Cha mẹ nào cũng mong con có thể trở thành những đứa trẻ ưu tú. Tuy nhiên trong quá trình con cái trưởng thành, chắc chắn một số bậc cha mẹ sẽ có những sai lệch trong cách giáo dục.
Vậy, làm thế nào để cha mẹ có thể giáo dục con cái tốt hơn? Theo trang tin Sohu, cha mẹ thông minh sẽ tuân theo hai điểm này.
1. Đặt "quyền lực" xuống
Trong mắt nhiều bậc cha mẹ thì họ là "người có quyền" với con cái. Cha mẹ nói gì, con cũng phải nghe theo. Cha mẹ là người đi trước, là người có kinh nghiệm và luôn làm mọi việc vì con, vậy nên con phải nghe lời.
Nhiều bậc cha mẹ đã quen với việc nhìn nhận vấn đề dưới góc độ của người lớn, sử dụng tư duy của người lớn để giải thích cho trẻ, dạy trẻ phải làm gì, liên tục ra lệnh và sửa lỗi cho trẻ.
Tóm lại, nhiều bậc cha mẹ thường ở vị trí "người cầm quyền" trong quá trình giáo dục con cái, chỉ biết ra lệnh mà bỏ qua cảm xúc và suy nghĩ của con cái. Điều này dẫn đến rất nhiều hệ lụy.
Trong giáo dục, giao tiếp giữa cha mẹ và con cái là quan trọng. Một cuộc khảo sát của Đại học Harvard cho thấy 80% sự nổi loạn của trẻ em bắt nguồn từ việc giao tiếp với cha mẹ. Một nghiên cứu về cách giao tiếp ở khoảng 2.000 gia đình đã phân loại ra 5 khía cạnh giao tiếp chính, bao gồm: Kết bạn, học hành, ngoại hình, cuộc sống hàng ngày, sự riêng tư.
Khảo sát cho thấy, 75% cha mẹ muốn nói chuyện với con cái của họ về các vấn đề học tập, và 45% trẻ em muốn nói với cha mẹ về vấn đề tình bạn. Có thể thấy, vấn đề giao tiếp giữa cha mẹ và con cái phần lớn là do cha mẹ luôn đứng trên quan điểm riêng mà không thể suy nghĩ theo góc độ của con cái, dẫn đến việc trẻ không muốn giao tiếp với cha mẹ, gây ra nhiều mâu thuẫn.
Nhà giáo dục nổi tiếng Suhomlinsky từng nói: "Tôn trọng đối tượng giáo dục là bản chất và thực chất của giáo dục". Nếu cha mẹ muốn tôn trọng con cái, họ phải từ bỏ "thái độ của "người cai trị" và giao tiếp với con trên phương diện bình đẳng, như vậy mới thực sự thấm sâu vào tâm hồn con cái và khuyến khích, giúp đỡ chúng".
Nhà giáo dục Cheng Guiying cũng từng nói: "Bạn phải thực sự tôn trọng trẻ từ trái tim và không nói chuyện với trẻ bằng giọng điệu ra lệnh". Cụ thể, các bậc cha mẹ nên làm "bốn nhiều hơn" và "bốn ít hơn":
- Đặt câu hỏi nhiều hơn, nói ít hơn: Khi đối mặt với một vấn đề, cha mẹ có thể bỏ vị thế của mình và hỏi con cái cần gì và không cần gì.
- Lắng nghe nhiều hơn và nói ít hơn: Hãy lắng nghe con bạn nhiều hơn, nhận được sự tin tưởng và thấu hiểu trái tim của chúng.
- Cười nhiều hơn và bớt giận dữ: Cha mẹ nên duy trì sự bình ổn cảm xúc trước mặt con cái, cười nhiều hơn để mái ấm tràn ngập không khí ấm áp, để trẻ cảm thấy an toàn và bớt nóng giận.
- Quan sát nhiều hơn, ít kỷ luật hơn: Cha mẹ nên quan tâm hơn đến từng cử động của con mình, đó là những phản ánh cảm xúc và suy nghĩ bên trong của trẻ, từ đó "kê đơn thuốc" phù hợp và kỷ luật đúng cách.
2. Cha mẹ cần có quan điểm giáo dục đồng nhất
Trong một gia đình, do sự khác biệt về văn hóa, môi trường sống của cha mẹ nên thường có sự khác biệt về nhiều vấn đề, đặc biệt là vấn đề giáo dục con cái. Sự khác biệt trong cách thức và thái độ của cha mẹ đối với con là một nguy cơ tiềm ẩn trong giáo dục gia đình.
Khi con có vấn đề, cha sẽ kỷ luật nhưng mẹ lại trách cha quá nghiêm khắc. Cách giáo dục này sẽ khiến quá trình trưởng thành của trẻ trở nên tồi tệ hơn.
Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường gia đình như vậy thường cảm thấy chỉ sợ một người là cha hoặc mẹ. Khi người nghiêm khắc ở nhà, trẻ sẽ cư xử rất tốt và ngược lại. Khi cha/mẹ dễ tính ở nhà, trẻ sẽ vô kỷ luật. Trẻ còn nhỏ chưa biết đâu là đúng, là sai, cần sự giúp đỡ của cha mẹ để từ từ phân biệt. Nếu cha mẹ và con cái có quan điểm khác nhau thì trẻ sẽ không thể phân biệt được đúng sai và đây sẽ là thiếu sót trong quá trình trưởng thành của trẻ.
Trong giáo dục hàng ngày, trách nhiệm của người mẹ là luôn nêu gương tốt cho con cái và hướng dẫn chúng một cách tích cực; trong khi việc giáo dục con cái của người cha là đánh giá và khẳng định trẻ một cách tích cực, đồng thời quan tâm đến chúng nhiều hơn.
Dù cha mẹ có những trách nhiệm khác nhau khi giáo dục con cái, nhưng có một điều cần lưu ý: Khi giáo dục con cần phải có sự đồng thuận, nhất quán giữa cha mẹ. Vị trí của cha mẹ là như nhau, và nếu có sự khác biệt, họ có thể trao đổi riêng với nhau.
Đồng thời, cha mẹ nên đứng ở vị trí có lợi cho sự phát triển thể chất và tinh thần của con, dung hòa sự khác biệt giữa hai bên.
Về điều này, nhà giáo dục Suhomlinsky từng nói: "Mỗi khoảnh khắc, khi bạn nhìn thấy một đứa trẻ, bạn cũng nhìn thấy chính mình. Khi bạn giáo dục con, bạn cũng đang tự giáo dục và kiểm tra nhân cách của chính mình".
Thanh Hương