Đạo luật Texas về việc cấm phá thai đề ra rằng việc phá thai sau 6 tuần thai kỳ là bất hợp pháp, kể cả với các nạn nhân của việc cưỡng hiếp và loạn luân. Đây là một bước đi bất ngờ trong cuộc chiến chống lại việc cấm phá thai kéo dài hàng thập kỷ tại Mỹ. 6 tuần là giai đoạn đầu của thai kỳ và nhiều người còn không hề biết mình mang thai trong thời gian này. Điều luật này sẽ cấm gần như mọi hoạt động phá thai ở Texas , vì có 85% - 90% những trường hợp đi phá thai là sau 6 tuần thai, và có thể buộc nhiều phòng khám phải đóng cửa.
Một lệnh cấm nghiêm ngặt như vậy chưa bao giờ được áp dụng ở bất kỳ bang nào của Mỹ kể từ năm 1973, khi tòa án tối cao quyết định án lệ Roe v. Wade, một phán quyết mang tính bước ngoặt trong việc hợp pháp hóa phá thai trên toàn quốc: "Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ quyền tự do của phụ nữ mang thai trong việc lựa chọn phá thai mà không có sự hạn chế quá mức của chính phủ". Điều luật này cho phép phụ nữ tự quyết định việc phá thai trước khi bào thai "có sự sống". Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng quyết định thông qua điều luật này của Tòa án Tối cao là "một cuộc công kích chưa từng có đối với quyền hiến định của phụ nữ". Bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện, nói rằng các nhà lập pháp sẽ xem xét thiết lập Đạo luật Bảo vệ sức khỏe của Phụ nữ sau quyết định của tòa án.
Một nhóm biểu tình ủng hộ quyền phá thai ở Texas vào tháng 5/2021. Ảnh: NYT
Vào thứ Năm vừa rồi, trong một buổi họp báo, phát ngôn viên của Nhà Trắng Jen Psaki đã truyền đạt lại lời nhắn của Tổng thống Joe Biden đến những người phụ nữ bị điều luật ảnh hưởng: "Ông ấy muốn nhắn nhủ rằng: Tôi đã yêu cầu những người trong đội của tôi sử dụng mọi "đòn bẩy" để đảm bảo các bạn có được quyền tiếp cận và khả năng tìm kiếm chăm sóc y tế như mọi người khác. Và ông ấy đã đặt việc này thành việc ưu tiên".
Cũng trong buổi họp báo ấy, khi nhận được câu hỏi của một nam phóng viên về việc vì sao ông Joe Biden lại ủng hộ việc phá thai dù ông theo đạo Công giáo (đạo Công giáo cấm phá thai và cho đó là một tội ác), bà Jen Psaki trả lời: "Vì ông ấy cho rằng đó là quyền của phụ nữ, cơ thể là của cô ấy và cô ấy được phép lựa chọn. Người phụ nữ được phép toàn quyền quyết định với bác sĩ của mình. Tôi biết anh chưa bao giờ phải đối mặt với những lựa chọn đó, và anh cũng chưa bao giờ mang thai".
Bà Jen Psaki, phát ngôn viên của Nhà Trắng, đang trả lời câu hỏi của phóng viên
Video bà Jen Psaki trả lời câu hỏi của nam phóng viên: https://www.reuters.com/video/watch/us-lawmakers-poised-for-abortion-rights-idRCV00A64E?chan=6g5ka85
Thiên Ánh (dịch và tổng hợp)
Đôi điều về đạo luật Texas:
- Đạo luật này được phê duyệt từ tháng 5/2021 nhưng chính thức có hiệu lực vào ngày 2/9/2021, sau khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ chối yêu cầu gỡ bỏ điều luật của những nhà cung cấp dịch vụ phá thai và chăm sóc sức khoẻ cho phụ nữ vào ngày 1/9. Đáng chú ý là quá trình từ khi nhận đơn yêu cầu khẩn về việc gỡ bỏ cho đến khi đưa ra quyết định có hiệu lực chỉ kéo dài vỏn vẹn 3 ngày.
- Đạo luật mới của Texas là một "đạo luật 5 - 4" . Theo bộ quy tắc của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, ít nhất 4 trong số 9 Thẩm phán phải bỏ phiếu để chấp nhận một vụ án. Đạo luật chống phá thai này đã được 4 thẩm phán thông qua, nên được gọi là "đạo luật 5 - 4" .
- Đạo luật Texas được cho là vi phạm điều luật được đặt ra trong vụ "Planned Parenthood v. Casey" năm 1992. Điều luật này bảo vệ "quyền của người phụ nữ trong việc lựa chọn phá thai trước khi bào thai có sự sống và không bị nhà nước can thiệp quá mức". Tiền đề của điều luật này được đề ra và thông qua vào năm 1973, sau phán quyết của vụ Roe v. Wade.
- Texas không phải bang duy nhất đề xuất bộ luật cấm phá thai lên Tòa án Tối cao Mỹ nhưng lại là bang đầu tiên được phê duyệt và thi hành kể từ năm 1973.
- Bên cạnh điều luật cấm phá thai, Texas còn có một điều luật mang tên "SB 8" . Điều luật này cho phép "bất kỳ ai, trừ viên chức hoặc nhân viên của một cơ quan chính quyền tiểu bang hoặc cơ quan địa phương ở tiểu bang này" đâm đơn kiện những nơi cung cấp dịch vụ phá thai, hoặc "hỗ trợ hay tiếp tay cho việc thực hiện phá thai hoặc xúi giục người khác phá thai" trong khu vực bang Texas. Ai bị nghi ngờ có liên quan đến việc tổ chức phá thai sau tuần thứ 6 của thai kỳ có thể sẽ phải hầu tòa bất kỳ lúc nào. Theo bà Melissa Murray, giáo sư của Trường Đại học Luật New York, điều này tức là một tài xế Uber chở một người phụ nữ mang thai đến phòng khám cũng có thể bị khởi kiện. Bị đơn sẽ phải tự thuê luật sư để đối đầu với nguyên đơn. Nếu thua kiện, bị đơn sẽ phải trả "ít nhất là 10.000 USD cho một lần tham gia hoạt động phá thai".