Điểm đến châu Á
Theo Viện Phát triển giáo dục Hàn Quốc (KEDI), đến tháng 4.2022, có 37.940 du học sinh Việt tại Hàn Quốc, chiếm 22,7% tổng số sinh viên quốc tế. Điều này đưa Việt Nam đứng thứ 2 tại Hàn Quốc về số du học sinh, và đây cũng là thứ hạng được duy trì trong ít nhất 7 năm liên tiếp từ 2015, khi nước này lần đầu ghi nhận các thị trường nổi bật trong dữ liệu của mình.
Trừ giai đoạn dịch bệnh vào năm 2021 khiến số du học sinh Việt giảm nhẹ, suốt 7 năm qua, người Việt ngày càng quan tâm đến "điểm đến" Hàn Quốc, chủ yếu ở bậc cử nhân và khóa học tiếng Hàn. Từ 4.451 du học sinh Việt vào năm 2015, chỉ sau 3 năm, con số đã tăng hơn 6 lần. Đến năm 2020, số du học sinh Việt đạt kỷ lục với 38.337 người. Hàn Quốc cũng là quốc gia có đông du học sinh Việt nhất cho đến hiện tại.
Nhật Bản, từ ngôi vị độc tôn về số du học sinh Việt khi có hơn 70.000 người vào những năm 2018-2019, nay chứng kiến mức giảm gần 47%, chỉ còn 37.405 người vào 2022. Đây là dữ liệu mới nhất tính đến tháng 5.2022 được Tổ chức Hỗ trợ sinh viên Nhật Bản (JASSO), trực thuộc Bộ Giáo dục, văn hóa, thể thao, khoa học và công nghệ Nhật Bản công bố.
Không chỉ giảm mạnh, số du học sinh Việt tại Nhật Bản còn giảm liên tục từ 2019 đến nay. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đứng thứ 2 về số du học sinh, giữ vững thứ hạng từ 2014 với 26.439 người ở thời điểm đó. Số du học sinh Việt hiện tại cũng tăng khoảng 22 lần so với lần đầu Việt Nam lọt tốp ở vị trí thứ 5 vào 2005 (1.745 người).
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, Việt Nam đều xếp sau Trung Quốc về số du học sinh.
Trong 5 quốc gia thu hút nhiều du học sinh Việt nhất, Trung Quốc là cái tên đứng thứ 4, xếp sau Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ. Trong đó, số du học sinh Việt tại Trung Quốc có mức tăng nhẹ giai đoạn 2018-2021 và tăng gần 45% vào 2022 so với năm trước, thời điểm nước này chuẩn bị mở cửa biên giới. Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi, nguồn dữ liệu của nước này không ổn định.
Cụ thể, lần cuối Bộ Giáo dục Trung Quốc công bố số sinh viên quốc tế trên cổng thông tin điện tử là vào năm 2018. Thời điểm đó, có 11.299 du học sinh Việt, đứng thứ 11. Đến 2020, Bộ GD-ĐT Việt Nam cho hay có khoảng 11.300 du học sinh Việt tại Trung Quốc. Sau đó, vào các năm 2021 và 2022, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam thống kê có lần lượt 12.000 và 27.000 du học sinh Việt đang theo học ở quốc gia này.
Tại Đài Loan, người Việt lần đầu đứng thứ nhất về số du học sinh vào năm 2020 với 17.534 người và duy trì thứ hạng này đến năm 2022 là 23.728 người, theo thống kê của cơ quan giáo dục Đài Loan. Nhìn chung, số học sinh Việt du học Đài Loan tăng liên tục từ 2007 đến nay. Theo đó, năm 2016 gần cán mốc 5.000 người, 2018 đạt hơn 10.000 người và năm 2022 lập kỷ lục ở mốc hơn 20.000 người.
Du học các nước nói tiếng Anh tăng nhẹ
Trong số những quốc gia nói tiếng Anh thu hút nhiều du học sinh Việt nhất, Mỹ đứng đầu với 29.742 người vào năm 2022. Tuy nhiên, dữ liệu được công bố bởi Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE) cho thấy số học sinh Việt giảm khoảng 21% trong giai đoạn 2018-2021, từ 37.242 người xuống còn 29.597 người, sau đó tăng nhẹ vào năm 2022.
Cũng trong năm 2022, Việt Nam là quốc gia có số du học sinh nhiều thứ 6 tại Mỹ, xếp sau Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Canada và Brazil. Tuy nhiên, nếu chỉ xét riêng số du học sinh ở các trường phổ thông (K-12), Việt Nam đông thứ 5 với 2.933 người. Các chuyên ngành được sinh viên quốc tế quan tâm nhiều nhất khi đến Mỹ là khoa học máy tính, ngôn ngữ, quản trị kinh doanh và kỹ thuật.
Không chỉ riêng Mỹ, Canada cũng chứng kiến số du học sinh Việt ngày càng giảm trong những năm gần đây, dựa trên thống kê của Bộ Di trú, người tị nạn và quốc tịch Canada (IRCC). Theo đó, sau khi có mức tăng nhẹ giai đoạn 2018-2019, số du học sinh Việt tại Canada liên tục giảm từ 2019-2022, xuống còn 16.140 người. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đứng thứ 8 về số du học sinh tại Canada.
Tại Úc, số du học sinh Việt ghi nhận mức biến động khoảng 7-15% qua từng năm, cao nhất là 26.008 người vào năm 2019 và thấp nhất là 20.716 người trong năm 2021, thời điểm nước này vẫn còn đóng cửa biên giới vì dịch Covid-19. Sau giai đoạn giảm liên tục từ 2019-2021, năm 2022 chứng kiến mức tăng 9%, đưa Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ 5 về số du học sinh, theo dữ liệu của Bộ Giáo dục Úc.
Một quốc gia khác cũng chứng kiến sự tăng, giảm liên tục về số du học sinh Việt là Anh. Cụ thể, theo Cơ quan Thống kê giáo dục ĐH (HESA), Việt Nam đứng thứ 20 về số du học sinh tại Anh trong năm 2022 với 7.140 người (không bao gồm bậc phổ thông). Đây là mức cao nhất được ghi nhận trong 5 năm trở lại đây.
Người Việt tìm hiểu về du học Úc trong một ngày hội thông tin tổ chức hồi tháng 8.2023
Thông tin với phóng viên Báo Thanh Niên, thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc Cơ quan giáo dục New Zealand tại Việt Nam, cho biết gần đây New Zealand không có dữ liệu chính thức về số sinh viên quốc tế. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam đang tăng trưởng đáng kể và đứng thứ 4 về số du học sinh trong năm 2021. Còn theo Bộ GD-ĐT Việt Nam, có gần 2.700 du học sinh Việt ở New Zealand vào năm 2020.
Một số quốc gia khác cũng ghi nhận số du học sinh Việt đáng kể là Singapore (khoảng 9.000 người), Pháp (5.259), Đức (7.582), Phần Lan, Hà Lan, Ireland, Nga, Ý, Tây Ban Nha, Hungary... Mặt khác, có khoảng 220.000 du học sinh Việt đang theo học tại các quốc gia trên thế giới trong năm 2022.
Theo Thanh niên