Ngũ vị tử là quả chín phơi hay sấy khô của cây Ngũ vị (Schisandra sinensis Baill.), thuộc họ Ngũ vị tử (Schisandraceae). Cây có ở Trung Quốc và nước ta (Cao Bằng, Lào Cai, Lai Châu), nhưng chưa được khai thác. Hiện nay ở nước ta có một loại ngũ vị tử được gọi là ngũ vị tử nam, thường được gọi là cây nắm cơm, cây na rừng.
Ngũ vị tử là quả chín khô của cây ngũ vị.
Ngũ vị tử có 5 vị: Ngọt, mặn, đắng, cay và chua. Nhưng thường là chua nhiều, ngọt ở vỏ, nhân hạt có vị cay và đắng. Ngoài dùng làm thuốc trong Đông Y, ngũ vị tử còn là gia vị quen thuộc trong nhiều món ăn, đặc biệt là các món hầm.
Ngũ vị tử tác dụng bổ phế trừ ho, giảm ho suyễn, bổ thận ích tinh, giảm tiêu chảy. Trị ho lâu ngày và ho suyễn, mộng tinh di tinh, hoạt tinh, trị ra nhiều mồ hôi, mồ hôi trộm, hay khát, nóng trong người, đánh trống ngực và mất ngủ. Nếu không may mắc phải các chứng bệnh "khó nói", quý ông có thể sử dụng vị thuốc này, rất hiệu quả.
Dược thiện có ngũ vị tử
Bổ thận tinh, dùng cho nam giới yếu sinh lý, di mộng tinh:
Ngũ vị tử 100g, hồ đào nhân 250g. Ngũ vị tử ngâm nước sau nửa ngày cho mềm, tách bỏ hạt. Đem ngũ vị tử sao cùng với hồ đào, để nguội tán thành bột mịn. Mỗi lần uống 10g với nước sôi hoặc nước hồ, nước cơm.
Dùng cho người suy nhược thần kinh, hồi hộp đánh trông ngực, mất ngủ:
Bài 1: Ngũ vị tử 40g, rượu trắng 200ml. Ngũ vị tử cho vào bình, đổ 100ml ngâm trong 10 ngày, chắt lấy nước rượu. Đổ thêm 100ml rượu ngâm lần hai, cũng trong 10 ngày. Trộn hai nước rượu thuốc với nhau, có thể thêm ít nước cất cho loãng. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 2,5ml. Trị suy nhược thần kinh.
Bài 2: Rượu trắng 500ml, nhân sâm 10 - 20g, ngũ vị tử 30g, câu kỷ tử 30g. Tất cả các vị thuốc cho vào bình, đổ rượu vào ngâm trong 7 ngày. Uống 15 - 20ml buổi tối trước khi đi ngủ.
Rượu ngũ vị tử tốt cho người suy nhược thần kinh, hồi hộp đánh trông ngực, mất ngủ.
Dùng cho người hồi hộp loạn nhịp tim, mất ngủ, thở gấp, vã mồ hôi, kích ứng, khát nước
Bài 1: Tim lợn 1 cái, ngũ vị tử 10g. Tim lợn rạch mở, rửa sạch, cho ngũ vị tử vào, khâu lại, hầm cách thủy.
Ngũ vị tử tán: Ngũ vị tử sao khô tán mịn, mỗi lần uống 3g, ngày 3 lần. Đợt dùng 30 ngày, uống với nước sôi hoặc nước cơm, thêm chút muối đường. Dùng cho người viêm gan mạn tính, men gan tăng cao.
Theo suckhoedoisong.vn