Cá chép - loại cá không thể thiếu để cúng ông Công ông Táo
Vào mỗi dịp cúng ông Công ông Táo, trên ban thờ tổ tiên mỗi nhà không thể thiếu cá chép. Cá chép sống để trong thau nước, đem thắp hương rồi đem thả sông.
Thông thường, cá chép được chọn để thắp hương thường là cá chép đỏ. Nhưng nhiều nhà cùng dùng các lại cá chép khác. Hình tượng cá chép đã gắn liền với Tết ông Công ông Táo. Không chỉ là biểu tượng, có một loại cá chép còn là "thuốc" bổ phổi, ăn vào những ngày trời rét đậm rất tốt sức khỏe.
    |
 |
| Vào mỗi dịp cúng ông Công ông Táo, trên ban thờ tổ tiên mỗi nhà không thể thiếu cá chép. (Ảnh minh họa) |
Theo BS Đông y Nguyễn Hữu Trường (làm việc tại TPHCM), cá chép rất tốt cho sức khỏe phổi, là loại thực phẩm có thể hỗ trợ chữa ho lâu ngày không khỏi. Nó có đặc tính chống viêm, giảm nhẹ viêm đường hô hấp, giàu dinh dưỡng nên giúp trị ho, phổi khỏe và cơ thể nhanh hồi phục hơn.
"Những người bị viêm phế quản, suy hô hấp mãn tính hoặc những bệnh liên quan đến phổi, đường hô hấp, rất nên ăn cá chép hàng ngày để nhanh hồi phục sức khỏe", BS Đông y Nguyễn Hữu Trường nói.
Điều này rất hữu dụng trong tình hình thời tiết thực tế tại miền Bắc khi trời rét đậm rét hại kéo dài, gây ảnh hưởng sức khỏe phổi cũng như nguy cơ bệnh đường hô hấp tăng cao. Ăn cá chép trong thời điểm này sẽ giúp bạn khỏe mạnh hơn.
Không những thế, cá chép còn rất tốt cho sức khỏe nói chung, nhất là với phụ nữ. Trong y học cổ truyền, cá chép có vị ngọt, tính bình, chứa nhiều protein và nhiều vitamin. Ăn cá chép đem lại nhiều lợi ích sức khỏe như tiêu thũng, hạ khí thông nhũ, khai vị kiện tỳ (lợi tiểu tiêu phù, thông sữa, tạo cảm giác thèm ăn và bồi dưỡng hệ tiêu hóa). Chính vì vậy, dùng cá chép chữa bệnh cũng rất tốt.
Trong "Cương mục y học Trung Quốc thời Lý" cũng từng ghi nhận: "Cá chép là dương tính trong âm tính, có tác dụng tiểu tiện, có thể chữa được bệnh khi kết lạnh, nướng lên thì hỏa, có phát phong hàn, bình phổi thông sữa, làm sạch đường tiêu hóa, bài tiết và trừ khử được tả độc sưng tấy".
Người Trung Quốc cổ đại từng liệt đuôi cá chép vào một trong "bát trân" (8 cái quý) ngang với chân gấu. Nhà y học thời Hậu Lương - Ðào Hoàng Cảnh (Trung Quốc) đã gọi cá chép là "Chư ngư chi trưởng, vi thực phẩm thưởng vị" (cá chép đứng đầu các loại cá, là loại thực phẩm đứng đầu vị).
Nghiên cứu của y học hiện đại cũng cho thấy, việc ăn cá chép cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Trong mỗi 100g thịt cá chép tươi có chứa: 17,6g protid; 4,1g lipid; 25mg vitamin A; 0,09mg vitamin B2; 2,7mg vitamin PP; 1,27mg vitamin E; 33mg Mg; 2,08mg Zn; 15,38mg Se. Trong đó, thành phần protein amino axit trong cá chép tương đương với thành phần protein amino axit mà cơ thể cần, rất dễ dàng để hấp thụ. Nó là dạng chất đạm chất lượng cao, chất xơ tốt, hàm lượng nước nhiều hơn, do đó thịt rất mềm và tinh mịn.
|
 |
| Cá chép giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. (Ảnh minh họa) |
Ngoài chữa ho lâu ngày không khỏi, bổ phổi, cá chép còn dùng để chữa bệnh gì?
Chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng cá chép để nấu chua, om dưa, kho cá… ăn thay đổi hàng tuần để bồi bổ sức khỏe, nhất là khi trời rét đậm. Để sử dụng cá chép làm thuốc chữa bệnh, bạn có thể áp dụng những công thức sau:
- Có tác dụng an thai: Lấy một con cá chép nặng khoảng nửa cân, để cả vảy, mổ bỏ ruột, trộn thêm nửa lạng gạo nếp, rửa sạch, cho thêm ít vỏ quýt, gừng sống. Ðổ tất cả vào nồi ninh chín, cho thêm ít muối, ăn 5-7 lần.
Hoặc bạn có thể sử dụng công thức: Cá chép 1 con khoảng 500g, đánh vảy, bỏ ruột, rửa sạch, cho vào nước luộc thành canh; củ gai 30g sắc lấy nước; gạo nếp 60g, vo sạch, đổ vào nồi, đổ nước canh cá, nước sắc củ gai vào rồi ninh thành cháo. Dùng 5-7 ngày, ăn khi còn nóng.
- Hỗ trợ điều trị viêm gan, vàng da, phù chân, tiểu dắt: Cá chép 1 con (khoảng 1kg), đậu đỏ 50g, hành, gừng, tỏi, gia vị vừa đủ.
Cách làm: Cá chép làm sạch, ướp gia vị, sau đó rán vàng hai mặt. Phi thơm hành, tỏi, gừng sau đó cho thêm nước và đậu đỏ vào nấu sôi, thả cá chép vào hầm đến khi đậu mềm nhừ là được. Bạn có thể ăn thường xuyên để bồi bổ và chữa bệnh tốt hơn.
|
 |
| Cá chép chữa được nhiều loại bệnh. (Ảnh minh họa) |
- Tỳ vị hư hàn: 200g thịt cá chép dùng bột năng thoa đều, thêm 8g gừng giã nhuyễn, cho thêm muối và bột nêm vừa đủ, sau đó bỏ vào trong món súp bắp cho chín rồi ăn.
- Phụ nữ cần thông sữa, tăng tiết sữa sau sinh: Cá chép 1 con khoảng 300g, một chân giò lợn (loại bé), thông thảo 3g. Tất cả cho vào nồi hầm nhừ. Ăn trong ngày. Hoặc: Cá chép 1 con, đẳng sâm 15g, hoàng kỳ 50g. Tất cả hầm nhừ, ăn ngày 1 lần. Ăn vài lần sẽ giúp gọi sữa về hiệu quả.
- Hỗ trợ điều trị ho gà, hen phế quản: Cá chép 1 con khoảng 250g, xuyên bối mẫu tán mịn 6g, nấu canh ăn trong ngày. Ăn liên tục 1-2 tuần để phát huy tác dụng chữa bệnh hiệu quả.
Lưu ý: Khi ăn cá nói chung cũng như cá chép nói riêng cần đảm bảo ăn chín. Tuyệt đối không ăn cá chép tươi sống vì cho rằng rất bổ dưỡng.
Nguyên nhân bởi, hầu như tất cả các loài cá đều bị nhiễm ký sinh trùng một cách tự nhiên, nếu không nấu chín thì không thể tiêu diệt các kí sinh trùng, giun sán... Do đó cần đảm bảo ăn chín uống sôi, tuyệt đối không ăn dạng tái sống, gỏi cá...
Tuấn Minh