Xôi không phải là món ăn lạ lẫm, càng không phải là món ăn phức tạp trong thành phần nguyên liệu. Vậy mà bao lâu nay, người làng Phú Thượng đã đưa món xôi đi khắp nẻo Hà Thành. Xôi Phú Thượng rất đa dạng, phong phú. Nào xôi xéo, vừng dừa, xôi gấc, nào xôi đậu xanh, đậu đen…Tuy nhiên, bí quyết bao đời nay khiến cốt xôi Phú Thượng có hương vị đặc trưng hiếm nơi nào sánh được.


Để có mẻ xôi ngon, trước hết người ta phải chọn nguyên liệu cực kỳ kỹ càng. Người làm xôi chỉ ưng loại nếp cái hoa vàng, hay nếp nhung của mùa mới. Hạt nào hạt nấy bóng bẩy, tròn đều. Gạo mua về được vo sạch, ngâm kĩ. Trước khi nấu lại được vo lại. Ngay cả trong cách vo gạo cũng có thể thấy được sự khéo léo của người Phú Thượng. Bởi gạo ngâm kĩ sẽ mềm, khi vo phải lựa nhẹ để tránh hạt gạo bị gẫy. Vo gạo xong, lại để gạo thật ráo nước mới bắt đầu đồ xôi.

Xôi lạc

Bí quyết đồ xôi của làng Phú Thượng là đồ xôi hai lửa. Khi xôi gần chín thì vẩy thêm chút nước cho từng hạt gạo se lại, sau đó sẽ dỡ xôi ra, để nguội. Trước khi xôi đến tay khách sẽ lại được đồ thêm một lần nữa để xôi dẻo thơm, chín mềm. Thúng xôi nấu xong lại được ủ thật cẩn thận để giữ hơi nóng đến những gói xôi cuối cùng. Các nguyên liệu khác như đỗ, lạc, hành phi, mỡ.. cũng phải đảm bảo độ tươi ngon.

Xôi đỗ đen

Trong tiết trời cuối thu se se gió, buổi sáng ghé vào một gánh xôi Phú Thượng ven đường mua một nắm xôi thì chẳng còn gì tuyệt bằng. Xôi mềm, có độ kết dính cao nhưng không hề bị nát. Nếu là xôi xéo sẽ có màu vàng tươi của nghệ. Thêm đỗ xanh bào mỏng và hành phi vàng thơm.

Xôi dừa

Để có được nắm đỗ xanh đúng chuẩn cũng không hề dễ. Đỗ xanh lựa loại tách vỏ nhưng trên mình vẫn còn lớp phấn trắng. Sau khi đồ chín bỏ vào cối giã thật mịn. Ngay khi đỗ còn ấm nóng thì nắm chặt lại thành nắm lớn. Ấy là sự tài tình trong cách nấu món ăn tưởng chừng đơn giản này.

Xôi hạt sen

Gói xôi nho nhỏ được gói bằng lá sen, lá chuối, hoặc lá dong xanh mướt. Mở ra đã thấy hương thơm ngào ngạt rồi. Một miếng xôi chứa đựng bao hương vị của đồng ruộng, bao tâm huyết của người nấu. Nào là vị ngọt ngào của hạt nếp, nào là vị bùi bùi của đỗ, của hành. Thêm chút béo béo của mỡ. Hay xôi ngô lại đặc trưng bởi từng hạt ngô nếp già, bên trong dẻo mà bên ngoài vẫn giòn. Mỗi loại xôi lại có một vị ngon riêng biệt, mang lại nét độc đáo, đa dạng cho làng xôi Phú Thượng mà chẳng đâu có được.

Xôi xéo

Xôi ngô

Xôi cốm

Xôi gấc

Có lẽ xôi là món ăn quen thuộc ở khắp mọi miền đất nước, nhưng chỉ ở Hà Nội và đặc biệt là làng Phú Thượng thì xôi mới có một sức hút kỳ lạ đến vậy. Một món ăn đơn giản, giá thành quá rẻ nhưng ẩn sau đó, lại là những tinh túy của cả một nền ẩm thực Hà Thành.

Theo Làng Việt