Nguyên nhân gây bệnh
Viêm nhiễm vùng hàm mặt phần lớn do:
- Viêm nhiễm răng, nhất là răng hàm dưới: có thể là răng sâu không được trám; sau khi nhổ răng bị nhiễm khuẩn vết thương; tai nạn do mọc răng sữa, răng vĩnh viễn, răng khôn gây viêm nhiễm tại vùng răng mọc và có thể lan rộng…
- Các chấn thương hàm mặt như gãy xương hàm, gãy hở, các vết thương phần mềm mặt, giập nát...
- Thêm vào đó, vi khuẩn trong môi trường miệng rất phong phú, gặp dịp sẽ phát bệnh đặc biệt bệnh dễ phát triển trên cơ thể có sức đề kháng yếu: người nghiện rượu hoặc đái tháo đường...
Diễn biến và triệu chứng của bệnh
Bệnh tiến triển qua ba giai đoạn:
- Khởi đầu là viêm tấy.
- Ngày thứ 2-4 hình thành những ổ hoại tử.
- Ngày thứ 5-6 hình thành dịch thối, nâu sẫm dọc các mạch máu, có thể hình thành các ổ mủ nhỏ trong cân cơ.
Viêm vùng hàm mặt gây đau nhức khó chịu cho bệnh nhân.
Triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài:
- Miệng sưng thành khối bao gồm vùng dưới hàm hai bên và vùng dưới cằm, sưng lan lên tới phần dưới của má và xuống vùng cổ.
- Trong miệng sưng to hai bên vùng dưới lưỡi, niêm mạc miệng màu đỏ tím có phủ màng trắng giả. Mủ lúc đầu chỉ rải rác, đục, có khi hơi thối và có chứa mảnh vụn hoại tử, sau đó mủ có thể trở thành màu xanh lục.
- Bệnh nhân khó nhai, nuốt, nói chuyện, chảy nhiều nước bọt có mùi hôi, sốt cao, mệt, khó thở, nôn mửa...
Bệnh nếu không điều trị kịp thời có thể tiến triển nặng nhanh khiến bệnh nhân bị nhiễm độc, nhiễm trùng huyết, nghẹt thở do nề thanh môn hay nhiễm độc hành tủy, nhiễm khuẩn trung thất... và có thể tử vong.
Sau đây là một số tổn thương thường gặp
Do áp xe quanh chóp răng
Phần lớn do tủy chết hay tủy hoại tử. Áp xe hình thành ngay sau khi tủy bị thương tổn, hay sau một thời gian bị sang chấn, áp xe tụ quanh chóp nhưng có thể tiến triển dưới màng xương, trên màng xương, vào phần mềm. Áp xe quanh chóp răng thường bắt đầu tại vùng quanh chóp răng. Giai đoạn cấp tính bệnh nhân sốt, sưng to quanh vùng chân răng đau.
Bệnh nhân trong trường hợp này, cần súc miệng nước ấm, đắp gạc ấm, dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Nếu áp xe đã hình thành, cần rạch dẫn lưu áp xe.
Do áp xe quanh thân răng
Thường liên quan đến thời kỳ mọc răng khôn hàm dưới hay gây áp xe quanh thân răng với triệu chứng điển hình là viêm hạch, co khít hàm, đau ở vùng răng số 8 dưới. Lúc đó bệnh nhân thường có biểu hiện sốt, khó nuốt, sưng nề vùng dưới hàm và vùng amiđan, bên hầu và rất đau.
Lúc này, các bác sĩ răng hàm mặt có những chỉ định thích hợp tùy từng trường hợp: Có thể nhổ do răng khôn mọc ngầm hay mọc lệch, không thể mọc khỏi cung hàm…
Do áp xe tổ chức quanh răng
Do viêm quanh răng mạn tính như: răng chết tủy hoặc sang chấn khớp cắn. Nhiễm khuẩn bắt đầu từ lợi lan xuống một hoặc nhiều chân răng… gây áp xe quanh răng cấp với triệu chứng đau dữ dội, niêm mạc và màng xương quanh chân răng bị viêm, lợi bị bong ra. Bác sĩ có thể chỉ định nhổ hay điều trị bảo tồn tùy trường hợp.
Do áp xe vùng cơ cắn
Do nhiều nguyên nhân trong đó có nhiễm khuẩn của hai răng hàm lớn dưới và nhất là răng khôn, do răng hàm lớn trên ít gặp hơn. Với đặc điểm của áp xe vùng cắn là khít hàm nhiều, đau và sưng. Bệnh nhân sưng cả ngoài và có thể cả trong miệng, cảm thấy đau dữ dội, lan lên tai, khó nuốt, sốt, mệt mỏi.
Có thể phòng bệnh được không?
Nên vệ sinh răng miệng đúng cách để phòng bệnh
Để phòng bệnh hiệu quả nên:
- Vệ sinh răng miệng hằng ngày. Nhất là đối với trẻ em đang thay răng và người già bị rụng răng thì việc vệ sinh răng miệng càng phải được đặc biệt chú ý.
- Nên đi khám răng và lấy cao răng định kỳ sáu tháng một lần.
- Nếu răng sâu nên đến các cơ sở chuyên khoa răng hàm mặt có uy tín để khám và điều trị triệt để các viêm nhiễm vùng miệng họng do răng và các nguyên nhân khác.
- Tuyệt đối không nên tự ý điều trị để tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Tóm lại: rất nhiều bệnh nhân bị viêm nhiễm vùng hàm mặt đều đến muộn bởi chủ quan cứ nghĩ bệnh thông thường, tự ý mua thuốc uống. Nhiều trường hợp do đến bệnh viện rất muộn, bệnh nhân bị biến chứng nhiễm trùng máu rất nguy hiểm. Chính vì thế khi thấy các biểu hiện bất thường vùng hàm mặt, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và chữa bệnh kịp thời.
Theo suckhoedoisong.vn