Nhiều ngày qua, người dân El Salvador đổ xô đến ngôi nhà màu xanh ngọc lục bảo trên phố Estévez để tìm kiếm tin tức về những người thân yêu mất tích không dấu vết. "Họ nói có rất nhiều thi thể bên trong, khoảng 40 người", Jessenia Elizabeth Francia, 38 tuổi, cho biết.
Francia đến thị trấn nhỏ Chalchuapa này để tìm kiếm con trai của cô, Luis Fernando - người mất tích cách đây 7 năm khi 16 tuổi. "Tôi chỉ muốn tìm thấy ít nhất là xương của thằng bé để tôi có thể an táng cho nó được thanh thản", cô nói. Người phụ nữ nắm chặt chiếc điện thoại có hình ảnh đứa con trai mất tích với dòng chữ "Tôi có niềm tin".
Đội pháp y khai quật ngôi mộ tập thể ở Chalchuapa, El Salvador, ảnh chụp từ trên cao. Ảnh: AP.
Những người khác cũng đến đây tìm con gái hoặc vợ. Họ lo sợ những người phụ nữ này trở thành con mồi của tên cảnh sát Hugo Ernesto Osorio, chủ sở hữu ngôi nhà, bị cáo buộc là kẻ giết người hàng loạt rồi chôn thi thể nạn nhân.
Candelaria Carranza Castro, bà mẹ có con gái mất tích từ tháng 7/2015 cũng đến đây. "Con gái tôi mới 24 tuổi. Dù có chuyện gì xảy ra, tôi cũng muốn tìm được nó".
"Ngôi mộ tập thể" ở số 11 phố Estévez được phát hiện vào đêm 7/5 sau khi hàng xóm gọi cảnh sát vì nghe thấy tiếng khóc của một phụ nữ trẻ. Lúc cảnh sát đến hiện trường khoảng một giờ sau đó, người này và mẹ cô đã tử vong. Thủ phạm Osorio thừa nhận dùng tuýp sắt đánh chết họ. Trong quá trình tạm giữ người đàn ông 51 tuổi, cảnh sát tình cờ phát hiện thi thể của hai người đàn ông được chôn sơ sài trong sân nhà. Họ bắt đầu đào bới và phát hiện thêm hàng loạt xác chết trong các hố chôn.
Giới chức vẫn chưa công bố chính xác số lượng thi thể phát hiện trong ngôi nhà vì các máy khai quật vẫn đang thăm dò. Điều tra ban đầu cho thấy có nhiều hơn 15 thi thể và có thể lên tới con số 40.
Các nhà điều tra cho biết hầu hết nạn nhân là những phụ nữ trẻ tuổi bị Osorio dụ về nhà bằng cách hứa sẽ giúp họ tìm việc làm ở Mexico. Ít nhất ba trong số nạn nhân là trẻ nhỏ, bao gồm một đứa bé 2 tuổi, 7 tuổi và 9 tuổi.
9 nghi phạm khác đã bị bắt, trong đó có những kẻ buôn người và cựu thành viên cảnh sát cũng như quân đội. Điều này làm dấy lên nghi ngờ Osorio sử dụng nghĩa trang bí mật nhằm giấu xác nạn nhân do người khác giết hại.
Đội pháp y tại hiện trường. Ảnh: Reuters/Jose Cabezas
Arnoldo González, người hàng xóm 40 tuổi, cho biết: "Chúng tôi không thể ngờ được anh ta là người như vậy. Anh ta có vẻ dễ tính và rất bình thường. Đôi khi anh ta nói mình làm thám tử tư hoặc vệ sĩ nhưng chúng tôi không nghi ngờ vì trước đây anh ta từng là cảnh sát", González nói.
Vụ án gây chấn động khắp El Salvador và thu hút sự chú ý về nạn giết người đang hoành hành khắp châu Mỹ Latin, từ Argentina đến Mexico, nơi 4.000 phụ nữ bị giết chỉ riêng trong năm 2019.
El Salvador từ lâu được coi là một trong những nơi nguy hiểm nhất trên thế giới đối với phụ nữ. Thực tế cho thấy nhiều người bị buộc phải chạy trốn lên phía bắc tìm nơi ẩn náu. Năm ngoái, 541 phụ nữ mất tích tại quốc gia có 6,7 triệu dân, theo Ormusa (Tổ chức Phụ nữ Salvador vì Hòa bình).
Nhà hoạt động xã hội và nữ quyền Morena Herrera cho biết: "Kẻ giết phụ nữ hàng loạt ở Chalchuapa không phải là một vụ việc cá biệt. Vụ việc như thế bắt nguồn từ hai yếu tố: sự thờ ơ của xã hội trước tình hình bạo lực đối với phụ nữ và sự đồng lõa của các nhà chức trách. Giới chức El Salvador quan tâm rất ít đến cuộc sống của phụ nữ - và tôi không chỉ nói về cảnh sát", Herrera cho hay.
Kể từ khi nhậm chức cách đây hai năm, Tổng thống theo đường lối dân túy của El Salvador, Nayib Bukele, tuyên bố tỷ lệ giết người giảm đáng kể, trung bình hàng ngày giảm từ 9 xuống còn 3 vụ. Tuy nhiên, nghi vấn đặt ra liệu những con số đó có phản ánh kết quả an ninh được thúc đẩy siết chặt hơn hay thực tế là thỏa thuận ngầm giữa giới chức với băng đảng tội phạm lớn nhất El Salvador, Mara Salvatrucha (MS-13).
Năm ngoái, tờ Salvador El Faro công bố bản lưu trữ tài liệu rò rỉ cho thấy các quan chức chính phủ thuyết phục một số trùm băng đảng ngồi tù để "bình định" các đường phố khét tiếng, đổi lại họ nhận được sự đối xử tử tế và lợi ích chính trị. Một số trang tin tức khác chỉ ra, tỷ lệ giết người giảm nhưng số vụ mất tích lại gia tăng.
Một người đang tìm kiếm người thân mất tích ở Chalchuapa. Ảnh: Guardian.
"Ngôi mộ tập thể" như một đòn giáng vào tuyên bố của Tổng thống Bukele rằng đất nước đang an toàn hơn. Các nhà chức trách mô tả, những vụ giết người là hành vi quái đản của "kẻ tâm thần". Nhưng trong trường hợp của cựu sĩ quan trên dường như không có vấn đề gì về tâm lý.
Đối với các gia đình của El Salvador có người thân mất tích, việc phát hiện ngôi mộ tập thể ở Chalchuapa mang lại chút hy vọng nhỏ nhoi rằng ít nhất họ có thể tìm thấy thi thể người nhà.
Một nhân viên an ninh tại hiện trường vụ án cho biết có khoảng 15 người đến để tìm thi thể mỗi ngày. Khi ngồi dưới bóng cây gần khu nhà kín bưng của Osorio, Francia nhớ lại ngày 30/8/2014, cô đưa con trai đi mua đồ ăn trưa ở Ahuachapán, một thị trấn cách Chalchuapa 30 phút về phía tây. "Thằng bé bỏ đi và tôi không bao giờ gặp lại nó nữa", cô nói và kể lại hành trình tìm kiếm con trai không ngừng nghỉ của mình.
"Chúng tôi tìm khắp từ bệnh viện đến nhà xác hay bất cứ đâu. Nhưng đều vô ích", Francia nói.
Người đàn ông bên ngoài ngôi nhà ở Chalchuapa. Ảnh: AFP.
Còn Carranza được xem cuốn album ảnh về đồ dùng cá nhân phát hiện trong nhà để xem có đồ nào thuộc về con gái bà hay không. "Tôi nhìn thấy quần áo, giày dép, đồ trang sức. Nhưng không có gì của con gái tôi cả", bà nói và khẳng định mình nhớ rất rõ đồ con gái mặc lúc bị mất tích.
"Có lẽ sau này họ sẽ tìm thấy thứ gì đó, ai mà biết được", chị gái bà đi cùng cố an ủi. Carranza nâng niu bức chân dung người con bà đã không gặp suốt 6 năm qua, "có lẽ thế".
Theo Ione