    |
 |
| Người dân ngủ bên trong Nhà thờ Ulu lịch sử ở Diyarbakir, Thổ Nhĩ Kỳ. |
Nick Obradovich lại mất ngủ. Điều đó khiến anh trở nên gắt gỏng.
Đó là tháng 10/2015, và thành phố San Diego (Mỹ) đang trải qua đợt nắng nóng lịch sử. Thành phố vốn luôn có khí hậu khô ráo và mát mẻ đã trải qua 3 đêm tháng 10 nóng nhất được ghi nhận vào thời điểm đó, trong một đợt nắng nóng chưa từng có. Khu vực này đã trải qua tháng 10 nóng nhất từng được ghi nhận.
|
 |
| Christian Thurillat, 70 tuổi, trong căn hộ của ông ở Paris trong khi châu Âu trải qua đợt nắng nóng vào tháng 6 năm 2022. |
Obradovich đang sống cùng vợ trong một căn hộ không có điều hòa, điều này không có gì lạ ở một thành phố với thời tiết ôn hòa quanh năm. Anh cho biết nhiều nơi không có điều hòa, đặc biệt là ở những không gian sống đơn sơ hơn, kể cả những nơi mà những sinh viên mới tốt nghiệp như anh có đủ khả năng để ở.
Anh đã cố gắng đối phó bằng cách đắp một chiếc khăn ướt lên người khi ngủ thiếp đi, nhưng rồi lại bị lạnh. Anh đắp chăn thì lại thấy nóng.
"Nó giống một phiên bản của câu chuyện 'Goldilocks và gia đình nhà gấu' nhưng không có mức độ 'vừa phải' ở đây”, Obradovich nói.
Trong khoảng 1 tuần của đợt nắng nóng, Obradovich gần như mất ngủ. Việc thiếu ngủ khiến anh quá mệt mỏi để tiếp tục thói quen tập thể dục hàng ngày. Anh và các sinh viên khác không thể tập trung vào công việc của họ.
“Tôi trở nên gắt gỏng hơn. Bạn bè của tôi cũng vậy. Obradovich, hiện là điều tra viên chính tại Viện Max Planck về Phát triển Con người, cho biết tất cả chúng tôi đều có cái nhìn ảm đạm về mọi thứ vì... không ngủ được. Vào thời điểm đó, anh đang học tiến sĩ khoa học chính trị tại Đại học California, San Diego.
Có thể anh khó chịu vì giấc ngủ chập chờn hoặc phải phủ nhiều khăn ướt xung quanh, nhưng Obradovich quyết định điều tra xem liệu thiếu ngủ do nóng bức có phải là chuyện bình thường hay không. Anh muốn dập tắt suy nghĩ này, ngay cả khi anh không thể tự mình làm điều đó.
Tại sao thế giới nóng lên khiến bạn dần mất đi những giờ ngủ quý giá?
Và rồi, Obradovich đã phát hiện ra sự thật tàn nhẫn: Con người đang dần mất ngủ trong môi trường ngày càng ấm lên, đặc biệt là vào đầu đêm.
Những giấc ngủ ngon sẽ giảm hơn nữa khi nhiệt độ tăng, đặc biệt là ở các cộng đồng người già và thu nhập thấp.
Trong nghiên cứu của mình với 47.000 người trưởng thành ở 68 quốc gia, Obradovich và các đồng nghiệp đã tìm thấy sự thay đổi đáng chú ý về thời lượng giấc ngủ khi nhiệt độ ban đêm tăng trên 10 độ C. Vào những đêm trên 30 độ C, trung bình mọi người ngủ ít hơn khoảng 14 phút.
Các nhà nghiên cứu ước tính người ta đã mất ngủ trung bình 44 giờ mỗi năm và khi tình trạng nóng dần lên tiếp tục diễn ra, mọi người sẽ khó tìm được một đêm ngon giấc.
Nhiệt độ ban đêm ấm lên nhanh hơn nhiệt độ ban ngày ở nhiều nơi trên toàn cầu. Đến năm 2100, các cá nhân trên toàn thế giới có thể mất khoảng 50 đến 58 giờ ngủ mỗi năm.
Obradovich nói: “Ngay bây giờ, chúng ta không hoàn toàn thích nghi với khí hậu nơi chúng ta đang sống. Nhiệt độ nóng hơn gây hại cho giấc ngủ của chúng ta trên diện rộng nhưng mối quan hệ đó ngày càng tăng lên”.
Chúng ta thường coi việc ngủ là điều hiển nhiên, nhưng nếu không ngủ đủ giấc có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như sức khỏe tâm thần, béo phì, bệnh tim hoặc thậm chí tử vong sớm.
Rebecca Robbins, bác sĩ và giảng viên tại Trường Y Harvard, cho biết huyết áp của chúng ta giảm xuống mức thấp nhất trong ngày khi chúng ta ngủ. Nhưng nếu không có sự sụt giảm tự nhiên đó, mọi người có nhiều khả năng bị tăng huyết áp, có thể nhanh chóng dẫn đến tăng huyết áp, đau tim hoặc đột quỵ.
Chúng ta thậm chí có thể thấy rõ tác động của việc giảm giấc ngủ mỗi năm ở khoảng thời gian tiết kiệm ánh sáng ban ngày vào mùa xuân ở Mỹ, khi hầu hết mọi người vặn nhanh đồng hồ một giờ và có thể mất ngủ trong đêm đó. Đến tuần tiếp theo, số trường hợp đau tim, tai nạn xe hơi và tai nạn lao động tăng vọt.
Bác sĩ Rebecca Robbins cho biết: “Khi chúng ta không đạt được các mục tiêu về giấc ngủ, rất nhiều thứ bắt đầu không ổn. Chỉ sau 1-2 đêm, điều này có thể nhanh chóng trở nên rắc rối, gây căng thẳng cho các cơ quan quan trọng của chúng ta, làm tăng nguy cơ dẫn đến các kết quả bất lợi và các tình trạng mãn tính".
Nhiệt độ phòng ngủ lý tưởng để mọi người chìm vào giấc ngủ là khoảng 17 độ C đến hơn 20 độ C độ. Việc giảm nhiệt độ cơ thể là điều cần thiết để chúng ta đi vào giấc ngủ vì nó mô phỏng cảm giác buồn ngủ. Cơ thể chúng ta chủ yếu làm mát bằng cách truyền nhiệt đến tứ chi, đó là lý do tại sao tay và chân của chúng ta đôi khi ấm hơn khi chúng ta ngủ.
Obradovich và các đồng nghiệp của anh nhận thấy nhiệt độ ấm lên có ảnh hưởng lớn nhất đến thời gian đi ngủ của mọi người, bằng cách trì hoãn việc bắt đầu giấc ngủ.
Thời gian ngủ ngắn là điều tồi tệ nhất trong mùa hè và ở người cao tuổi, có lẽ vì họ gặp khó khăn hơn trong việc điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.
Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy những nơi ấm hơn bị mất ngủ nhiều nhất, cho thấy cơ thể của mọi người chưa thích nghi với vị trí địa lý của họ.
Các quốc gia có thu nhập thấp hơn cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Obradovich đưa ra giả thuyết có thể là do thiếu điều hòa không khí. Nhưng anh đang có kế hoạch điều tra thêm.
Khó để thích nghi
Các dự đoán cho thấy sự nóng lên toàn cầu cũng sẽ gây ra tình trạng mất ngủ,đặc biệt ở các khu vực Trung Đông, Đông Nam Á và Úc. Vào cuối thế kỷ 21, người dân ở những vùng ấm nhất dự kiến sẽ mất thêm 3 đêm ngủ mỗi năm do nhiệt độ ban đêm cao hơn.
Trong khi xu hướng ấm lên đang ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, nghiên cứu cho thấy câu chuyện không hoàn toàn giống với nhiệt độ lạnh hơn. Kelton Minor, đồng tác giả của nghiên cứu về giấc ngủ với Obradovich, cho biết cơ thể chúng ta dường như thích nghi với cái lạnh tốt hơn là quá nóng.
“Mọi người dường như ngủ nhiều hơn khi trời lạnh”, Minor, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Columbia, cho biết trong một email. “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng mọi người có thể thích nghi giấc ngủ với nhiệt độ lạnh tốt hơn nhiều so với nhiệt độ nóng”.
Obradovich cho biết phát hiện của nhóm anh có thể giúp cộng đồng hoặc các nhà hoạch định chính sách cải thiện tốt hơn môi trường ngủ cho người dân, chẳng hạn như giúp làm mát phòng ngủ hiệu quả hơn.
Ở cấp độ cá nhân, bác sĩ Robbins cho biết mọi người cũng cần thực hành hành vi ngủ ngon. Chẳng hạn, giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử từ 15 đến 20 phút trước khi chìm vào giấc ngủ vì ánh sáng xanh từ điện thoại di động hoặc máy tính có thể mô phỏng ánh nắng mặt trời và làm mất nhịp sinh học của chúng ta. Cô gợi ý thiền trước khi đi ngủ có thể giúp mọi người thư giãn và thoải mái, khiến mọi người dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Minh Nhật/Nguồn: Washington Post