Xét nghiệm máu để phát hiện ung thư ruột

Như Báo Phụ nữ TPHCM số ra ngày 31/7 đã đưa tin, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) ngày 29/7 đã phê duyệt xét nghiệm Shield (của nhà sản xuất Guardant), cho phép sàng lọc nguy cơ mắc ung thư ruột ở người lớn từ 45 tuổi trở lên.

Xét nghiệm Shield hiện có mức giá là 895 USD, dự kiến sẽ được bảo hiểm tư nhân và chính phủ thanh toán một phần cho bệnh nhân.

Trong một nghiên cứu công bố vào tháng 3/2024, Shield đã phát hiện được 83% số ca ung thư, trong khi phương pháp nội soi rất ít phát hiện vào giai đoạn phát triển tiền ung thư, vốn là thời gian vàng để sàng lọc ung thư ruột.

Xét nghiệm máu mới của Guardant đạt hiệu quả ngang bằng với xét nghiệm phân. Tỉ lệ tầm soát ung thư ruột hằng năm của người Mỹ là gần 60%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 80% người trưởng thành đủ điều kiện do Hiệp hội Ung thư quốc gia đưa ra.

Kết quả xét nghiệm máu có thể giúp chẩn đoán ung thư ruột - Nguồn ảnh: Active Beat

Tại Anh, theo một nghiên cứu mới của University College London (UCL), kết quả xét nghiệm máu thường quy có thể được sử dụng để đẩy nhanh quá trình chẩn đoán ung thư ở những người bị đau dạ dày hoặc đầy hơi. Trước đây, hầu hết người có các triệu chứng này đều được bác sĩ gia đình chỉ định xét nghiệm máu. Tuy nhiên, ngoài việc tìm các nguyên nhân gây ra tình trạng sức khỏe kém, việc xét nghiệm máu còn giúp tầm soát nguy cơ ung thư rất hiệu quả.

Nghiên cứu mới của UCL đã xem xét dữ liệu từ hơn 400.000 người 30 tuổi trở lên bị đau dạ dày và hơn 50.000 người bị đầy hơi, sống ở Anh. 2/3 số này đã thực hiện xét nghiệm máu sau cuộc gặp với bác sĩ gia đình. Các nhà nghiên cứu phát hiện dấu hiệu bất thường có liên quan đến nguy cơ cao mắc ung thư trong 19 xét nghiệm máu thông thường.

Những dấu hiệu bất thường này sẽ giúp phát hiện nhiều hơn các bệnh nhân ung thư cần can thiệp khẩn cấp, so với cách chẩn đoán chỉ dựa trên triệu chứng, độ tuổi và giới tính.

Cụ thể, cứ 1.000 người đến gặp bác sĩ vì đau bụng hoặc đầy hơi thì ngoài 40 người được phát hiện ung thư theo các phương cách trước đây, sẽ có thêm 6 người nữa được chẩn đoán ung thư thông qua sử dụng kết quả xét nghiệm máu.

Theo tiến sĩ Meena Rafiq - tác giả chính của nghiên cứu thuộc UCL - phát hiện ung thư bằng xét nghiệm máu có thể là cách vừa tiết kiệm, vừa cải thiện chẩn đoán ung thư sớm và tăng khả năng điều trị thành công.

Nghiên cứu trên còn chỉ ra nhu cầu về một công cụ tự động có thể đánh giá nguy cơ ung thư dựa trên nhiều biến số. Điều này rất thực tế vì các bác sĩ gia đình thường gặp khó khăn khi đọc các dữ liệu xét nghiệm máu quá phức tạp.

Một nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu bệnh nhân ẩn danh từ Liên kết dữ liệu thực hành lâm sàng (CPRD) được thu thập từ mạng lưới các phòng khám đa khoa trên khắp Vương quốc Anh trong thời gian từ 2007-2016.

Theo đó, cứ 50 người đến gặp bác sĩ vì đau dạ dày thì có 1 người được chẩn đoán mắc ung thư trong vòng 12 tháng tiếp theo, tương đương 2,2%. Tỉ lệ này cũng là 2,2% ở những người bị đầy hơi.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện, những người từ 30-59 tuổi bị đau bụng, đầy hơi, thiếu máu, albumin thấp, tiểu cầu tăng, ferritin bất thường và các dấu hiệu viêm cũng có nguy cơ ung thư cao hơn.

“Trước nay, một nửa bệnh nhân ung thư chưa được phát hiện đã đến gặp bác sĩ với các triệu chứng mơ hồ khó chẩn đoán. Giờ đây, nhiều người trong số họ được kiểm tra tại phòng khám ban đầu bằng các xét nghiệm máu thường quy để giúp xác định bệnh nhân nào có khả năng mắc ung thư tiềm ẩn cao nhất và nên được ưu tiên giới thiệu điều trị. Nghiên cứu cho thấy, những xét nghiệm phổ biến có thể cải thiện đáng kể việc đánh giá rủi ro ung thư” - tiến sĩ Rafiq nói.

Nghiên cứu còn chỉ ra loại ung thư nào phổ biến nhất đối với những người có các triệu chứng trên và thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính. Nhìn chung, ung thư ruột phổ biến nhất, tiếp theo là ung thư tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tụy ở nam giới. Trong khi ở phụ nữ, tiếp theo ung thư ruột là ung thư vú và ung thư buồng trứng.