leftcenterrightdel
 Sương mù bao phủ khu thương mại chính ở Jakarta, Indonesia vào ngày 11/8/2023

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế cho biết trên tạp chí Science Advances số ra ngày 13/9 rằng, các thước đo về khí hậu, đa dạng sinh học, đất đai, nước ngọt, ô nhiễm chất dinh dưỡng và các hóa chất “mới” (các hợp chất do con người tạo ra như hạt vi nhựa và chất thải hạt nhân) đều vượt qua mức an toàn cho sự sống của con người.

Hiện chỉ có độ axit của đại dương, chất lượng không khí và tình trạng tầng ozone nằm trong ranh giới được coi là an toàn.

Đồng tác giả nghiên cứu Johan Rockstrom - giám đốc Viện nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam ở Đức - nhận định: “Chúng ta đang ở trong tình trạng rất tồi tệ. Qua phân tích này, chúng tôi nhận thấy hành tinh đang đổ bệnh và mất dần khả năng tự phục hồi”.

Năm 2009, Rockstrom và các nhà nghiên cứu khác đã chọn ra 9 thước đo khác nhau và sử dụng các phép đo khoa học để đánh giá sức khỏe của Trái đất nói chung. Báo cáo mới là bản cập nhật của năm 2015 và đã bổ sung thêm yếu tố thứ 6 vào danh mục không an toàn.

Cụ thể, nguồn nước ngọt đã chuyển từ mức gần an toàn sang nguy hiểm, vì lưu lượng và chất lượng nước ở các sông ngòi trên thế giới ngày càng giảm sút.

Ông Rockstrom cho biết, những thay đổi này có thể “quyết định số phận của hành tinh”. Nếu chúng ta có thể duy trì 9 yếu tố này ở mức ổn định thì sự sống của con người trên Trái đất sẽ tương đối an toàn. Nhưng thực tế đang khá bi quan.

Mặt khác, 9 yếu tố dùng làm thước đo cho sức khỏe Trái đất hòa quyện vào nhau. Khi nhóm sử dụng mô phỏng máy tính, họ nhận thấy việc làm cho một yếu tố trở nên tồi tệ hơn, như khí hậu hoặc đa dạng sinh học, sẽ khiến các vấn đề môi trường khác của Trái đất suy thoái. Ngược lại, việc khắc phục một yếu tố lại giúp ích cho những vấn đề khác.

Các mô phỏng cho thấy một trong những phương tiện mạnh mẽ nhất mà nhân loại có thể sử dụng để chống lại biến đổi khí hậu là làm sạch đất và bảo vệ rừng. Nghiên cứu khẳng định, việc đưa mức độ che phủ rừng trở lại mức cuối thế kỷ XX sẽ tạo ra các bể chứa tự nhiên đáng kể giúp lưu trữ carbon dioxide thay vì bầu không khí, nơi chúng trở thành tác nhân giữ nhiệt.

Ngoài ra, đa dạng sinh học - số lượng và các loại loài sinh vật khác nhau - đang ở trong tình trạng đáng lo ngại nhất và không được chú ý nhiều như các vấn đề khác.

Giáo sư hóa học và môi trường Neil Donahue từ viện đại học Carnegie Mellon (Mỹ) nhận xét: “Việc tình trạng tầng ozone là yếu tố được cải thiện duy nhất cho thấy, khi thế giới và các nhà lãnh đạo nhận ra và hành động để giải quyết một vấn đề thì vấn đề đó hoàn toàn có thể được khắc phục”.

Theo phụ nữ TPHCM