Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng là thông qua các ứng dụng trên nền tảng mạng xã hội, các đối tượng đăng thông báo tuyển dụng việc làm với công việc đơn giản, yêu cầu có kiến thức về công nghệ thông tin, mức lương hấp dẫn cả nghìn USD/tháng.
Với những lời mời gọi, giới thiệu hấp dẫn như vậy, một số người dân vì không có việc làm ổn định đã tin theo, đồng ý sang Campuchia làm việc. Sau đó, họ được các đối tượng hướng dẫn đường đi, đưa đến các địa điểm có tên công ty do người Trung Quốc làm chủ tại Campuchia. Tại đây, các đối tượng là người Việt Nam cấu kết với các đối tượng người Trung Quốc giao công việc và hướng dẫn nạn nhân lập các tài khoản mạng xã hội để giả danh làm nhân viên tuyển cộng tác viên, nhân viên sàn đầu tư tài chính, nhân viên cơ quan nhà nước... nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người Việt Nam, người Trung Quốc và người dân các nước khác.
Các đối tượng trên ép nạn nhân thực hiện các chỉ tiêu về số tiền lừa đảo được trong tháng, nếu không hoàn thành sẽ đưa vào diện vi phạm hợp đồng và bị phạt. Với áp lực chỉ tiêu cao, đa số các lao động sang Campuchia làm công việc trên đều không hoàn thành chỉ tiêu. Khi họ muốn trở về Việt Nam, các đối tượng yêu cầu bồi thường hợp đồng và đóng tiền phạt vì không hoàn thành nhiệm vụ.
Hoàn cảnh các gia đình có người thân bị lừa đảo sang Campuchia làm việc đều rất khó khăn.Trường hợp em K. (SN 2007, HKTT: Thị trấn Kon Dỡng, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) là một ví dụ. Cuối tháng 3/2022, qua mạng xã hội, em K. nhận được thông báo tuyển lao động sang Campuchia với mức lương 800 USD/tháng. Hoàn cảnh gia đình khó khăn cộng với sự nhẹ dạ, cả tin, K. đã bỏ học (đang học lớp 9) và trốn gia đình sang Campuchia.
Sau khoảng 10 ngày không liên lạc được, cha mẹ của K. bất ngờ nhận được tin nhắn của con thông báo đang ở Campuchia làm việc cho một công ty do người Trung Quốc quản lý. Qua trao đổi, gia đình biết K. được những người này giao chỉ tiêu rất cao, nếu không hoàn thành sẽ bị phạt tiền.
Khoảng 1 tháng sau, do không hoàn thành chỉ tiêu công việc, K. liên tục bị các đối tượng đánh đập, yêu cầu nộp tiền phạt với số tiền 130 triệu đồng. Không tiền, không người thân trên nước bạn, K. nhắn tin về cầu cứu gia đình.
Chị L. (mẹ K.) nhiều ngày nay không còn thiết ăn uống khi được con trai thông báo tình hình hiện tại. Chị L. cho biết: Con trai nhắn tin về nói nếu không nộp phạt sẽ bị chích điện, bỏ đói. Khi nào gia đình nộp đủ tiền phạt thì K. mới được thả cho về nước. Hiện tại, K. vẫn đang mắc kẹt tại Campuchia.
“Mấy hôm nay cháu K. nhắn về nói bị mấy người trong công ty ép, đánh đập, chích điện do chưa nộp tiền phạt. Cháu nhờ người nhà gửi 130 triệu đồng vào tài khoản tên Quach Thanh Tung mới được tha về nước. Nhà tôi hiện tại không có tài sản gì, vợ chồng đi làm thuê nuôi 3 con nhỏ lấy đâu ra tiền. Thương con nhưng giờ tôi không biết phải làm sao”.
Cũng theo chị L., cháu K. được một người tên L.H dẫn vào TP Hồ Chí Minh, đến Long An rồi có người đưa vượt biên sang Campuchia. Công việc thường ngày là sử dụng vi tính và môi giới khách hàng tham gia đường dây lừa đảo để hưởng hoa hồng. Sau khi thấy gia đình không có tiền nộp phạt cho con, họ yêu cầu cháu K. nói người nhà tìm khoảng 10 người biết sử dụng thành thạo máy tính để đưa sang Campuchia làm việc, tiền hoa hồng 150 triệu đồng coi như thay tiền trả nợ.
May mắn hơn em K., trường hợp em H. (SN 1999, HKTT: xã Ia Băng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) cũng bị những kẻ lạ mặt dụ dỗ sang Campuchia làm việc với phương thức, thủ đoạn tương tự. Gia đình em H. đã phải vay mượn khắp nơi mới đủ 150 triệu đồng đóng tiền phạt để con được thả về nước.
Ông Đ. (cha H.) cho biết: Cháu về được nhà là gia đình mừng lắm rồi. Giờ gia đình chỉ mong muốn yên ổn, không muốn thông tin gì thêm vì sợ bọn họ đến quấy rối cho gia đình.
Về vấn đề người dân bị lừa sang Campuchia làm việc, Thượng tá Đinh Văn Sơn, Phó trưởng phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Gia Lai, thông tin: Trên địa bàn tỉnh, bước đầu cơ quan chức năng ghi nhận có 4 trường hợp tuyển lao động ra nước ngoài làm việc với phương thức, thủ đoạn tương tự, trong đó đã xác định rõ 2 trường hợp bị lừa đảo sang Campuchia làm việc.
Hình thức là các đối tượng tuyển lao động ra nước ngoài làm việc nhưng thực chất là lừa đảo, giữ người trái phép. Qua xác minh ban đầu, những người bị đưa sang Campuchia làm việc được các đối tượng người Trung Quốc giao công việc lập các tài khoản mạng xã hội, giả danh nhân viên tuyển cộng tác viên, nhân viên các sàn đầu tư tài chính, nhân viên cơ quan nhà nước... nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nếu không đạt hợp đồng chỉ tiêu sẽ bị phạt tiền, trường hợp chống đối sẽ bị đánh đập, bỏ đói.
Thượng tá Đinh Văn Sơn khuyến cáo, người dân cần cảnh giác để không bị lợi dụng, lôi kéo đi làm việc, sau đó bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Khi công dân có nhu cầu đi lao động cần tìm hiểu kĩ, liên hệ chính quyền địa phương để được tư vấn, hỗ trợ và phải tuân thủ các quy định pháp luật về xuất nhập cảnh.
“Đối với trường hợp người lao động vẫn còn ở Campuchia, đơn vị sẽ phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự báo cáo Ban Giám đốc Công an tỉnh và các đơn vị chức năng của Bộ Công an để phối hợp với các cơ quan ngoại giao Việt Nam ở Campuchia lên kế hoạch giải cứu”, Thượng tá Đinh Văn Sơn nói thêm