    |
 |
| Khả năng xử lý tinh bột của mỗi người phụ thuộc khá lớn vào yếu tố di truyền - Minh họa AI: THU ANH |
Theo nhóm nghiên cứu từ Đại học Buffalo và Phòng thí nghiệm Jackson (Mỹ), nếu bạn luôn phải vất vả tìm cách giảm lượng tinh bột nạp vào cơ thể, nguyên nhân có thể đến từ sự khác biệt trong các gene amylase.
Chúng có vai trò phân hủy carbohydrate, bước đầu tiên trong quá trình chuyển hóa các loại thực phẩm giàu tinh bột như bánh mì hay cơm.
Theo bài công bố trên tạp chí khoa học Science, yếu tố di truyền này ở mọi người không giống nhau.
"Bạn càng có nhiều gene amylase thì bạn càng có thể sản xuất nhiều amylase và tiêu hóa hiệu quả nhiều tinh bột hơn" - GS-TS Omer Gokcumen từ Đại học Buffalo, đồng tác giả, giải thích.
Nghiên cứu của họ tập trung vào cách thức nhân đôi của gene amylase nước bọt (AMY1) ở con người theo thời gian.
Họ phát hiện ra rằng sự gia tăng các bản sao AMY1 ở con người có thể đã bắt đầu từ 800.000 năm trước, trước khi nghề nông ra đời, trước cả khi người hiện đại (Homo sapines) ra đời những 300.000 năm.
Để đi đến kết quả này, nhóm tác giả đã phân tích DNA của 68 người cổ đại, bao gồm một mẫu vật 45.000 năm tuổi từ Siberia, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những người săn bắn hái lượm thời tiền nông nghiệp đã có trung bình 4-8 bản sao AMY1.
Điều này cho thấy con người đã đi lại khắp lục địa Âu Á với nhiều loại số lượng bản sao AMY1 cao trước khi họ bắt đầu thuần hóa thực vật và ăn một lượng tinh bột dư thừa.
Họ cũng phát hiện sự nhân đôi AMY1 cũng xảy ra ở người Neanderthals và người Denisovans, là hai loài người cổ đại đã tuyệt chủng và từng có sự pha trộn dòng máu với tổ tiên chúng ta.
Theo TS Gokcumen, đó là cách con người nói chung đã tiến hóa để thích nghi lối sống mới và sự thay đổi đó vẫn tồn tại cho tới ngày nay.
Một nghiên cứu trước đó từ Đại học California (Mỹ) cho thấy người châu Âu đã tăng số lượng bản sao AMY1 trung bình từ 4 lên 7 trong 12.000 năm qua.
"Sau lần nhân đôi ban đầu, dẫn đến 3 bản sao AMY1 trong một tế bào, locus amylase trở nên không ổn định và bắt đầu tạo ra các biến thể mới" - TS Charikleia Karageorgiou, đồng tác giả, giải thích.
Ông tiếp lời: "Từ 3 bản sao AMY1, bạn có thể có tới 9 bản sao, hoặc thậm chí quay lại 1 bản sao cho mỗi tế bào đơn bội".
Tuy quá trình chọn lọc tự nhiên đã đem lại ưu thế cho các quần thể người nhiều bản sao AMY1 hơn, tức dễ thích nghi thức ăn giàu tinh bột hơn, thì đến ngày nay chúng ta vẫn rất khác nhau.
News Medical dẫn lời các tác giả cho biết phát hiện này sẽ mở ra cơ hội thú vị để khám phá tác động của biến thể di truyền này đối với sức khỏe trao đổi chất, hay cụ thể hơn là các cơ chế liên quan đến quá trình tiêu hóa tinh bột và chuyển hóa glucose.
Điều này sẽ đem đến những hiểu biết quan trọng về di truyền, dinh dưỡng và giúp chúng ta có những chiến lược chăm sóc sức khỏe phù hợp hơn cho mỗi nhóm người.
Theo nld