Thiếu máu não là gì?
Thiếu máu não hay còn được gọi là thiếu máu lên não là tình trạng giảm tuần hoàn máu lên não, dẫn tới giảm cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho các hoạt động của não bộ ảnh hưởng tới cấu trúc và chức năng của một phần hoặc nhiều phần trên não.
Bộ não chiếm khoảng 2,5% trọng lượng cơ thể. Tuy nhiên để duy trì hoạt động não bộ cần 25% lượng oxy trong hệ tuần hoàn, 15-20% lượng máu từ tim và 25% lượng đường trong máu. Khi lưu lượng máu cung cấp cho mỗi 100 grams nhu mô não thấp hơn 50ml/phút sẽ dẫn tới tình trạng thiếu máu não.
Chữa thiếu máu não ở đâu?
Thiếu máu não đang có nguy cơ trẻ hóa, nếu bạn mắc bệnh thiếu máu não cần đến các chuyên khoa thần kinh của các cơ sở y tế uy tín. Tại đây, các bác sĩ chuyên khoa thần kinh với các thiết bị y tế sẽ khám và đưa ra phác đồ điều trị thiếu máu não cho từng người bệnh. Nếu không lựa chọn đúng chuyên khoa sẽ dẫn tới việc phát hiện bệnh khó khăn hơn và giảm hiệu quả điều trị. Việc chọn đúng chuyên khoa giúp chẩn đoán chính xác tình trạng thiếu máu não, loại trừ các bệnh lý khác có biểu hiện tương tự thiếu máu não. Từ đó tìm ra đúng nguyên nhân gây thiếu máu não để đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
Nguyên nhân gây thiếu máu não
Vì sao thiếu máu não? Nguyên nhân thiếu máu não thường là do:
- Thiếu máu chung: thiếu sắt, chảy máu mạn tính do giun móc, loét dạ dày tá tràng, rong kinh, cường kinh, thalassemia.. Hoặc mắc các bệnh mạn tính, dùng thuốc kéo dài...
- Do xơ vữa mạch máu, thoái hóa cột sống cổ, xơ hóa và viêm các cơ, dây chằng vùng cổ, gây chèn ép động mạch cảnh/đốt sống.
- Một số trường hợp khác do rối loạn nội tiết, tiền mãn kinh...
- Khá nhiều người bị thiếu máu não do căng thẳng, mất ngủ, ăn kém từ đó rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn lo âu hoặc trầm cảm mức độ nhẹ. Khi não thiếu máu, cơ thể sẽ bù trừ bằng nhiều cách: giảm lượng máu tới các nơi ít cần thiết hơn như đầu ngón tay ngón chân (gây lạnh đầu chi), các cơ quan khác... và thay đổi việc co bóp, đàn hồi của mạch máu. Quá trình này diễn ra trong một thời gian dài và chúng ta thường chưa cảm nhận được tình trạng thiếu máu não.
Có rất nhiều thói quen sinh hoạt hàng ngày gây thiếu máu não như thức khuya, làm việc quá sức, căng thẳng, ít vận động...
Thiếu máu não có biểu hiện gì?
Khi cơ thể không điều chỉnh được nữa, thì dẫn tới tình trạng thiếu máu não với các dấu hiệu khá rõ. Có hai trường hợp xảy ra:
Thiếu máu não cấp tính, dẫn đến:
- Rối loạn tiền đình (do máu cấp cho tiền đình giảm đột ngột)
- Cơn thiếu máu não thoáng qua (do co thắt, do cục máu đông nhỏ gây tắc một nhánh động mạch trong não, sau đó hết tắc ngay).
- Điếc đột ngột hoặc giảm thị lực đột ngột (do tắc, do co thắt động mạch nuôi ốc tai hoặc nuôi trung tâm võng mạc)
- Đột quỵ não do nhồi máu: Cục máu đông làm tắc mạch gây thiếu máu một vùng tổ chức não và không tái thông sau đó, gây hậu quả rất nghiêm trọng, để lại nhiều di chứng.
Các trường hợp thiếu máu não cấp tính, thường hay gặp ở người thừa cân, ít vận động, tiểu đường, tăng mỡ máu, các bệnh mạn tính khác...
Thiếu máu não mạn tính gây ra các triệu chứng:
- Cảm giác nặng đầu, không thông thoáng.
- Ong đầu, đau cả đầu hoặc đau nửa đầu từ nhẹ đến đau dữ dội. Dùng các thuốc giảm đau thông thường nhanh bị nhờn.
- Mắt nhanh mỏi, mờ mắt, nhức 2 hốc mắt.
Biểu hiện của thiếu máu não thường gặp là nặng đầu, mỏi mắt, nhức 2 hốc mắt, ù tai...
- Ù 2 tai từ nhẹ đến nặng, nếu nghỉ ngơi thì có thể hết ù (cần phân biệt với ù tai liên tục, thường có tiếng ve kêu).
- Khả năng làm việc trí óc giảm nghiêm trọng, không tập trung được lâu, trí nhớ giảm.
- Mất sự hứng thú với công việc, hờ hững với các thú vui thường ngày.
- Dễ xúc động, dễ cáu gắt vô cớ.
- Chán ăn, không thấy ngon miệng, ngủ kém, khó vào giấc, dễ tỉnh và khó ngủ lại trong đêm, chập chờn, hay mơ, sáng dậy uể oải, trong ngày thiếu tỉnh táo.
- Thể lực suy giảm, mệt mỏi, mất sức lực, yếu cơ chân tay, không muốn hoạt động thể chất, chỉ thích nằm nhưng vẫn mệt và không ngủ được.
- Chân tay thường lạnh, dễ bị rối loạn tiêu hóa. Trở thành "chuyên gia dự báo thời tiết" vì hay đau cổ đau lưng và nhức xương khớp trước mỗi đợt thời tiết thay đổi.
Làm gì để không bị thiếu máu não?
Để phòng và xử trí tình trạng thiếu máu não cần thực hiện các biện pháp sau:
- Tăng cường vận động, ngày 2-3 lần mỗi lần 20-30 phút tùy theo sức của mình. Nếu có vấn đề về khớp thì nên bơi, đạp xe...
- Có chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường ăn cá, rau xanh và các loại quả có màu sắc tươi, đậm... để tăng các chất chống oxy hóa, tăng chất cơ hòa tan và khoáng chất, tăng omega-3...
- Xây dựng đời sống tinh thần lành mạnh: tích cực giao tiếp, hạn chế mạng xã hội và ti vi, tham gia các hoạt động ngoài trời, buông bỏ những vấn đề không cần thiết, không ảnh hưởng tới bản thân...
Thường gặp nhất là thiếu máu não ở nhân viên văn phòng do thói quen ngồi sai tư thế, ngồi lâu một chỗ không vận động, sử dụng thiết bị điện tử thường xuyên.
- Có giấc ngủ tốt, bằng cách thực hiện các biện pháp nói trên và vệ sinh giấc ngủ: tạo không gian phòng ngủ thoáng mát, ánh sáng vừa đủ, âm nhạc phù hợp, tránh vận động quá mạnh hoặc xem những nội dung gây xúc động trước khi ngủ, nên vận động nhẹ nhàng, ăn nhẹ, ngâm chân hoặc tắm nước ấm trước giờ lên giường...
- Sử dụng các loại thảo dược, thực phẩm bảo vệ sức khỏe tốt cho mạch máu như rutin (hoa hòe), cây diếp cá, ginkgo biloba (cao của lá cây bạch quả), nattokinase (đậu tương lên men)... các loại thảo dược tốt cho gan như ac-ti-sô, ngũ vị tử, trái nhàu, kế sữa (cúc gai), diệp hạ châu... Các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe bổ sung omega-3, các vitamin và khoáng chất...
- Kiểm soát tốt bệnh nền: đo đường máu và huyết áp hàng ngày, kiểm tra HbA1C và chỉ số đông máu 2-3 tháng một lần, kiểm tra các chỉ số mỡ máu và chức năng gan-thận, định kỳ siêu âm ổ bụng, siêu âm tim mạch, thăm khám bác sĩ để được hướng dẫn về các loại thuốc thường dùng.
Chữa thiếu máu não bằng cách nào?
Các phương pháp điều trị thiếu máu não hiện nay chủ yếu là nhận diện nguyên nhân và giảm bớt các triệu chứng. Đồng thời hạn chế các tác động không tốt của các nguyên nhân đó đến tình trạng thiếu máu lên não.
Điều trị bệnh lý tiềm ẩn có liên quan tới thiếu máu não
Sau khi được thăm khám sàng lọc các bệnh lý có liên quan tới thiếu máu não, người bệnh sẽ được điều trị các bệnh lý này để giảm thiểu nguy cơ dẫn đến thiếu máu não. Các bệnh lý liên quan thường gặp bao gồm: béo phì, các bệnh lý tim mạch (xơ vữa động mạch)…
Cụ thể, đối với bệnh béo phì bệnh nhân sẽ được tư vấn chế độ ăn uống tập luyện, một số bệnh lý liên quan tới tim có thể sẽ phải phẫu thuật trong một số trường hợp đặc biệt như tình trạng thiếu máu não mà nguyên nhân do xơ vữa động mạch…
Hỗ trợ điều trị
Một số phương pháp hỗ trợ điều trị thường được chỉ định là: bấm huyệt, châm cứu, xông hơi, xoa bóp.
Theo suckhoedoisong.vn