Nông nghiệp là nguồn sinh kế chủ yếu của cộng đồng dân cư khu vực nông thôn miền núi. Đây là một khu vực mà phụ nữ đóng vai trò quan trọng, từ khâu trồng đến thu hoạch. Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ, các hộ nông dân có thể tăng thu nhập từ các loại cây trồng chủ lực như rau, quế, gai xanh…
Ứng dụng di động giúp canh tác dễ dàng hơn
Dọn cỏ, chăm sóc cho đồi quế là công việc hàng ngày của chị Đặng Thị Diện, 30 tuổi, người dân tộc Dao, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai. Những lúc nghỉ ngơi, thay vì lướt mạng để đọc tin tức hay xem phim, chị Diện mở ứng dụng "Nhật ký điện tử QGS" được cài đặt trên điện thoại để cập nhật những công việc chị vừa làm hôm nay dưới dạng nhật ký vào trang tài khoản của mình.
"Ứng dụng này dễ sử dụng vì có nhiều hình ảnh để lựa chọn hơn là chỉ có chữ. Với ứng dụng, tôi chỉ cần cập nhật tình hình cây quế của mình. Nếu cây bị bệnh, chúng tôi có thể chụp ảnh, cập nhật vào sổ nhật ký và nhờ nhân viên kỹ thuật hỗ trợ xử lý sâu" chị Diện cho biết.
Ứng dụng "Nhật ký điện tử QGS" mới đây đã được phổ biến tới hơn 700 hộ gia đình ở hai xã Nậm Tha và Liêm Phú, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai đang tham gia dự án trồng quế hữu cơ với tổng diện tích hơn 1.250ha do Công ty Cổ phần Vina Samex thực hiện. Đây là hoạt động thuộc Dự án thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch do chính phủ Australia hỗ trợ.
Chị Diện chia sẻ gia đình chị đã tham gia dự án trồng quế hữu cơ cách đây hai năm. Trồng quế theo phương pháp hữu cơ đòi hỏi nhiều công lao động hơn như làm cỏ, bắt sâu, và phải làm bằng tay chứ không sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào. Những cây quế được chăm sóc theo phương pháp hữu cơ sẽ phát triển tốt hơn so với những cây được trồng bằng hóa chất.
Với việc ứng dụng nhật ký điện tử vào trong quá trình trồng, chăm sóc cây quế, các chuyên gia có thể thu thập thông tin từ xa của những hộ gia đình tham gia dự án như chị Diện và tư vấn, xử lý kịp thời. Nhờ vậy, những áp lực trong quá trình sản xuất nông nghiệp của người nông dân cũng được giảm bớt.
Ông Nguyễn Ngọc Minh, Trưởng phòng dự án, Công ty Vina Samex cho biết: "Chúng tôi đã tổ chức nhiều buổi tập huấn khác nhau về trồng quế hữu cơ, về cách sử dụng nhật ký điện tử cũng như nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cho chị em phụ nữ tham gia dự án. Sản phẩm quế của địa phương đã được chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng hữu cơ của Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc; cộng thêm việc ứng dụng công nghệ thông minh vào sản xuất, nên có thị trường đầu ra ổn định, giúp đảm bảo thu nhập cho người dân bản địa.
Công nghệ giúp thúc đẩy bình đẳng giới
Từ năm 2019, Dự án thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch đã hỗ trợ hơn 20 doanh nghiệp và hợp tác xã kết nối với phụ nữ và các hộ nông dân tại tỉnh Lào Cai để ứng dụng các giải pháp kỹ thuật và công nghệ phù hợp vào sản xuất các sản phẩm nông nghiệp. Các giải pháp từ ứng dụng trên điện thoại di động, nhà sấy năng lượng mặt trời, nhà màng công nghệ cao đến công nghệ kết nối vạn vật đã giúp tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và tăng chất lượng sản phẩm.
Việc áp dụng công nghệ cao cũng góp phần giải phóng sức lao động cho phụ nữ, giúp họ có nhiều thời gian tham gia vào các hoạt động xã hội.
Chị Nguyễn Thị Hoa, tổ trưởng sản xuất nhà sấy tại Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Thủy Sơn (huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai) chia sẻ: "Nhà sấy năng lượng mặt trời đảm bảo sạch sẽ cho sản phẩm, không có côn trùng hay tạp chất. Sản phẩm ăn ngon, ngọt hơn. Tuy sấy năng lượng mặt trời có mất nhiều thời gian hơn sấy than nhưng sức khỏe của công nhân được đảm bảo và cũng an toàn hơn cho môi trường."
Nông nghiệp là nền tảng trong cuộc sống của các cộng đồng ở Tây Bắc Việt Nam và là ngành cung cấp nguồn thu nhập quan trọng. Tiếp cận ứng dụng công nghệ đã giúp các nữ nông dân vùng cao có cơ hội cải thiện tài chính gia đình và từng bước thúc đẩy bình đẳng giới thông qua các hoạt động trong sản xuất nông nghiệp.
Lê Hoa