Theo BS. Nguyễn Giang, Bệnh viện Nhi Trung ương, dậy thì là một hiện tượng sinh lý trong phát triển nhưng liên quan đến biến đổi nội tiết do đó dễ dẫn đến các rối loạn, biến đổi trong đời sống tâm sinh lý của trẻ.
Tuổi dậy thì là lúc cơ thể bắt đầu phát triển và thay đổi từ một đứa trẻ trở thành người lớn. Những thay đổi này là rất bình thường và là một phần của quá trình lớn lên. Cũng như những thay đổi về thể chất, trẻ ở độ tuổi dậy thì cũng bắt đầu có cảm xúc tình dục và nhận thấy tâm trạng cũng thay đổi. Hãy tìm hiểu những điều sẽ xảy ra khi bắt đầu tới tuổi dậy thì.
1. Tuổi dậy thì bắt đầu khi nào?
Không có độ tuổi nào chính xác cho tuổi dậy thì nên đừng lo lắng nếu cơ thể thay đổi sớm hơn hoặc muộn hơn so với cơ thể bạn bè. Đối với các bé gái, tuổi dậy thì thường xảy ra từ 8-13 tuổi. Các bé trai thường bắt đầu dậy thì từ 9-14 tuổi.
Những thay đổi này xảy ra trong vài năm. Sự phát triển của mỗi người là khác nhau, một số trẻ phát triển rất nhanh và những trẻ khác phát triển chậm hơn.
2. Những thay đổi trên cơ thể trẻ ở độ tuổi dậy thì
2.1 Những giai đoạn dậy thì ở bé gái
Giai đoạn dậy thì ở bé gái thường bắt đầu từ khoảng 9-10 tuổi. Trên cơ thể bé gái có những sự khác biệt như lớp mỡ dưới da dày lên giúp cơ thể trẻ trở nên nữ tính, rõ nét các đường cong của cơ thể, hông rộng ra, bầu vú bắt đầu phát triển, quầng vú dày lên, sẫm lại, núm vú nhô ra, sự phát triển giữa hai vú có thể không đều nhau, bên to bên nhỏ.
Khi buồng trứng bắt đầu hoạt động sẽ thấy lông mu, lông nách mọc, xuất hiện kinh nguyệt, mùi cơ thể thay đổi, có thể có mụn trứng cá. Một trong những thay đổi thể chất chính của tuổi dậy thì là sự tăng trưởng và phát triển của các cơ quan sinh dục - được sử dụng để quan hệ tình dục và sinh con.
Ở tuổi dậy thì, khi hormone sinh dục hoạt động, âm đạo thay đổi và bắt đầu tiết ra chất lỏng trong suốt hoặc trắng đục gọi là tiết dịch. Đó là một dấu hiệu tốt vì nó giúp giữ cho môi trường âm đạo cân bằng và khỏe mạnh.
Một trong những thay đổi lớn nhất đối với các bé gái là bắt đầu có kỳ kinh đầu tiên. Độ tuổi trung bình để bắt đầu có kinh nguyệt là 12 tuổi. Một số bé gái có kinh nguyệt sớm hơn và cũng có trường hợp kinh nguyệt bắt đầu ở tuổi 14.
Một trong những thay đổi lớn nhất đối với các bé gái dậy thì là buồng trứng bắt đầu hoạt động và có kỳ kinh nguyệt đầu tiên.
Kinh nguyệt là chỉ dấu cho thấy lúc này cơ thể bạn gái có thể mang thai và sinh con. Một chu kỳ kinh nguyệt thường xảy ra sau mỗi 28 ngày và kéo dài từ 3-5 ngày. Tuy nhiên ở mỗi bạn gái chu kỳ kinh nguyệt có thể khác nhau. Có người chu kỳ kéo dài và lượng máu kinh lớn, cũng có những người chu kỳ kinh ngắn và lượng máu kinh ít hoặc rất ít.
Ngoài ra, có nhiều thay đổi khác trên cơ thể các cô gái như bắt đầu mọc lông ở phần nách và phần mu. Lông chân cũng mọc dày hơn và đen hơn. Hông bắt đầu mở rộng giúp chuẩn bị cho cơ thể nữ giới sẵn sàng mang thai và sinh con.
Việc đổ mồ hôi nhiều hơn là điều bình thường và nhiều cô gái bắt đầu sử dụng chất khử mùi. Kèm theo đó là các đợt tăng trưởng nhanh chóng. Bạn gái thường cảm thấy mình tăng cân khá nhanh và phát triển chiều cao trông thấy.
2.2 Ở bé trai, cơ thể có những thay đổi như thế nào?
Khi một cậu bé bước qua tuổi dậy thì, dương vật sẽ phát triển hơn, tinh hoàn di chuyển xuống bìu. Đôi khi một bên tinh hoàn phát triển nhanh hơn bên kia, và việc một bên bị treo thấp hơn bên kia là điều bình thường.
Thông thường, dương vật sẽ bắt đầu cương cứng nhiều hơn vào những thời điểm mà cậu bé không nghĩ đến chuyện quan hệ tình dục. Đây là hiện tượng bình thường và là kết quả của các thông điệp phát ra từ não (từ khứu giác, xúc giác, thị giác hoặc âm thanh).
Các cậu bé tuổi dậy thì cũng có thể có "giấc mơ ướt" có nghĩa là xuất tinh trong giấc ngủ. Xuất tinh là cách cơ thể đẩy tinh dịch (tinh trùng và các chất lỏng khác) ra ngoài qua dương vật. Nếu tinh trùng trong tinh dịch gặp trứng của bạn gái, nó có thể thụ tinh với trứng để thụ thai.
Bạn trai tuổi dậy thì có thể gặp "giấc mơ ướt" trong khi ngủ.
Những thay đổi khác trên cơ thể con trai như lông mu bắt đầu mọc ở bụng dưới, trên bìu, gốc dương vật và lông nách cũng phát triển.
Các cậu bé dậy thì bắt đầu mọc lông mặt và ria mép. Giọng nói trở nên trầm hơn, còn được gọi là "vỡ giọng". Đối với một số bé trai, điều này diễn ra nhanh chóng và đối với bé khác thì cần nhiều thời gian hơn.
Việc đổ mồ hôi nhiều hơn là điều bình thường, có thể mùi mồ hôi gây khó chịu và nhiều chàng trai bắt đầu sử dụng chất khử mùi.
Trong giai đoạn này, cả cân nặng và chiều cao của các cậu bé tăng lên đáng kể.
3. Kiểm soát sức khỏe tình dục ở trẻ tuổi dậy thì
Hoàn toàn bình thường khi bắt đầu nghĩ về tình dục nhiều hơn ở tuổi dậy thì. Một số bạn trẻ bắt đầu khám phá và chạm vào cơ thể mình (gọi là thủ dâm). Cần biết rằng thủ dâm là một cách tự nhiên để làm cho bản thân cảm thấy thoải mái và không có gì phải xấu hổ. Tuy nhiên, không được lạm dụng thủ dâm và tránh thực hiện những hành vi nguy hiểm vì có thể gây những hậu quả khó lường.
Khi bạn nghĩ rằng bạn đã sẵn sàng để bắt đầu khám phá tình dục, hãy đảm bảo rằng bạn hiểu cách phòng tránh mang thai ngoài ý muốn và ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Hãy nhớ rằng quan hệ tình dục phải luôn được sự đồng ý của cả hai người và đừng bao giờ cảm thấy bị áp lực khi làm bất cứ điều gì bạn không muốn. Bạn cũng có thể yêu cầu bạn trai hoặc bạn gái của bạn dừng lại bất cứ lúc nào nếu bạn không cảm thấy thoải mái.
Theo suckhoedoisong.vn