Vitamin A có vai trò vô cùng quan trọng, giúp tăng cường thị lực cho trẻ, bảo vệ mắt, phòng tránh các bệnh về mắt như quáng gà, khô mắt, loét giác mạc dẫn đến mù lòa… Tuy nhiên, khi bổ sung vitamin A cho trẻ, đặc biệt là trẻ mắc bệnh sởi/tiêu chảy hoặc trẻ bị suy dinh dưỡng, bố mẹ cần lưu ý những điều sau.
1. Bổ sung vitamin A cho bệnh nhi bị sởi
Bệnh sởi gây ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng của trẻ em. Trẻ bị sởi thường cảm thấy chán ăn, bỏ bữa do miệng bị viêm loét, nhiễm trùng, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Ngoài ra, trẻ bị nôn ói và tiêu chảy nhiều, làm mất nước và chất điện giải, tăng đào thải và giảm hấp thu nhiều dưỡng chất cần thiết, trong đó có vitamin A. Do đó, bố mẹ cần hết sức lưu ý trong việc bổ sung vitamin A điều trị bệnh sởi ở trẻ:
- Sử dụng nguồn thực phẩm chứa nhiều vitamin A, kết hợp trong các bữa ăn: gan động vật, chất béo từ thịt, lòng đỏ trứng là các thực phẩm có nguồn gốc động vật có chứa một lượng vitamin A đáng kể. Bên cạnh đó, nên phối hợp cùng các nguồn thực vật giàu beta-carotene (tiền chất vitamin A), như các loại củ quả có màu vàng/đỏ và các loại rau có màu xanh đậm, như rau ngót, rau dền, rau cải xanh, rau mồng tơi, rau muống, rau đay, dầu cọ, dầu nành và các loại dầu thực vật khác.
- Vitamin A tan trong chất béo. Vì vậy chế độ ăn cần sử dụng đủ lượng dầu, chất béo để giúp vitamin được hòa tan và chuyển hóa từ dạng tiền vitamin A sang dạng vitamin A mà cơ thể hấp thu được.
- Để hỗ trợ chữa trị tốt nhất đối với bệnh sởi ở trẻ em, nên bổ sung đa dạng vitamin và khoáng chất, bao gồm vitamin A, E, C, kẽm, selen..., trong đó quan trọng nhất là vitamin A, C và kẽm, giúp tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch.
- Sau khi hết bệnh sởi, cơ thể trẻ trở nên yếu, cần được ăn nhiều hơn. Nên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng ít nhất là trong 2 tuần, để trẻ nhanh chóng hồi phục, lấy lại sức khỏe bình thường.
Tốt nhất, để đảm bảo an toàn cho con, bố mẹ không nên tùy ý sử dụng mà hãy đưa bé đi khám để nghe lời khuyên từ chuyên gia.
2. Bổ sung vitamin A cho trẻ bị tiêu chảy
Một bệnh thường gặp là tiêu chảy do viêm ruột ở trẻ em. Hiện nay do tiến bộ của y học nên không nhiều trẻ gặp nguy hiểm vì bệnh này, nhưng biến chứng khô mắt thiếu vitamin A do tiêu chảy vẫn có thể gây tác hại nặng nề về thị lực cho trẻ. Đó chính là lý do mà bác sĩ khuyên bạn nên bổ sung vitamin A cho bé sau khi bị tiêu chảy kéo dài. Đối với những trẻ dưới 3 tuổi, thể trạng suy nhược, gầy gò, suy dinh dưỡng và đã trải qua một quá trình viêm ruột kéo dài mà không được điều trị triệt để... thì càng phải lưu ý tới vấn đề khô mắt do thiếu vitamin A.
Để xác định đúng loại vitamin và liều lượng bổ sung cần thiết, trẻ cần được đưa đến các cơ sở y tế để thăm khám và tham vấn ý kiến bác sĩ.
3. Bổ sung vitamin A cho trẻ bị suy dinh dưỡng
Trẻ suy dinh dưỡng có thể chất kém, hệ miễn dịch non yếu khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao. Vì thế, trẻ cần tăng cường bổ sung những dưỡng chất thiết yếu nói chung, cùng các loại vitamin nói riêng. Với trẻ chưa hoàn toàn cai sữa, mẹ có thể kết hợp những bữa ăn dặm giàu dinh dưỡng, chú trọng bổ sung các loại rau xanh và trái cây. Không nên cho bé ăn quá nhiều tinh bột dễ gây khó tiêu.
Bên cạnh đó, bố mẹ cũng cần theo dõi liên tục chỉ số cân nặng và chiều cao của bé qua mỗi tháng, để xem xét hiệu quả của chế độ bổ sung đã thật sự phát huy tác dụng chưa. Đồng thời, nên thường xuyên đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe để phát hiện những vấn đề bất thường, kịp thời điều chỉnh và áp dụng hướng điều trị thích hợp nhất cho trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ.
4. Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi uống vitamin A
Phụ huynh đưa trẻ uống Vitamin A cần lưu ý, dù Vitamin A rất an toàn, nhưng phụ huynh cũng nên theo dõi sức khỏe của trẻ sau uống bổ sung trong vòng 2 ngày để xử trí nếu có các trường hợp tác dụng không mong muốn.
Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi trẻ uống Vitamin A là nôn ói, tiêu chảy, đầy bụng, thóp hơi phồng, đau đầu, sưng tấy, ngứa da, sưng mặt hoặc môi, dị ứng. Các triệu chứng này chỉ kéo dài trong 1-2 ngày sau khi bổ sung Vitamin A có thể do trẻ quá nhạy cảm với thuốc, không phải tình trạng ngộ độc và không gây nguy hiểm cho trẻ. Tốt nhất khi thấy con có biểu hiện lạ, nên đưa trẻ đi khám.
5. Không lạm dụng vitamin A
Việc tự ý bổ sung Vitamin A quá mức cần thiết sẽ gây nhiều hệ lụy, ngộ độc, ảnh hưởng gan, thậm chí tử vong. Dù vitamin A có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, song chúng ta không được tự ý sử dụng vitamin A một cách tùy ý. Nếu nghi ngờ trẻ thiếu hụt vitamin A, phụ huynh cần đưa đi khám bác sĩ chuyên khoa để xác định liều bổ sung phù hợp.
Thông thường, vitamin A có trong sữa mẹ, đặc biệt sữa non. Do đó trong vòng 6 tháng đầu đời, trẻ bú mẹ hoàn toàn không cần bổ sung vitamin này.
Thảo Hương (Nguồn: t/h)