Lạc tiên có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, an thần, thanh nhiệt, đặc biệt có tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp ngủ ngon, dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Lạc tiên hay còn gọi cây chùm bao, cây lạc, cây nhãn lồng, lồng đèn, hồng tiên, long châu quả, mắc mát. Tên khoa học Passiflora foetida L, thuộc họ Lạc tiên Passifloraceae. Lạc tiên là một loại cây mọc leo, thân mềm, trên có rất nhiều lông mềm. Quả lạc tiên hình tròn, được bao bọc bởi lá bắc. Quả sống có màu xanh vị chua, quả chín vàng có vị ngọt, ăn được.
Hầu hết các bộ phận của lạc tiên đều được sử dụng để làm dược liệu (trừ phần rễ), dùng tươi hay phơi khô mà chế thuốc sắc hay pha rượu thuốc. Để làm thuốc, người ta thu hái các bộ phận trên mặt đất, rửa sạch, phơi khô, cắt đoạn 3-5 cm, trước khi dùng sao hơi vàng cho thơm. Lạc tiên có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, an thần, thanh nhiệt, chỉ thống.
Một số bài thuốc sử dụng cây lạc tiên:
Chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh: Dùng khoảng 16g lạc tiên sắc lấy nước uống mỗi ngày. Uống trước khi đi ngủ khoảng 1 tiếng. Hoặc có thể kết hợp lạc tiên với lá vông, lá dâu, tâm sen để nấu thành cao lỏng. Mỗi ngày dùng khoảng 4-5 g cao lỏng để uống, sử dụng trước khi đi ngủ giúp chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh.
Khắc phục chứng ghẻ ngứa, viêm da: Dùng khoảng 100g lạc tiên tươi hoặc khô nấu với 2 lít nước. Để nước nguội thì dùng tắm hoặc rửa lên vùng da viêm ngứa. Bài thuốc này giúp khắc phục chứng ghẻ ngứa, viêm da.
Trị mất ngủ, thanh nhiệt: Dùng khoảng 60g quả lạc tiên đem rửa sạch, sắc lấy nước. Pha thêm chút đường và chia thành 2 lần uống trước bữa ăn, giúp trị mất ngủ, thanh nhiệt.
Giải độc gan: Sử dụng 12g hạt sen, 15g cỏ mọc, 20g lạc tiên, 10g cỏ tre, 10g lá dâu, 12g lá vông nem, 6g cam thảo, 6g xương bồ, 10g táo nhân sao. Cho các dược liệu vào ấm, sắc với 600ml nước với lửa nhỏ. Đợi cho đến khi nước cạn còn khoảng 200ml thì chia thành 2 phần để uống trong ngày. Kiên trì thực hiện trong vòng 1 tháng giúp thanh nhiệt cơ thể, giải độc gan.
Bổ sung vitamin B2: Dùng khoảng 500g quả lạc tiên chín đem đi bổ đôi, nạo lấy phần ruột và đem ép lọc lấy dịch quả. Hòa khoảng 250g đường với 200ml nước sôi để cho nguội. Cho phần nước ép quả lạc tiên vào nước đường và khuấy đều. Nước ép quả lạc tiên có mùi thơm khá đặc biệt, vị hơi chua, chứa nhiều vitamin B2 rất cần thiết cho việc thanh lọc cơ thể.
Để sử dụng cây lạc tiên hiệu quả, cần lưu ý một số vấn đề quan trọng dưới đây:
Khi sử dụng, vị thuốc lạc tiên có khả năng để lại một số tác dụng phụ như rối loạn chức năng vận động, người mệt mỏi, lo lắng, bồn chồn, không tỉnh táo, buồn nôn, nhịp tim nhanh bất thường, buồn ngủ…
Chỉ lựa chọn các cây lạc tiên khỏe mạnh, không sâu bệnh để làm thuốc. Trường hợp đi mua, nên tìm tới các nhà thuốc đông y uy tín để đảm bảo chất lượng của dược liệu. Lạc tiên khô cần được bảo quản kỹ lưỡng ở nơi khô ráo, thoáng mát. Nếu phát hiện có dấu hiệu nấm mốc thì tuyệt đối không sử dụng.
Khi sử dụng lạc tiên chữa mất ngủ, cần duy trì đều đặn liên tục từ 7-14 ngày để đem lại hiệu quả cải thiện tốt nhất. Không sử dụng cây lạc tiên trị mất ngủ cho trẻ em dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú, người huyết áp thấp, người suy thận.
Trường hợp bệnh nhân đang sử dụng thuốc an thần hoặc các loại thuốc điều trị bệnh lý khác, cần thận trọng tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các bài thuốc dân gian từ cây lạc tiên.
Hiệu quả chữa trị của cây lạc tiên còn phụ thuộc vào cơ địa mỗi người, mức độ và nguyên nhân gây bệnh. Người bệnh tốt nhất nên trực tiếp tới các cơ sở y học cổ truyền uy tín thăm khám để được bốc thuốc phù hợp với bệnh tình và thể trạng.
Theo vov