Do mũi là cơ quan quan trọng của hệ hô hấp, "cửa ngõ" tiếp xúc trực tiếp đầu tiên, đón không khí vào cơ thể. Khi đó, thời tiết lạnh, hanh khô tác động trực tiếp dễ dẫn đến viêm, đau mũi. Bên cạnh đó, thời tiết lạnh hệ miễn dịch của cơ thể thường suy yếu cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tác nhân vi khuẩn, virus dễ dàng xâm nhập và gây bệnh như viêm xoang mũi.
Những người có cơ địa dị ứng thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường. Bệnh thường gặp ở những người hay bị dị ứng với thời tiết, dị ứng với phấn hoa hoặc thực phẩm.
Ngoài ra, một số nguyên nhân như nhiễm lạnh, người bệnh không giữ ấm cơ thể đúng cách, vệ sinh mũi kém, hút thuốc lá, hút thuốc lá thụ động, viêm răng, lợi.…cũng dễ dẫn đến nguy cơ viêm xoang mũi.
Nếu cảm thấy áp lực quanh mũi, đặc biệt là sau khi bị cảm, xoang có thể bị nhiễm trùng. Xoang là những túi chứa đầy không khí giữa mắt và mũi của bạn. Khi những túi này bị viêm hoặc sưng lên, chất nhầy có thể tích tụ, gây đau và áp lực.
Khi bị nhiễm trùng xoang cố gắng giảm bớt các triệu chứng khó chịu bằng cách tối ưu hóa dinh dưỡng và chăm sóc bản thân.
1. Các loại thực phẩm và đồ uống tốt cho người bệnh viêm xoang mũi
Không một loại thực phẩm hoặc chế độ ăn kiêng nào có thể chữa khỏi bệnh nhiễm trùng xoang. Nhưng một số thực phẩm cung cấp chất dinh dưỡng hỗ trợ hệ thống miễn dịch và có thể làm giảm chứng viêm cũng như giảm bớt các triệu chứng nhiễm trùng. Nếu bị viêm xoang, hãy thử ăn thêm 7 loại thực phẩm và đồ uống dưới đây:
1.1 Nước
Uống đủ nước cũng có thể giúp giảm triệu chứng phổ biến của viêm xoang mũi.
Khi bị nhiễm trùng xoang, cơ thể cần chất lỏng dưỡng ẩm để giúp làm loãng chất nhầy, để chất nhầy chảy ra khỏi xoang dễ dàng hơn. Vì vậy hãy để sẵn một cốc nước bên cạnh để thường xuyên làm dịu cơn khát. Uống đủ nước cũng có thể giúp giảm triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng xoang khoảng 2 ly nước (200ml) mỗi giờ. Uống nhiều nước sẽ giúp cổ họng không bị khô. Và cố gắng hạn chế hoặc tránh caffeine, rượu hoặc đồ uống có đường vì những thứ này có thể gây viêm hơn.
1.2 Chất lỏng nóng
Chất dinh dưỡng trong súp gà có tác dụng chống viêm và chống nhiễm trùng.
Các loại súp hoặc nước hầm xương từ lâu đã được coi là phương thuốc chữa nhiễm trùng đường hô hấp. Các loại súp nóng để điều trị nhiễm trùng xoang đặt biệt là chất dinh dưỡng trong súp gà có tác dụng chống viêm và chống nhiễm trùng.
Theo quan niệm dân gian, bị viêm xoang nên kiêng ăn thịt gà, điều này hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Thịt gà là thực phẩm cung cấp nhiều năng lượng, protein, vitamin, khoáng chất… cần thiết cho cơ thể, giúp người bệnh tăng cường khả năng miễn dịch. Do đó, người bị viêm xoang vẫn có thể ăn thịt gà bình thường, chỉ trừ trường hợp người đó bị dị ứng thịt gà hoặc đang mắc các bệnh lý khác cần kiêng thịt gà theo đề nghị của bác sĩ.
Có thể nấu súp với các nguyên liệu được biết là có tác dụng tăng cường hệ thống miễn dịch, như: Tỏi, nghệ, tương miso và các loại rau lá xanh như bông cải xanh, cải bó xôi…
1.3 Các loại trà
Trà gừng.
Giống như nước, trà tạo ra hơi nước giúp chất nhầy di chuyển. Hãy tìm những loại trà có thành phần như chanh, nghệ, gừng, bạch hà, hoa cúc. Mặc dù không phải là thuốc chữa bệnh nhưng những thành phần này có thể giúp giảm đau và viêm. Đặc biệt, trà xanh có chứa polyphenol chống viêm có thể giúp giảm sưng xoang.
1.4 Mật ong
Mật ong giúp làm dịu cơn đau.
Chảy nước mũi sau xảy ra khi xoang chảy vào cổ họng, có thể gây viêm và đau họng. Mật ong đã được chứng minh là giúp làm dịu cơn đau họng. Các đánh giá của một số nghiên cứu cho thấy mật ong cũng có thể chống lại nhiễm trùng đường hô hấp trên, thường được sử dụng như những bài thuốc dân gian giúp làm dịu tổn thương mũi họng, tăng khả năng chống lại nhiễm trùng.
Tuy nhiên, người bệnh không nên chỉ dựa vào những thực phẩm này để điều trị viêm xoang vì chúng chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm thiểu triệu chứng, không thay thế phác đồ điều trị của bác sĩ. Đồng thời, người bệnh cũng nên tiêu thụ ở mức vừa phải, có chừng mực để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình trị bệnh. Có thể cho khoảng 20ml mật ong vào trà hoặc nước nóng, uống từng thìa hoặc ngụm nhỏ để làm dịu xoang mũi.
1.5 Trái cây có múi
Trái cây có múi giàu vitamin C giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
Trái cây giàu vitamin C, đặc biệt là trái cây họ cam quýt như chanh, cam, bưởi giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Vitamin C có đặc tính chống oxy hóa và có thể giúp cơ thể tạo ra các tế bào bạch cầu. Nó cũng hoạt động giống như một chất chống oxy hóa và có thể giúp giảm viêm. Vì vậy, ăn thực phẩm có chứa chất dinh dưỡng này có thể hữu ích khi bị viêm xoang mũi.
Vitamin C rất cần cho cơ thể không chỉ khi cảm thấy ốm. Ăn nhiều loại trái cây và rau quả như một phần của chế độ ăn uống bền vững và lành mạnh.
1.6 Hải sản
Ăn cá và hải sản giàu acid béo omega-3 có lợi khi bị viêm xoang mũi.
Do có nhiều chất dinh dưỡng nên ăn hải sản có thể có lợi khi bị viêm xoang mũi. Cá hồi, cá mòi, cá trích rất giàu acid béo omega-3, có vai trò quan trọng đối với sức khỏe miễn dịch.
Tương tự, hàu và cua có nhiều kẽm. Và mặc dù nó chủ yếu được nghiên cứu để điều trị bệnh cảm lạnh thông thường nhưng kẽm có liên quan đến chức năng miễn dịch tốt hơn. Nếu không ăn hải sản, có thể thử các nguồn kẽm khác, bao gồm thịt lợn, hạt bí ngô, đậu lăng và các loại ngũ cốc.
1.7 Dứa
Dứa có chứa bromelain, một loại enzyme có đặc tính chống lại nhiễm trùng.
Loại trái cây tốt cho sức khỏe này có chứa bromelain, một loại enzyme có đặc tính chống lại nhiễm trùng tốt cho việc ngăn ngừa ho và cảm lạnh. Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng bromelain có thể làm giảm đau và sưng xoang. Tuy nhiên, bromelain không chỉ có trong quả dứa mà còn có trong thân cây dứa.
Dứa cũng chứa vitamin C, magie và cả hai vi chất dinh dưỡng này đều hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch.
2. Những thực phẩm nên tránh khi bị viêm xoang
Thực phẩm có liên quan đến chứng viêm và thực phẩm dễ gây dị ứng có thể làm cho cơn đau xoang trở nên trầm trọng hơn. Dưới đây là một số loại thực phẩm cần tránh để giúp tăng tốc độ làm sạch xoang.
2.1 Thực phẩm nhiều đường
Thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước soda... có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm xoang.
Chế độ ăn nhiều đường tinh luyện, chẳng hạn như soda, kẹo và đồ nướng (không phải đường tự nhiên có trong trái cây), có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm xoang do tình trạng viêm tăng lên.
Một số bằng chứng cho thấy chế độ ăn nhiều đường có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng xoang và tăng tình trạng viêm ở trẻ em có triệu chứng xoang, đồng thời việc giảm tiêu thụ đường bổ sung có thể giúp cải thiện các triệu chứng và chất lượng cuộc sống ở nhóm đối tượng này.
2.2 Thực phẩm chứa nhiều histamine
Không nên ăn kim chi khi bị viêm xoang mũi.
Histamine là một loại phân tử xuất hiện tự nhiên trong cơ thể và được giải phóng để phản ứng với vi khuẩn. Mặc dù nó quan trọng đối với một số chức năng của cơ thể nhưng quá nhiều histamine trong cơ thể có thể khiến đường mũi bị tắc và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của nhiễm trùng xoang.
Thực phẩm và đồ uống có nhiều histamine bao gồm:
- Phô mai
- Cá cơm, các loại cá khô
- Các loại thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, jambon, lạp xưởng…)
- Một số loại rau, củ quả (cà chua, bơ, cà tím…)
- Trái cây sấy khô (nho khô, mơ…)
- Sô cô la
- Thực phẩm lên men (dưa cải bắp, kim chi, sữa chua, giấm…)
- Đồ uống lên men (kombucha, rượu…)
2.3 Rượu
Rượu làm suy yếu khả năng miễn dịch.
Uống rượu có thể làm nặng thêm tình trạng nhiễm trùng xoang. Ngoài mối liên hệ với tình trạng viêm, rượu làm suy yếu khả năng miễn dịch như giảm số lượng kháng thể và vi khuẩn khỏe mạnh mà cơ thể sử dụng để chống nhiễm trùng; Mất nước: Tác dụng khử nước này có thể khiến cổ họng và đường hô hấp bị khô; Rượu cũng chứa histamine, đặc biệt là rượu vang đỏ, có chứa histamine có thể gây hắt hơi, đau đầu và các triệu chứng khác có thể khiến tình trạng nhiễm trùng xoang trở nên tồi tệ hơn.
2.4 Sản phẩm từ sữa
Các sản phẩm từ sữa có thể làm tăng sản xuất chất nhầy khi bị viêm xoang.
Người ta thường tin rằng các sản phẩm từ sữa như sữa, phô mai và sữa chua làm tăng sản xuất chất nhầy. Nhiều nghiên cứu cho thấy những người tham gia tiêu thụ các sản phẩm không phải từ sữa đã thấy lượng chất nhầy tiết ra giảm hơn so với những người tiêu thụ các sản phẩm từ sữa.
Nếu nhận thấy sữa dường như gây khó chịu cho xoang hoặc khiến cảm thấy có đờm, không nên uống sữa cho đến khi cảm thấy tốt hơn.
3. Một số cách khắc phục tại nhà khi bị viêm xoang mũi
Ngoài việc ăn hoặc tránh một số loại thực phẩm, có thể thử giảm bớt các triệu chứng nhiễm trùng xoang tại nhà bằng cách:
Hít thở bằng hơi nước: Có thể thực hiện việc này khi tắm nước nóng hoặc lấy 1 bát nước nóng để hít hơi nóng. Ngoài ra, hít hơi nước từ chất lỏng nóng (máy tạo ẩm) sẽ làm dịu đường mũi và làm loãng chất nhầy.
Làm ấm xoang: Chườm khăn ấm lên vùng mũi có thể giúp giảm áp lực xoang.
Xịt nước muối: Xịt mũi bằng nước muối mang lại độ ẩm cho mũi và xoang. Điều này giúp giảm tình trạng khô khó chịu.
Sử dụng máy tạo độ ẩm: Không khí ẩm giúp làm ẩm chất nhầy, giúp bạn thở và ngủ dễ dàng hơn.
Nghỉ ngơi: Khi cơ thể đang hồi phục sau bệnh tật cần có giấc ngủ chất lượng. Giữ đầu hơi cao khi ngủ giúp giảm áp lực và cải thiện nhịp thở.
Nếu những biện pháp khắc phục tại nhà này không có tác dụng, hãy cân nhắc dùng thuốc không kê đơn để điều trị nhiễm trùng xoang. Mặc dù chúng không điều trị được bệnh nhiễm trùng xoang nhưng chúng có thể giúp giảm triệu chứng.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ vì viêm xoang mũi?
Mặc dù những lời khuyên về chế độ ăn uống và lối sống ở trên có thể giúp ích khi bạn bị nhiễm trùng xoang nhưng tốt nhất nên đi khám bác sĩ nếu:
- Các triệu chứng viêm xoang mũi bắt đầu thuyên giảm nhưng sau đó trở nên trầm trọng hơn.
- Các triệu chứng viêm xoang mũi kéo dài 10 ngày hoặc lâu hơn mà không cải thiện.
- Bị sốt kéo dài 3 hoặc 4 ngày.
- Đã bị nhiễm trùng xoang nhiều lần trong năm qua.
- Cảm thấy đau dữ dội hoặc đáng lo ngại.
Theo suckhoedoisong.vn