Sữa là thực phẩm dinh dưỡng, cung cấp năng lượng, chất béo, vitamin,... cho con người. Đối với trẻ trong độ tuổi mầm non, sữa đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thể chất, trí tuệ của trẻ. Trong sữa có rất nhiều loại vitamin, chất đạm, chất béo, chất bột đường, canxi và nhiều dưỡng chất khác.
Tuy nhiên, nhiều bà mẹ cho con uống sữa vẫn còn những thắc mắc như liệu uống sữa bò nhiều có khiến con bị dậy thì sớm, ngoài sữa bò có còn loại sữa nào tốt hơn không. Dưới đây là giải đáp từ bác sĩ Nguyễn Việt Thanh - bác sĩ chuyên ngành Nhi khoa - Bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Minh Hải tại TP. Cà Mau, hy vọng giúp ích cho các bậc phụ huynh.
1
Trẻ uống sữa bò có dậy thì sớm không?
Cho tới giờ không có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng việc uống sữa bò gây ra sự phát triển sớm hay dậy thì sớm ở trẻ. Sữa bò chứa nhiều dưỡng chất bổ dưỡng quan trọng như protein, canxi, vitamin D và B12, giúp tăng cường hệ thống xương và tăng trưởng tốt cho trẻ.
Tuy nhiên, sữa bò cũng chứa một lượng nhỏ hormone mà trong một số nghiên cứu đã được cho là có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, nhưng những nghiên cứu này chưa được chứng minh một cách thuyết phục. Nói tóm lại nghiên cứu chưa đủ mạnh để nói sữa bò có thể gây dậy thì sớm.
2
Trẻ nên uống bao nhiêu sữa bò/ ngày?
Hướng dẫn chung về việc uống sữa bò tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ như sau.
- Trẻ dưới 12 tháng tuổi: Không nên uống sữa bò. Thực phẩm chính của trẻ trong giai đoạn này nên là sữa mẹ hoặc sữa công thức đặc biệt.
- Trẻ từ 1 đến 2 tuổi: Nên được cho uống sữa bò đầy đủ chất béo, khoảng 2 đến 3 cốc (tương đương 480 đến 720 ml) mỗi ngày.
- Trẻ từ 2 tuổi trở lên: Có thể uống sữa bò giảm béo, khoảng 2 đến 3 cốc mỗi ngày. Tuy nhiên, không nên cho trẻ uống quá 3 cốc sữa mỗi ngày để tránh làm giảm sự đa dạng của chế độ ăn.
3
Uống quá nhiều sữa bò gây ảnh hưởng gì?
Việc uống quá nhiều sữa bò có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe ở trẻ. Có thể bị béo phì do quá nhiều calo từ sữa. Đặc biệt, nếu trẻ uống quá nhiều sữa nhưng không đủ các loại thực phẩm khác, bé có thể bị thiếu hụt sắt, vì sữa bò chứa ít sắt và cũng có thể ảnh hưởng đến việc hấp thụ sắt từ các nguồn khác.
Ngoài ra, một số trẻ có thể bị không dung nạp lactose, tức là không thể tiêu hóa đường lactose trong sữa, dẫn đến tiêu chảy, đau bụng và phát ban.
4
Trẻ uống sữa đậu nành hay sữa hạt thì có liên quan gì đến dậy thì sớm hay không?
Đậu nành và một số loại hạt chứa isoflavones, một loại phytoestrogen, có cấu trúc và hoạt động tương tự như estrogen, một loại hormone giới tính. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ nhiều isoflavones có thể gây ra sự thay đổi trong cân đối hormone, có thể dẫn đến việc dậy thì sớm.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bằng chứng về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ sữa đậu nành, sữa hạt và dậy thì sớm là không rõ ràng. Cần thêm nghiên cứu để làm sáng tỏ mối liên kết này.
5
Trong 3 loại sữa (sữa bò, sữa hạt, sữa đậu nành), trẻ nên uống loại nào?
Việc chọn loại sữa nào cho trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi, trạng thái sức khỏe, cũng như sở thích cá nhân của trẻ. Dưới đây là một số hướng dẫn chung:
- Trẻ dưới 1 tuổi nên được cho ăn sữa mẹ hoặc sữa công thức, không nên uống sữa bò, sữa đậu nành hay sữa hạt.
- Trẻ từ 1 tuổi trở lên có thể bắt đầu uống sữa bò. Sữa bò chứa nhiều protein và canxi, hỗ trợ tăng trưởng và phát triển xương của trẻ.
- Sữa đậu nành hoặc sữa hạt có thể là lựa chọn thay thế tốt cho những trẻ không dung nạp lactose hoặc cho những gia đình tuân thủ chế độ ăn chay.
- Cần tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định loại sữa phù hợp nhất cho trẻ.
6
Lưu ý khi cho trẻ uống sữa để tốt cho sức khoẻ?
- Không cho trẻ dưới 1 tuổi uống sữa bò, sữa đậu nành hay sữa hạt.
- Đảm bảo trẻ uống một lượng sữa hợp lý theo lứa tuổi và không nên vượt quá 3 cốc mỗi ngày.
- Nếu trẻ có dấu hiệu không dung nạp lactose sau khi uống sữa bò, hãy thảo luận với bác sĩ về việc chuyển sang sữa không chứa lactose hoặc sữa đậu nành.
- Đa dạng hóa chế độ ăn của trẻ để đảm bảo họ nhận được một loạt các chất dinh dưỡng.
Xin cảm ơn những chia sẻ của bác sĩ!
Thảo Hương