Nguyên nhân bệnh vẫn là... ẩn số
Các chuyên gia y tế ở 20 bang và Washington DC đang điều tra về hơn 200 trường hợp được xác nhận hoặc nghi nhiễm một căn bệnh bí ẩn, được cho là có liên quan đến nCoV, ảnh hưởng đến trẻ em. Các chuyên gia dự đoán số ca nhiễm bệnh sẽ tiếp tục tăng.
Chứng bệnh bí ẩn được tin rằng hiếm gặp được CDC đặt tên là "Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em" (MIS-C). Giống với hội chứng sốc độc và bệnh Kawasaki, căn bệnh này thường chỉ ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi, có khả năng gây tử vong. Ít nhất 3 trẻ em mắc bệnh này đã chết ở New York. Theo sở y tế bang, ít nhất 119 ca khác đang được theo dõi. CDC cho biết các triệu chứng có thể liên quan đến Covid-19. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác của căn bệnh này vẫn còn là một... ẩn số.
Nhiều trẻ em gặp các triệu chứng của MIS-C như sốt, phát ban, kích ứng mắt, sưng hạch hoặc sưng tay chân có thể đã nhiễm Covid-19 hoặc dương tính với kháng thể, theo các chuyên gia y tế. Các bác sĩ nói ngay cả những trường hợp âm tính với kháng thể cũng có thể có kết quả dương tính sau đó bởi sự chậm trễ trong việc phát triển kháng thể. Theo CDC, mất khoảng 1-3 tuần để một người tự sản sinh ra kháng thể sau khi nhiễm virus nCoV - thời gian này có thể lâu hơn ở một số người khác. Căn bệnh này chỉ chiếm một phần nhỏ trong hơn 1,5 triệu ca nhiễm nCoV ở Mỹ.
Hai mẹ con đeo khẩu trang khi đạp xe ở Portland, bang oregon, Mỹ. Ảnh: AP.
Courtney Gidengil - bác sĩ về bệnh truyền nhiễm nhi khoa và nhà nghiên cứu chính sách tại cơ quan nghiên cứu RAND - cho biết, chứng bệnh này cực kỳ hiếm gặp nhưng phụ huynh không nên hoảng sợ. Gidengil cảnh báo nước Mỹ nên chuẩn bị cho việc số ca nhiễm chứng bệnh bí ẩn này sẽ tăng lên trong thời gian sắp tới. "Có vẻ như mất khoảng 4-6 tuần để MIS-C phát triển sau khi nhiễm virus, thời gian này không phải do virus mà do phản ứng của cơ thể với căn bệnh. Chúng ta có thể sẽ phải bắt đầu xem liệu có thêm nhiều trường hợp nhiễm bệnh trên cả nước hay không", Gigendil nói.
Hiện vẫn chưa có số liệu chính thức về các ca nghi nhiễm nhưng một cuộc khảo sát của ABC News với các chuyên gia y tế ở bệnh viện, liên bang trên 50 bang và Washington D.C cho thấy, có ít nhất 220 ca dương tính và ca nghi nhiễm. Phần lớn số ca nghi nhiễm đều ở New York, nhưng hàng chục ca nhiễm khác cũng có mặt ở New Jersey và Michigan. Thống đốc bang New York, Andrew Cuomo, cho biết: "Tôi cá rằng số ca nhiễm bệnh chỉ có tăng lên và sẽ lây lan rộng khắp hơn suy đoán của chúng ta".
CDC phát đi một cảnh báo hôm 14/5 tới hàng nghìn bác sĩ, nói rằng họ nên đề phòng căn bệnh này, với tên gọi trước đó là hội chứng viêm nhiễm đa hệ nhi khoa (PMIS). Một ngày sau, CDC nói rằng việc giám sát bệnh này vẫn nên hạn chế, nhưng giờ đây định nghĩa về bệnh và một cảnh báo y tế đang được phát đi, rất có thể sẽ có nhiều thông tin hơn.
Sở y tế trên cả nước cho biết họ đang đề phòng. Sở Y tế Michigan phát đi một cảnh báo từ đầu tháng tới các đơn vị y tế và các đơn vị cung cấp dịch vụ y tế về căn bệnh này và nhắc nhở họ báo cáo ngay về trường hợp nghi nhiễm bệnh trong vòng 24 giờ. Cho tới nay, 17 ca nghi nhiễm được ghi nhận ở toàn bang, theo người phát ngôn của Sở Y tế Michigan, Lynn Sutfin. New Jersey có 18 trường hợp nhiễm bệnh tính đến 13/5 - và họ cũng phát đi cảnh báo trong tháng này. Một bác sĩ ở Oregon cho biết kiến thức đúng đắn về căn bệnh đã giúp một học sinh lớp 8 bị nhiễm được điều trị lập tức và được cứu sống. Leah (14 tuổi) chia sẻ: "Em rất biết ơn, rất vui vì em được giúp đỡ ngay lúc đó".
California vẫn chưa tuyên bố hội chứng này là một căn bệnh phải báo cáo, nhưng các bệnh viện vẫn đang theo dõi kỹ từ đầu tháng 3. Jim Stein - Giám đốc Bệnh viện Nhi Los Angeles - cho biết, căn bệnh này là dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng của Covid-19 tác động đến trẻ em, mặc dù nCoV trước đó còn được coi là "ít nghiêm trọng đối với trẻ em so với người lớn".
Cảnh báo của CDC cho biết chưa rõ liệu hội chứng viêm đa hệ chỉ xảy ra với trẻ em hay với cả người lớn và mối liên hệ giữa căn bệnh này với Covid-19 vẫn chưa rõ ràng. Trong 16 trẻ em có hội chứng viêm nhiễm ở California, 14 trường hợp đã được xét nghiệm kháng thể, theo bác sĩ Stein. "Không có trường hợp nào dương tính với nCoV vào thời điểm nhập viện, nhưng 4 ca được xét nghiệm dương tính sau đó", Stein nói và cho biết thêm rằng 10 bệnh nhân âm tính có thể đã phát triển kháng thể sau đó.
Bác sĩ Andrew Pavia - người đang giám sát hai ca nghi nhiễm ở Bệnh viện Nhi Đại học Utah - cho biết cách điều trị với bệnh nhân bị sốc độc cũng có ảnh hưởng đến xét nghiệm kháng thể đối với Covid-19. Điều này khiến việc nhận diện mối liên kết giữa hai căn bệnh trở nên khó khăn hơn.
Số lượng ca bệnh có thể tăng lên trong bối cảnh các chuyên gia y tế thực hiện tái khám các bệnh nhân hiện tại và trước đó, đồng thời xét nghiệm nhiều bệnh nhân và mở rộng định nghĩa về bệnh hơn bệnh Kawasaki. Alker cho biết: "Vẫn còn nhiều điều phải lo đối với bệnh nhân là trẻ em. Thực sự cần một chiến thuật trên cả nước. Chúng tôi cần các nhà lãnh đạo cân nhắc và chỉ rõ mối nguy về sức khỏe và phát triển mà trẻ em đang phải đối mặt. Và thật không may là chưa có dấu hiệu nào cho thấy những điều tôi nói trên đang diễn ra".
Bệnh mới đặt ra nhiều câu hỏi về trại hè và mở cửa lại trường học
Số trẻ em bị bệnh nặng gia tăng bất ngờ, mặc dù chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trên cả nước. Điều này làm dấy lên cuộc tranh luận về việc mở cửa trở lại, đặc biệt là khi liên quan đến trường học. Hầu hết các bang đều quyết định rằng việc mở cửa trở lại trường học sẽ diễn ra trên quy mô địa phương, và vẫn đang được cân nhắc trên cả nước. Nhưng trại hè và các chương trình mùa hè đang chuẩn bị bắt đầu - nhiều bang đang bắt đầu cho phép các hoạt động này tiếp tục. Những bang như Georgia, Tennessee, Connecticut đều có những ca nghi nhiễm MIS-C đang được giám sát nhưng nói rằng trại hè có thể mở cửa lại với nhiều biện pháp giãn cách xã hội được thực hiện.
Chuyên gia bệnh truyền nhiễm hàng đầu Anthony Fauci liên tục cảnh báo các nhà lập pháp trong phiên điều trần hôm 12/5 về việc mở cửa lại trường học và các cơ sở kinh doanh quá sớm, rằng điều này sẽ khiến dịch bệnh nặng nề hơn. Ông Fauci cảnh báo: "Chúng ta không biết nhiều về virus này và nên rất cẩn thận, đặc biệt là khi bệnh này có liên quan đến trẻ em".
Nhưng một số nhà lập pháp đã bỏ qua những cảnh báo này, nôn nóng thúc đẩy việc mở cửa lại trường học vào mùa thu - được coi là dấu hiệu cho thấy nước Mỹ đang chính thức được mở cửa trở lại. Thượng nghị sĩ Rand Paul của Kentucky, phản đối lời kêu gọi của Fauci về việc cảnh giác và cho rằng sẽ là một lỗi lầm nghiêm trọng khi không để trẻ em quay lại trường học sớm hơn. Tổng thống Trump cũng nói rằng ông ngạc nhiên với các phát ngôn của Fauci. Ông nói rằng đây không phải là câu trả lời có thể chấp nhận được. Trump nói trong một cuộc phỏng vấn hôm 13/5: "Tôi nghĩ rằng chúng ta phải mở cửa lại trường học. Trẻ em bị ảnh hưởng rất ít. Chúng ta phải mở cửa lại trường học".
Thống đốc bang Connecticut, Ned Lamont và nhiều bệnh viện ở bang này xác nhận có ít nhất 5 trẻ em đang được giám sát và chữa trị căn bệnh mới. Văn phòng trẻ em của bang tuyên bố hồi tuần này rằng trại hè - trừ trại mở qua đêm - sẽ được mở cửa vào ngày 29/6. Trong đó, các hướng dẫn cụ thể được ban hành, bao gồm yêu cầu bắt buộc phải có giấy phép để tập hợp nhóm nhiều hơn 30 người cũng như các biện pháp giãn cách xã hội khác.
Ủy viên giáo dục Miquel Cardona cho hay, kế hoạch mở cửa lại trường học sẽ dựa theo xu hướng nhiễm bệnh và họ sẽ phải linh hoạt trong vấn đề này.
Thống đốc Georgia Brian Kemp cũng thực hiện biện pháp tương tự. Trại hè được phép hoạt động từ tuần này, miễn là tuân thủ 32 tiêu chí bắt buộc mà đội của ông lập ra vì không có chỉ dẫn của CDC. Trại qua đêm bị cấm. Văn phòng của Kemp không bình luận về việc căn bệnh mới ảnh hưởng thế nào tới quyết định về mở cửa trường học của ông.
Ở hầu hết các bang khác, một số trại hè vẫn mở cửa, trong khi các trại khác quyết định đóng cửa trong bối cảnh chính phủ không có chỉ đạo. Ở Maryland, quận Montgomery hủy toàn bộ trại hè trên quận trong khi đợi hướng dẫn của Sở Y tế đối với trại hè. Hướng dẫn về trại hè vẫn đang được đợi thông qua ở Michigan và Massachusetts, trong khi Missouri cho các quận và thành phố tự quyết định về số phận các trại hè. Ở Utah, hội hướng đạo sinh nữ Utah đã hoãn cuộc họp trực tiếp với các thành viên và các bộ phận tới ngày 30/6. Tổ chức YMCA của Bắc Utah vẫn tiến hành tổ chức trại hè và tuân theo hướng dẫn của CDC về giãn cách xã hội. Trường học vẫn đóng cửa đến cuối năm học.
Một mối nguy khác cần được xem xét
Những lo ngại sớm về việc mở cửa lại trường học có liên quan nhiều đến khả năng trẻ em lây nCoV cho giáo viên, phụ huynh hoặc ông bà - những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi Covid-19.
Pavia cho biết căn bệnh đáng sợ mới ảnh hưởng đến trẻ em, mặc dù hạn chế nhưng vẫn gây nên nhiều khó khăn cho việc tính toán các yếu tố an toàn. Pavia cho biết: "Tôi nghĩ có thêm một nhân tố nữa trong quyết định để trẻ em quay lại trường học vào mùa thu hoặc trại hè. Chúng ta biết rằng khả năng chúng nhiễm Covid-19 là rất thấp. Chúng ta nghĩ rằng MIS-C là một trường hợp hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng, và bạn biết rất khó để đưa ra quyết định về những việc hiếm gặp nhưng nghiêm trọng. Tôi nghĩ đối với trường học, đây là một nguy cơ nữa cần được xem xét. Tôi vẫn nghĩ rằng khi quyết định mở cửa trường học, mối lo lớn hơn là vai trò của trẻ em trong việc kéo dài đại dịch và lây cho những người lớn tuổi hơn. Đó có thể là một ảnh hưởng to lớn đến số ca bệnh. Về tâm lý, điều này có thể có vai trò to lớn hơn".
Trong lúc đó, các chuyên gia y tế vẫn cố gắng tuyên truyền về căn bệnh để phụ huynh có thể biết cách nhận diện bệnh và giúp con mình được chăm sóc y tế sớm nhất có thể. Thành phố New York truyền đi thông điệp "Phụ huynh: nhận biết dấu hiệu của Hội chứng viêm đa hệ trẻ em để bảo vệ con mình" trên hệ thống thông báo bằng tin nhắn vào 15/5. Thống đốc Cuomo cho biết trong một cuộc họp báo vào tuần này: "Việc này rất đáng lo. Chúng ta nâng cao nhận biết về nó vì đây là một việc phụ huynh nên chú ý".
Theo ione