TAK-003 là vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết (SXH) mới đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) sơ tuyển vào ngày 10.5.2024. TAK-003 được phát triển bởi Takeda, là vắc xin phòng bệnh SXH thứ hai được WHO sơ tuyển. Đây là loại vắc xin sống giảm độc lực chứa các phiên bản yếu của 4 loại huyết thanh vi rút gây bệnh SXH.

leftcenterrightdel
 Điều trị bệnh nhi sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM

WHO khuyến cáo sử dụng TAK-003 cho trẻ em từ 6 - 16 tuổi ở những nơi có gánh nặng và cường độ lây truyền SXH cao. Vắc xin nên được tiêm theo lịch 2 liều với khoảng cách giữa các liều 3 tháng, không nên giảm khoảng cách giữa các liều. Nếu liều thứ hai bị trì hoãn vì bất kỳ lý do gì, không cần thiết phải bắt đầu lại loạt liều này và liều thứ hai nên được tiêm ngay khi có cơ hội đầu tiên.

Việc sơ tuyển TAK-003 là một bước quan trọng trong việc mở rộng khả năng tiếp cận toàn cầu với vắc xin SXH. Đến nay chỉ có 2 loại vắc xin SXH được WHO sơ tuyển, bao gồm vắc xin CYD-TDV chống SXH do Sanofi Pasteur phát triển.

WHO cho biết vắc xin không ngăn ngừa được tất cả các trường hợp SXH. Tiêm vắc xin phòng bệnh sốt SXH nên được xem như một phần của chiến lược tổng hợp để kiểm soát căn bệnh này, bao gồm kiểm soát véc tơ, quản lý ca bệnh thích hợp, giáo dục cộng đồng và sự tham gia của cộng đồng. Trong đó, kiểm soát véc tơ (muỗi) truyền bệnh vẫn là một thành phần quan trọng của chương trình phòng chống SXH. Hơn nữa, véc tơ muỗi truyền bệnh SXH còn truyền các loại vi rút quan trọng khác, bao gồm sốt vàng da, vi rút chikungunya và vi rút zika.

SXH là bệnh do véc tơ truyền qua vết đốt của muỗi bị nhiễm bệnh. SXH nặng là một biến chứng có thể gây tử vong. Ước tính có hơn 100 - 400 triệu ca SXH trên toàn thế giới mỗi năm và 3,8 tỉ người sống ở các quốc gia lưu hành SXH, hầu hết ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ.

Tại VN, SXH lưu hành rộng rãi và có cả 4 type vi rút D1, D2, D3 và D4 gây bệnh. Năm 2023, type D2 chiếm gần 89%; các tháng đầu năm nay D2 chiếm 70%. Các tỉnh thành ghi nhận hơn 14.500 ca SXH trong 3 tháng đầu năm nay.

Ai không tiêm vắc xin TAK-003 ?

WHO hiện không khuyến nghị sử dụng TAK-003 cho trẻ em dưới 6 tuổi vì hiệu quả của vắc xin ở nhóm tuổi này thấp hơn.

Đặc biệt, WHO lưu ý không nên tiêm vắc xin TAK-003 cho người đang mang thai; người đang cho con bú; người bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải, bao gồm cả những người đang điều trị bằng liệu pháp ức chế miễn dịch như hóa trị hoặc dùng corticosteroid toàn thân liều cao (ví dụ 20 mg/ngày hoặc 2 mg/kg thể trọng/ngày prednisone trong 2 tuần trở lên) trong vòng 4 tuần trước tiêm chủng; người nhiễm HIV có triệu chứng hoặc nhiễm HIV không triệu chứng có liên quan đến bằng chứng suy giảm chức năng miễn dịch.

 
Theo Thanh niên