UNICEF cảnh báo tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng vì lạm dụng mì ăn liền

Trẻ em nhiều nước ở Đông Nam Á đang bị suy dinh dưỡng hoặc thừa cân không lành mạnh vì lạm dụng thực phẩm tiện dụng, hợp túi tiền như mì ăn liền là một trong các nội dung của báo cáo Tình hình trẻ em thế giới năm 2019 công bố ngày 15.10 bởi Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF). Cũng theo đó, trên thế giới, cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi thì có 1 trẻ không nhận được dinh dưỡng cần thiết để phát triển khỏe mạnh.

Tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em xảy ra trong bối cảnh thay đổi đang diễn ra nhanh chóng như tăng dân số thành thị, toàn cầu hóa hệ thống thực phẩm, từ đó dẫn đến thực phẩm có lượng calo cao nhưng kém dinh dưỡng ngày càng nhiều.

Lạm dụng mì ăn liền

Theo UNICEF, tình trạng nghèo đói có vai trò rất lớn trong việc lựa chọn thực phẩm. Một số cộng đồng thu nhập thấp phụ thuộc nhiều vào các mặt hàng chủ lực như ngũ cốc có thể không đủ khả năng mua nhiều mặt hàng giàu dinh dưỡng như trái cây, rau, thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa.

Bà Noor, một người mẹ Malaysia, cho biết bà không nghĩ về thực phẩm lành mạnh và cân bằng. Những người khác đang ăn cá, nhưng bà chỉ có thể cung cấp cơm cho con.

Những gia đình như vậy thường thấy rằng mì ăn liền là một cách hiệu quả và tiện lợi, trong khi từ lâu loại thức ăn này bị xem là thiếu chất dinh dưỡng, hàm lượng muối và chất béo cao.

Tình trạng này diễn ra nhiều nước Đông Nam Á. Có 3 nước nằm trong cảnh báo của UNICEF về tình trạng lạm dụng mì ăn liền là Philippines, Indonesia và Malaysia. Tại 3 nước này, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng trung bình là 40%, cao hơn mức trung bình toàn cầu là khoảng hơn 33%. Quy mô của tình trạng thiếu dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại Indonesia là 24,4 triệu, Philippines là 11 triệu trẻ và Malaysia là 2,6 triệu trẻ.

Trong đó, Indonesia là nước có số lượng người sử dụng mì ăn liền lớn thứ 2 thế giới sau Trung Quốc với 12,5 tỉ khẩu phần năm 2018 theo Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới. Việt Nam là nước đứng thứ 5 về sử dụng mì ăn liền trong khu vực Đông Nam Á với 5,2 tỉ khẩu phần. Tuy nhiên, Việt Nam chưa nằm trong những nước mà UNICEF cảnh báo về việc lạm dụng thực phẩm này.

"Cha mẹ có thể tin rằng việc lấp đầy dạ dày của con cái họ là điều quan trọng nhất. Họ không thực sự nghĩ về việc bổ sung đầy đủ protein, canxi hoặc chất xơ cho con", Hasbullah Thabrany, một chuyên gia y tế công cộng ở Indonesia, cho biết.

Cha mẹ không có thời gian

Báo cáo của UNICEF cho hay Philippines, Indonesia và Malaysia có nền kinh tế bùng nổ và mức sống ngày càng tăng. Tuy nhiên nhiều cha mẹ bận đi làm nên không có thời gian, tiền bạc hoặc nhận thức để tránh xa thực phẩm làm tổn thương con cái họ.

Mueni Mutunga, chuyên gia dinh dưỡng của UNICEF châu Á, cho rằng điều này bắt nguồn từ xu hướng của các gia đình là từ bỏ chế độ ăn truyền thống để có những bữa ăn "hiện đại" với giá cả phải chăng, dễ tiếp cận và dễ dàng.

Mutunga cho biết: "Mua mì ăn liền rất dễ. Mì rẻ tiền. Mì chế biến rất nhanh và dễ dàng thay thế cho chế độ ăn uống cân bằng. Ở Manila (Philippines), mì chỉ có giá 0,23 USD/gói, ít chất dinh dưỡng và vi chất thiết yếu như sắt và cũng thiếu protein trong khi có hàm lượng chất béo và muối cao".

Theo UNICEF, các khu vực đô thị không chỉ cung cấp quyền truy cập tốt hơn vào các dịch vụ giáo dục và chăm sóc sức khỏe, họ còn cung cấp các chuỗi siêu thị dự trữ nhiều loại thực phẩm. Mặc dù có giá rẻ và tiện lợi, nhưng không phải tất cả chúng đều hoàn toàn bổ dưỡng. Một trong những thực phẩm này - chẳng hạn như mì ăn liền, bánh quy hoặc bánh quy giòn - có thể rất đầy bụng. Chúng có thể làm giảm sự thèm ăn của trẻ đối với các loại trái cây và rau quả đậm đặc dinh dưỡng, sau đó có thể dẫn đến hệ thống miễn dịch yếu, khiếm thị và khiếm thính.

UNICEF cho biết tác hại đối với trẻ em vừa là triệu chứng của sự thiếu thốn trong quá khứ vừa là yếu tố dự báo về nghèo đói trong tương lai. Việc thiếu sắt sẽ làm suy giảm khả năng học tập của một đứa trẻ và làm cho phụ nữ có nguy cơ tử vong trong hoặc ngay sau khi sinh con.

Để giải quyết cuộc khủng hoảng suy dinh dưỡng đang gia tăng, UNICEF đã đưa ra lời kêu gọi khẩn cấp tới các chính phủ, khu vực tư nhân, các nhà tài trợ, phụ huynh, gia đình và doanh nghiệp để giúp trẻ em phát triển khỏe mạnh bằng cách trao quyền cho gia đình, trẻ em và thanh thiếu niên yêu cầu cung cấp thực phẩm bổ dưỡng. Điều này bao gồm cải thiện giáo dục dinh dưỡng và sử dụng luật pháp - như thuế đường - để giảm nhu cầu đối với thực phẩm không lành mạnh.

Cũng cần thúc đẩy các nhà cung cấp thực phẩm đưa ra thực phẩm lành mạnh, tiện lợi và giá cả phải chăng cũng như xây dựng môi trường thực phẩm lành mạnh cho trẻ em và thanh thiếu niên. Cũng như cần kiểm soát việc tiếp thị thực phẩm không lành mạnh hiện nay. Tất cả các bên liên quan, bao gồm chính phủ, khu vực tư nhân hoặc xã hội cần nỗ lực phối hợp để ưu tiên dinh dưỡng cho trẻ em và hợp tác để giải quyết các nguyên nhân của việc ăn uống không lành mạnh dưới mọi hình thức.

Theo thanhnien