Mỗi gia đình đều cần phương pháp hoạch định, quản lý tài chính để không chi tiêu vượt quá số tiền làm ra và bảo vệ vững chắc tài sản. Để quản lý tài chính hiệu quả, mô hình bảo vệ tháp tài sản được hoạch định từng bước, từ đáy lên đỉnh là một giải pháp hữu hiệu cho các gia đình hiện nay.
Xây dựng tháp tài sản
Tháp tài sản là một khái niệm trong tài chính cá nhân, đồng thời là hình ảnh ẩn dụ về việc phân bổ tài sản thành từng lớp như cách xếp lớp của kim tự tháp Ai Cập. Kế hoạch tài chính của một gia đình cũng cần được hoạch định tương tự và tài sản phải được phân bổ thành lớp lang vững chắc. Hơn hết, một gia đình với nhiều mối quan hệ sẽ phức tạp và nhiều biến số hơn cá nhân, đòi hỏi tháp tài sản được xây dựng ít rủi ro và nhiều nền tảng phòng bị.
Mô hình tháp tài sản cho gia đình. Ảnh: Prudential Việt Nam
Nguyên tắc xây dựng tháp tài sản tương tự cách người Ai Cập cổ đại xây dựng kim tự tháp. Để tháp tài sản cao lớn, đáy tháp cần được làm càng rộng càng tốt, xây tháp từ dưới lên trên.
Hai lớp đáy tháp quan trọng nhất là tài sản bảo vệ và tài sản vô hình (tiết kiệm). Tài sản vô hình hay còn gọi là đầu tư vào con người gồm: học vấn, năng lực, thương hiệu, mối quan hệ. Lớp bảo vệ là nhà ở, quỹ dự phòng, bảo hiểm nhân thọ, vàng.
Do những yếu tố văn hóa, trong gia đình Việt, vai trò của hai lớp tài sản này còn quan trọng hơn nữa. Với người Việt, đầu tư vào con người, đặc biệt là tương lai của con cái luôn được quan tâm. Nhiều gia đình dành dụm tiền bạc sẵn sàng mục tiêu cho con học đại học, thậm chí du học nếu có điều kiện. Các cột mốc như cưới hỏi, mua nhà khi con cái trưởng thành cũng được cha mẹ chuẩn bị.
Theo mô hình trên, mối quan hệ giữa hai lớp đáy tháp tài sản sẽ bền chặt hơn khi lớp tài sản bảo vệ chính là nguồn vốn để đầu tư vào tương lai của của thế hệ sau trong gia đình. Nhà ở dùng làm tài sản thừa kế cho con cái; vàng, quỹ dự phòng, bảo hiểm nhân thọ được sử dụng cho những cột mốc quan trọng trong cuộc sống.
Xếp chắc lớp bảo vệ
Với những nguyên tắc trên, tài chính gia đình, đặc biệt là các gia đình trẻ phải được hoạch định từng bước, từ đáy lên đỉnh và lớp bảo vệ cần được xây dựng vững chắc.
Khác với thế hệ trước, ngày nay, nhà ở không còn đơn giản với hầu hết các gia đình trẻ. Việc mua một ngôi nhà cần được cân đối hài hòa với các hạng mục tài sản khác trong lớp bảo vệ như quỹ dự phòng, vàng hay bảo hiểm nhân thọ.
Theo ValuePenguin, nếu phải thuê nhà hay trả góp, chúng ta không nên dành nhiều hơn 30-40% tổng thu nhập hằng tháng cho nhà ở. Ngược lại, bảo hiểm nhân thọ được xem là khoản cần thiết nên được phân bổ 10-15% thu nhập. Với những gia đình có khối tài sản eo hẹp, bảo hiểm nhân thọ vừa bảo vệ trước các rủi ro, vừa đóng vai trò là khoản tích lũy cho tương lai.
Một số sản phẩm bảo hiểm được xem như quỹ dự phòng khi khách hàng có thể rút tiền về trong trường hợp cấp bách. Tuy nhiên, đây là điều các chuyên gia tài chính khuyên không nên thực hiện bởi bảo hiểm là khoản đầu tư tài chính dài hạn 15-20 năm.
Xác định phương pháp hoạch định tài chính là điều cần thiết đối với mỗi gia đình. Ảnh: Prudential Việt Nam
Lưu ý, ở lớp tài sản bảo vệ, bảo hiểm hỗn hợp có tham gia chia lãi khá tương thích với nhu cầu của các gia đình Việt. Sản phẩm này được thiết kế để trung hòa giữa nhu cầu bảo vệ và tích lũy cho tương lai. Theo báo cáo của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, năm 2021, các hợp đồng bảo hiểm hỗn hợp đứng thứ hai trong số các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ trên thị trường (chiếm 19,8%), chỉ xếp sau bảo hiểm liên kết chung. Người mua cần hiểu rõ quyền lợi sản phẩm và nhu cầu thực tế, cân nhắc khoản phí phù hợp với khả năng tài chính và cung cấp thông tin trung thực cho đơn vị cung cấp bảo hiểm.
Kỷ luật tài chính
Với điều kiện của mỗi gia đình, tỷ lệ phân bổ các lớp tài sản sẽ khác nhau và có thể thay đổi theo từng giai đoạn của cuộc sống. Tuy nhiên, hai nguyên tắc cần giữ vững là xây dựng khối tài sản theo hình kim tự tháp và giữ vững kỷ luật tài chính.
Ở tất cả lớp của tháp tài sản, tỷ lệ phân bổ nguồn lực cho các hạng mục nên được tuân thủ chặt chẽ. Rất khó để có một tháp tài sản vững vàng khi phân bổ tùy hứng. Những gia đình có xu hướng phân bổ tài sản tùy hứng có thể học cách duy trì kỷ luật từ bảo hiểm nhân thọ: đều đặn góp một khoản cố định cho tương lai vào đúng thời gian quy định.
Theo vnexpress