một người hóp cơ bụng vào. Ảnh: Yurii_Yarema/ Shutterstock

Cơ bụng của chúng ta là một trong những cơ làm việc chăm chỉ nhất trên cơ thể. Chúng tham gia vào gần như mọi chuyển động của cơ thể, giữ cho cơ thể ổn định và cân bằng, bảo vệ cột sống của chúng ta và thậm chí đảm bảo các cơ quan nội tạng ở đúng vị trí.

Nhưng một số tình trạng sức khỏe nhất định và thậm chí căng cơ không cần thiết trong cuộc sống hàng ngày của bạn có thể khiến cơ bụng trở nên mất cân đối.

Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến một tình trạng gọi là "hội chứng đồng hồ cát" - một sự thay đổi bất lợi trong cấu trúc của thành bụng, có thể gây ra nếp nhăn có thể nhìn thấy ở giữa bụng. Không chỉ vậy, sự thay đổi này còn có thể gây tác động dây chuyền đến các cơ quan nội tạng và các bộ phận khác của cơ thể nếu không được điều trị.

Hội chứng đồng hồ cát

Có 4 nguyên nhân chính gây ra hội chứng đồng hồ cát. Tất cả chúng đều dẫn đến sự mất cân bằng chức năng của cơ bụng:

Thứ nhất là do một số bệnh lý bẩm sinh (chẳng hạn như tật nứt thành bụng hoặc thoát vị rốn) khiến cơ bụng phát triển không đúng cách, dẫn đến mất cân đối cơ.

Tư thế xấu là một nguyên nhân khác. Điều này khiến cột sống di chuyển khỏi độ cong bình thường, hình chữ s, dẫn đến những thay đổi bất lợi về độ căng và chức năng của cơ bụng, khiến cơ mất cân bằng. 

Đau bụng (dù là do các vấn đề về dạ dày, gan hay túi mật) cũng có thể khiến một người tự nguyện hoặc không tự nguyện co cơ bụng để giảm hoặc tránh đau.

Nhưng một nguyên nhân đáng ngạc nhiên khác của hội chứng đồng hồ cát có thể là các vấn đề về hình ảnh cơ thể, một vấn đề ngày càng gia tăng. Những người có thể cảm thấy không an toàn với cơ thể của họ hoặc những người muốn có bụng phẳng để trông thẩm mỹ hơn, họ sẽ chủ động hóp bụng.

Giáo sư Adam Taylor - Giám đốc Trung tâm Học tập Giải phẫu Lâm sàng, Đại học Lancaster (Anh) phân tích: 

Khi chúng ta hóp bụng vào, nó sẽ khiến cơ bụng trực tràng (thường được gọi là cơ "sáu múi") co lại. Nhưng vì chúng ta có xu hướng tích trữ nhiều mô mỡ hơn ở vùng bụng dưới nên các cơ ở phần trên của dạ dày có xu hướng hoạt động nhiều hơn. Điều này tạo ra một nếp gấp hoặc nếp nhăn ở bụng trong một thời gian dài, khiến rốn bị kéo lên trên.

leftcenterrightdel
 Không rõ có bao nhiêu người trên toàn cầu mắc 'hội chứng đồng hồ cát'. Ảnh: Adragan/Shutterstock

Bất kể nguyên nhân nào - dù là tự nguyện hay không tự nguyện - hóp bụng gây áp lực lớn hơn lên lưng dưới và cổ. 

Việc hóp bụng cũng làm giảm không gian cho các cơ quan trong ổ bụng cư trú. Nếu ví bụng như một tuýp kem đánh răng, bóp vào giữa sẽ tạo ra áp lực ở phía trên và phía dưới. Áp lực ở phía trên ảnh hưởng đến việc thở bằng cách làm cho cơ hoành (cơ chính liên quan đến việc hút không khí vào) không thể kéo xuống xa. Áp lực ở phía dưới đặt lực lớn hơn lên các cơ sàn chậu vì khoang bụng giảm thể tích khi bụng bị hút vào. Cùng với đó, lực tác động lên các khớp xương sống và xương chậu tăng lên do cơ bụng ít có khả năng hoạt động hơn để hấp thụ tác động khi căng thẳng.

Mặc dù có một số nghiên cứu hạn chế xem xét ảnh hưởng của hội chứng đồng hồ cát đối với khả năng thở, nhưng nghiên cứu về đai bụng (trong đó toàn bộ bụng hoặc chỉ một phần của nó được thắt lại để hỗ trợ phục hồi sau chấn thương cơ hoặc sau phẫu thuật) cho thấy mức giảm 34% lượng không khí thở ra và giảm 27% - 40% tổng dung tích phổi.

leftcenterrightdel
 Nhiều người tình nguyện hóp cơ bụng để trông thẩm mỹ hơn, tuy nhiên, điều này không tốt cho sức khỏe bên trong của bạn. Ảnh minh họa: Sirisab / Shutterstock

Không rõ liệu điều này có dẫn đến những thay đổi lâu dài về khả năng thở hay không. Nhưng trong thời gian ngắn, điều này có thể khiến bạn khó tập thể dục hơn – và bạn cũng có thể cảm thấy mệt mỏi sớm hơn do lượng oxy đi vào máu giảm.

Theo Giáo sư Adam Taylor, hội chứng đồng hồ cát có thể đảo ngược. Nghĩa là chúng ta có thể điều trị sự mất cân bằng cơ bắp thông qua các bài tập tăng cường sức mạnh cho tất cả các cơ cốt lõi. Các hoạt động như yoga hoặc pilates cũng có thể giúp thư giãn các cơ.

Ngoài ra còn có nhiều cách bạn có thể tránh nó. Nếu bạn bị đau bụng không rõ nguyên nhân hoặc kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ – không chỉ để ngăn ngừa sự mất cân bằng cơ bắp mà còn để điều trị nguyên nhân gốc rễ của cơn đau.

Nếu bạn có xu hướng hóp bụng để cải thiện ngoại hình, thì các bài tập tăng cường sức mạnh cho cơ và lưng sẽ rất hữu ích để giúp duy trì tư thế đẹp và làm phẳng bụng.

Trang Ly/Nguồn: The Conversation