Cô gái giấu tên, 30 tuổi, người Việt, đến Nhật Bản vào mùa hè năm 2018 và làm thực tập sinh tại một công ty xây dựng. Cô được hứa hẹn làm công việc kiểm tra sản phẩm, nhưng thực tế được giao nhiệm vụ lắp ráp thép tại công trường. Nhưng đó vẫn chưa phải điều tồi tệ nhất với cô.
Hầu hết đồng nghiệp của cô là nam giới. Cô thường bị quấy rối tình dục. Giám sát viên, thậm chí cả chủ tịch công ty đều tìm cách đụng chạm cô mỗi ngày, đôi lúc còn buộc cô xem các nội dung khiêu dâm.
Mùa xuân năm 2019, sau khoảng 8 tháng làm thực tập sinh, một nhân viên nam đã sờ mông cô trong lúc làm việc. Cô đã vơ lấy một thanh thép rồi ném vào người anh ta. Cô lập tức bị sa thải. "Tôi cố gắng giải thích với ông chủ lý do mình ném đồ, nhưng không ai lắng nghe", người này nói.
Phía công ty báo cáo với tổ chức chịu trách nhiệm sắp xếp công việc, nói rằng cô "không tuân thủ chỉ thị của giám sát viên, gây rối tại nơi làm việc". Dù chỉ còn hơn hai năm trong kỳ thực tập, cô bị buộc dừng và được yêu cầu quay lại Việt Nam.
Cô gái người Việt nói về chuyện bị quấy rối tình dục nơi làm việc. Ảnh: NHK.
Nói với đài NHK, chủ tịch công ty trên cho hay ông không tin hành động của mình cấu thành hành vi quấy rối tình dục. "Tôi có thể đã nói hoặc làm một số điều bị coi là tục tĩu, nhưng đó chỉ là trò đùa. Tôi chưa bao giờ thấy ai phàn nàn, từ cô ấy hoặc bất cứ nhân viên nào về chuyện như thế. Tôi nghĩ cô ta bịa chuyện để có lợi cho mình".
Theo Kakehashi - nhóm hỗ trợ cho người nước ngoài sống ở Nhật Bản - hơn 100 thực tập sinh nước ngoài đã liên hệ để yêu cầu giúp đỡ từ năm 2015. "Khoảng 10% cuộc gọi liên quan tới quấy rối tình dục và cô tin rằng con số này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm", phát ngôn viên Koshida Maiko cho biết.
Cô cho hay: "Những người tìm kiếm sự giúp đỡ là những người may mắn. Hầu hết các thực tập sinh không nhận ra họ đang bị quấy rối tình dục. Thay vào đó, họ tự trách bản thân".
Koshida yêu cầu Tổ chức Đào tạo Thực tập sinh Kỹ thuật (OTIT) tiến hành điều tra về bạo lực tình dục đối với các thực tập sinh nước ngoài. Tổ chức này sẽ chịu trách nhiệm đào tạo kiến thức về chống quấy rối tình dục. Tuy nhiên, cô nói họ chưa nhận được phản hồi từ OTIT. "OTIT phản hồi các yêu cầu của chúng tôi về công việc và tiền lương, nhưng phớt lờ các yêu cầu liên quan đến bạo lực tình dục đối với các thực tập sinh", Koshida nói.
Sunai Naoko - nhà báo phụ trách vấn đề về thực tập sinh - nói tình trạng quấy rối tình dục là vấn đề nan giải vì sự phức tạp của các chương trình thực tập. "Nhiều thực tập sinh sống trong ký túc xá do công ty sắp xếp, nghĩa là chỗ ở của họ cũng nằm trong tầm kiểm soát của chủ. Nơi ở và nơi làm việc gần nhau làm tăng nguy cơ họ bị bạo hành tình dục, ngay cả khi không ở chỗ làm. Hơn nữa thực tập sinh dễ dàng mất việc và mất chỗ ở nếu họ khiếu nại hoặc phản ứng. Mất việc đồng nghĩa với mất nơi cư trú nên cực kỳ khó để nói ra", Sunai nói.
Cô gái trên trở về Việt Nam vào tháng 10/2019. Cô hiện làm việc tại một công ty ở quê nhà, với mức lương 220 USD/tháng, chưa bằng một nửa so với mức lương thực tập sinh ở Nhật Bản. Cô vẫn còn nợ gần 5.500 USD số tiền đã vay để đi Nhật Bản.
"Tôi muốn tiếp tục làm việc ở Nhật Bản. Tôi sẽ làm nếu không bị lạm dụng như vậy. Nhưng tôi là người nước ngoài ở Nhật, lại còn là phụ nữ... Đó là vị thế cực kỳ bấp bênh mà người ta đã lợi dụng nó", cô nói.
Theo Ione