Sáng 27/4, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch bệnh Covid-19 đã thảo luận về chiến lược xét nghiệm Covid-19, trong đó đẩy mạnh sản xuất sinh phẩm thay thể sản phẩm nhập khẩu.
Tại cuộc họp, Bộ Y tế cho biết, Việt Nam đã nghiên cứu thành công sinh phẩm huyết thanh học nhằm phát hiện những người từng mắc Covid-19 hoặc có thể đang nhiễm bệnh ở giai đoạn cơ thể đã sinh ra kháng thể. Dù không thay thế được phương pháp xét nghiệm khẳng định PCR nhưng sinh phẩm huyết thanh học sẽ phục vụ việc xét nghiệm sàng lọc, hứa hẹn sẽ thay thế được loại test nhanh nhập khẩu.
Tại cuộc họp, Ban chỉ đạo đã bàn về công tác xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2 để phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 trong thời gian tới.
Trên thế giới đang triển khai song song 2 phương pháp xét nghiệm xác định người dương tính Covid-19 là xét nghiệm tìm gen virus (phương pháp PCR) và xét nghiệm kháng thể (thường sử dụng để xét nghiệm nhanh).
Phương pháp PCR có độ chính xác cao nhưng đòi hỏi các khâu chuyên môn hóa cao, cần có chuyên gia thực hiện với nhiều máy móc phức tạp, vài giờ mới cho kết quả.
Phương pháp xét nghiệm nhanh tìm kháng thể có thời gian ngắn, vận hành đơn giản nhưng có độ nhạy, độ đặc hiệu thấp hơn nhiều so với phương pháp PCR, dễ nhầm và bỏ sót.
Chính vì vậy, phương pháp PCR thường được dùng để khẳng định lại kết quả xét nghiệm nhanh.
Về phương pháp xét nghiệm PCR, Thứ trưởng thường trực Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, thời gian đầu chúng ta sử dụng nguồn sinh phẩm từ nước ngoài (từ Tổ chức Y tế thế giới - WHO, CDC Hoa Kỳ, Đức). Sau đó, Việt Nam đã phát triển được loại sinh phẩm xét nghiệm PCR rất tốt thay thế nguồn nước ngoài. Sinh phẩm này do Học viện Quân y phối hợp với công ty Việt Á phát triển. Việt Nam sử dụng chủ đạo sinh phẩm này để xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2.
Bộ sinh phẩm xét nghiệm bằng phương pháp PCR của Việt Nam đã được WHO, Vương quốc Anh công nhận chất lượng và có thể được sử dụng trên phạm vi toàn cầu.
Áp dụng xét nghiệm Covid-19 từ tuyến huyện
Điểm khác biệt rất đáng chú ý là sinh phẩm xét nghiệm nhanh của Việt Nam sử dụng hệ thống máy xét nghiệm ELISA đã được trang bị từ tuyến Trung ương đến tận y tế tuyến huyện để chẩn đoán người nhiễm HIV, sốt xuất huyết và một số bệnh miễn dịch khác.
Là nước thứ 5 trên thế giới sản xuất thành công sinh phẩm xét nghiệm kháng thể, Bộ Y tế đánh giá sinh phẩm xét nghiệm nhanh “made in Vietnam” có nhiều ưu điểm:
- Dễ sử dụng cho tất cả các tuyến, các cơ sở y tế tuyến huyện có thể xét nghiệm được do sử dụng hệ thống máy xét nghiệm sẵn có;
- Độ an toàn cao (xét nghiệm qua mẫu máu);
- Đặc biệt độ nhạy, độ đặc hiệu của sinh phẩm Việt Nam đạt khoảng 95%, trong khi sản phẩm của nước ngoài chỉ đạt khoảng 70-75%.
- Qua đánh giá ban đầu giá thành của sinh phẩm này rẻ hơn nhiều so với sinh phẩm nhập ngoại (chỉ khoảng 5 USD/kit xét nghiệm)
Hiện Bộ Y tế đang làm thủ tục công nhận sinh phẩm này để đưa vào sản xuất hàng loạt.
Ưu tiên trong nước trước khi xuất khẩu
Sau khi nghe ý kiến của Bộ Y tế, các thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 (BCĐ) thống nhất và kiến nghị Chính phủ cho sử dụng thêm loại sinh phẩm xét nghiệm nhanh của Việt Nam.
BCĐ đánh giá cao các doanh nghiệp tham gia nghiên cứu, sản xuất máy thở hiện đại như Metran, Vingroup; đồng thời khuyến khích các trường ĐH phát triển những sản phẩm máy thở không xâm nhập đơn giản, vận hành hoàn toàn bằng hệ thống cơ khí có thể trang bị đến tận y tế tuyến xã, ở vùng sâu, vùng xa…
BCĐ đặc biệt lưu ý các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang phải hết sức trách nhiệm vì cộng đồng, vì đất nước, cam kết ưu tiên cho nhu cầu trong nước trước khi xuất khẩu, bảo đảm chất lượng. Các hành vi vi phạm phải bị xử lý nghiêm.
Theo 2sao