    |
 |
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (giữa) cùng Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến; GS.TS. Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia, trao Giải thưởng Kovalevskaia 2024 cho PGS.TS. Nguyễn Minh Tân và PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung |
    |
|
Clip: 40 năm Giải thưởng Kovalevskaia |
Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 được trao cho 2 cá nhân: PGS.TS. Nguyễn Minh Tân - Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các Hợp chất Thiên nhiên, Giảng viên Khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường Hóa và Khoa học Sự sống, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Bộ Giáo dục và đào tạo; PGS.TS. Đặng Thị Mỹ Dung - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, với những thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn, đóng góp quan trọng góp phần vào sự phát triển của đơn vị, của ngành, nhiều kết quả nghiên cứu đi vào ứng dụng thực tiễn, chuyển giao công nghệ hàng tỉ đồng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.
Phát biểu tại lễ trao giải, GS.TS. Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia, cho biết, năm 2024, Quỹ Giải thưởng Kovalevskaia đã nhận được 6 hồ sơ đề cử trao giải thưởng là các cá nhân, tập thể nữ các nhà khoa học có nhiều thành tích xuất sắc. Với quá trình xét chọn Giải thưởng hết sức chặt chẽ, khách quan, dựa vào kết quả công trình nghiên cứu của các tập thể và cá nhân; các thành viên của Ủy ban Giải thưởng làm việc độc lập và báo cáo kết quả với phiên họp chung của Ủy ban. Kết thúc phiên họp, Ủy ban đã chọn được 2 cá nhân có thành tích nghiên cứu khoa học xuất sắc trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024.
"Tôi luôn tin tưởng đội ngũ nữ trí thức sẽ tiếp tục phát huy vai trò là lực lương tiên phong, nòng cốt, gương mẫu trong trau dồi kiến thức, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của phụ nữ Việt Nam, là nguồn nhân lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh dân tộc, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc" - GS.TS. Nguyễn Thị Doan nhấn mạnh.
Những tấm gương phụ nữ tiên phong là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Chúng ta cần tạo điều kiện để phụ nữ Việt Nam tham gia mạnh mẽ hơn vào các lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
GS.TS. Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia, phát biểu
Tuy nhiên, trong nghiên cứu khoa học với nhiều thách thức, GS.TS. Nguyễn Thị Doan cho rằng các nhà khoa học nữ phải không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao kiến thức, trí tuệ, đồng thời phải có ước mơ, niềm đam mê trong công việc, luôn khát khao sáng tạo, đổi mới và phải có đủ nghị lực để vượt qua và đủ kỹ năng để cân bằng, hóa giải những khó khăn, vất vả trong cuộc sống gia đình và công việc.
Bên cạnh đó, sự quan tâm, phát hiện và tạo điều kiện từ các Bộ, ngành đóng một vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ phụ nữ theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học. Thay mặt Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia, GS.TS. Nguyễn Thị Doan mong rằng các Bộ, ngành trong thời gian tới sẽ tiếp tục quan tâm đề cử những nhà khoa học nữ tiêu biểu để xét tặng Giải thưởng, góp phần vinh danh và lan tỏa những tấm gương sáng trong cộng đồng khoa học Việt Nam.
* PGS. TS. Nguyễn Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các Hợp chất Thiên nhiên, Giảng viên Khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường Hóa và Khoa học Sự sống, Đại học Bách Khoa Hà Nội: Các trọng tâm nghiên cứu của chị bao gồm các quá trình phân tách và tinh chế, các phương pháp tách nước/ẩm và các quá trình oxy hóa tiên tiến mà điển hình là Công nghệ JEVA giúp giữ hương vị, giá trị dinh dưỡng của sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu tại các thị trường khó tính. Giải pháp SMoJEVA - hệ thống chế biến nông sản di động và thông minh, phù hợp với các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, đã giúp nhóm nghiên cứu ký hợp đồng chuyển giao công nghệ hàng tỷ đồng.
Chị cũng là tác giả và đồng tác giả của 7 bằng độc quyền sáng chế, là nhà khoa học nữ có uy tín cao trong lĩnh vực chuyên môn và hợp tác đào tạo, nghiên cứu quốc tế như Thành viên Hội đồng thẩm định của Quỹ Nghiên cứu Thách thức Toàn cầu, Chi hội trưởng Chi hội Nữ trí thức Trung tâm Ứng dụng khoa học công nghệ và Khởi nghiệp. Chị đã vinh dự nhận được nhiều giải thưởng quốc tế về khoa học công nghệ, bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.
* PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung, Phó viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh: Hướng nghiên cứu chính của chị tập trung phát triển các sản phẩm khoa học sử dụng Công nghệ in phun, chế tạo các loại mực in phun nano và cảm biến sinh học, cảm biến môi trường có tính ứng dụng thực tiễn cao, đáp ứng nhu cầu xã hội.
Chị đã chủ trì nhiều đề tài và công trình nghiên cứu khoa học và được cấp 3 bằng độc quyền sáng chế; 2 bằng độc quyền giải pháp hữu ích và 5 Bằng độc quyền Kiểu dáng Công nghiệp. PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung ký kết hợp đồng tư vấn và chuyển giao sản phẩm mực in phun nano bạc, cảm biến sinh học và cảm biến môi trường ứng dụng tại các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, góp phần giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và tạo nguồn thu cho đơn vị. Chị đã nhận được nhiều danh hiệu khen thưởng, bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo, bằng khen của Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh và sáng kiến cấp Toàn quốc.
|
PGS. TS. Nguyễn Minh Tân phát biểu
Phát biểu tại lễ trao giải thưởng, PGS.TS. Nguyễn Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các Hợp chất Thiên nhiên, Giảng viên Khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường Hóa và Khoa học Sự sống, Đại học Bách Khoa Hà Nội, bày tỏ sự xúc động và tự hào được đứng trong hàng ngũ những nhà khoa học nữ tiên phong. Chị cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Hội đồng Giải thưởng Kovalevskaia, Hội LHPN Việt Nam, gia đình, các thầy cô, đồng nghiệp và bạn bè đã luôn đồng hành cùng chị trên hành trình nghiên cứu và cống hiện. Đặc biệt, PGS.TS Nguyễn Minh Tân cũng nhấn mạnh sự quan tâm và hỗ trợ không ngừng của Đảng, Nhà nước cùng các cơ quan liên quan đã tạo điều kiện thuận lợi để phụ nữ có cơ hội phát huy tài năng và đóng góp cho sự phát triển khoa học.
Nhân kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, PGS. TS Nguyễn Minh Tân gửi thông điệp tới các nhà khoa học nữ: "Đừng để giới hạn nào ngăn trở khát vọng của bạn. Mỗi thí nghiệm thất bại hôm nay chính là viên gạch cho tòa tháp thành công ngày mai". Chị cũng tin tưởng dưới sự quan tâm, hỗ trợ và các chính sách thiết thực thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ của Đảng và Nhà nước, Giải thưởng Kovalevskaia sẽ tiếp tục là nguồn động viên mạnh mẽ cho các nhà khoa học nữ trên con đường nghiên cứu và cống hiến.
Giải thưởng Kovalevskaia được mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ XIX - Sophia Kovalevskaia (1850-1891). Bà là người phụ nữ đầu tiên trong kỷ nguyên cận đại được nhận bằng Tiến sĩ Toán học, được phong hàm Giáo sư đại học và được bầu làm Viện sĩ thông tấn Viện hàn lâm Khoa học đế chế Nga, là nhà nữ khoa học vĩ đại nhất thế giới trước thế kỷ XX. Quỹ Sophia Kovalevskaia được thành lập do sáng kiến và sự đóng góp về tài chính của bà GS.TS Ann Kobitz - người Mỹ và chồng bà là GS-TS Neal Koblitz.
Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia được thành lập do bà Nguyễn Thị Bình, Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, làm Chủ tịch từ năm 1985 đến 2015 và kế nhiệm là bà Nguyễn Thị Doan, Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam làm Chủ tịch Quỹ từ năm 2016 đến nay.
Đến năm 2025, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia đã xét chọn, trao Giải thưởng Kovalevskaia cho 22 tập thể và 57 cá nhân nhà khoa học nữ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Đó là các nhà khoa học nữ có thành tích xuất sắc được đề cử từ các Bộ, ngành, trong đó có nhiều Bộ, ngành nhiều lần có đại diện tập thể, cá nhân được vinh dự trao giải.
Nổi bật có: Bộ Giáo dục và Đào tạo: 21 lần; Bộ Y tế: 20 lần; Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: 13 lần, Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam: 9 lần. Các thành tựu nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học tự nhiên được chọn trao giải thưởng cũng vô cùng phong phú đa dạng: Toán học, Y - Dược, Sinh học, Nông nghiệp, Vật lý, Hóa học, Công nghệ Thông tin. Những lĩnh vực khoa học có nhiều tập thể và cá nhân được vinh danh cũng chính là những ngành mũi nhọn, phát triển mạnh mẽ và đóng góp rõ nét vào sự tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Tên tuổi của nhiều nhà khoa học nữ gắn với nhiều sản phẩm khoa học đã được thương mại hóa.
Các cá nhân đạt giải là những dược sĩ, bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo ưu tú có uy tín trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, trong số đó có 48 chị có học hàm Giáo sư và Phó giáo sư, chiếm trên 84%.
|
Thu Hà