Chuyện những người phụ nữ ở mỏ ngọc lục bảo

Sâu bên trong các đường hầm trên núi, nơi sức nóng gay gắt đến mức khiến người ta đau đầu, những người phụ nữ với dụng cụ điện đang đẽo đá những tảng đá để tìm đá quý. Họ đã mở ra con đường khó khăn cho mình trong ngành ngọc lục bảo của Colombia, một lĩnh vực từ lâu do nam giới thống trị. Việc thiếu cơ hội việc làm cộng với hy vọng tìm được việc làm giúp họ trở nên giàu có đã đẩy phụ nữ vào nghề khai thác mỏ. Ngọc lục bảo Colombia nổi tiếng khắp thế giới về chất lượng và loại tốt nhất có thể được bán với giá hàng nghìn đô la, mặc dù hầu hết những người trong ngành đều không giàu có.

Sâu bên trong các đường hầm trên núi, nơi sức nóng gay gắt đến mức khiến người ta đau đầu, những người phụ nữ với dụng cụ điện đang đẽo những tảng đá để tìm đá quý. Họ đã mở ra con đường cho mình trong ngành ngọc lục bảo của Colombia, một lĩnh vực từ lâu do nam giới thống trị.

Việc thiếu cơ hội việc làm cộng với hy vọng tìm được việc làm giúp họ trở nên giàu có đã đẩy phụ nữ vào nghề khai thác mỏ. Ngọc lục bảo Colombia nổi tiếng khắp thế giới về chất lượng và loại tốt nhất có thể được bán với giá hàng nghìn đô la, mặc dù hầu hết những người trong ngành đều không giàu có.Yaneth Forero, một trong những phụ nữ tại một mỏ nhỏ, không chính thức gần thị trấn Coscuez, nơi tập trung sản xuất từ lâu, cho biết: “Có nhiều tháng hoặc nhiều năm tôi thậm chí không kiếm được 250 đô la” từ các mỏ ngọc lục bảo. “Nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục đấu tranh ở đây vì ước mơ có một ngôi nhà lát gạch, một nơi thơm tho và không ai có thể đuổi tôi ra ngoài,” cô nói. Cô sống trong một ngôi nhà bấp bênh trên sườn đồi, tường không sơn và sàn nhà làm bằng xi măng.

Việc thiếu cơ hội việc làm cộng với hy vọng đổi đời thậm chí trở nên giàu có đã đẩy phụ nữ vào nghề khai thác mỏ. Ngọc lục bảo Colombia nổi tiếng khắp thế giới về chất lượng và loại tốt nhất có thể được bán với giá hàng ngàn đô la, mặc dù hầu hết những người trong ngành đều không giàu có. Yaneth Forero, một trong những phụ nữ tại một mỏ nhỏ gần thị trấn Coscuez, cho biết: “Có nhiều tháng hoặc nhiều năm tôi thậm chí không kiếm được 250 USD từ các mỏ ngọc lục bảo. Nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục ở đây vì ước mơ có một ngôi nhà lát gạch, một nơi thơm tho và không ai có thể đuổi tôi ra ngoài” - cô nói. Hiện Yaneth sống trong một ngôi nhà bấp bênh trên sườn đồi, tường không sơn và sàn nhà làm bằng xi măng.

Một số viên ngọc lục bảo lớn nhất thế giới đã được khai thác ở Colombia, trong đó có một viên nặng 3 pound (1,36 kg) đã phá kỷ lục thế giới vào năm 1995. Ở Coscuez, có tin đồn rằng một thợ mỏ gần đây đã tìm thấy một viên ngọc lục bảo được bán với giá 177.000 USD và đã bỏ đi. thị trấn xiêu vẹo mãi mãi.

Một số viên ngọc lục bảo lớn nhất thế giới đã được khai thác ở Colombia, trong đó có một viên nặng 1,36kg đã phá kỷ lục thế giới vào năm 1995. Ở Coscuez, có tin đồn rằng một thợ mỏ gần đây đã tìm thấy một viên ngọc lục bảo được bán với giá 177.000 USD và đã đổi đời, rời bỏ thị trấn nghèo nàn này mãi mãi.

Theo liên đoàn các công ty ngọc lục bảo quốc gia, vào năm 2022, xuất khẩu ngọc lục bảo của Colombia trị giá 122 triệu USD. Đá quý là một trong những sản phẩm mang tính biểu tượng nhất của quốc gia và được bán trong các cửa hàng trang sức ở các thành phố như Cartagena và Bogotá. Nhưng phần lớn lợi nhuận từ ngọc lục bảo thuộc về các thương gia và các công ty lớn đã đầu tư hàng triệu đô la vào công nghệ giúp họ tìm ra những viên đá có giá trị nhất.

Theo Liên đoàn ngọc lục bảo Colombia, vào năm 2022, xuất khẩu ngọc lục bảo của nước này trị giá 122 triệu USD. Đá quý là một trong những sản phẩm mang tính biểu tượng của quốc gia và được bán trong các cửa hàng trang sức ở các thành phố như Cartagena và Bogotá. Nhưng phần lớn lợi nhuận từ ngọc lục bảo thuộc về các thương gia và các công ty lớn đã đầu tư hàng triệu đô la vào công nghệ tìm kiếm, giúp họ tìm ra những viên đá có giá trị nhất chứ không phải là những thợ mỏ.

Công nhân tại các mỏ nhỏ, không được kiểm soát như Forero, những người vẫn sử dụng que thuốc nổ để mở đường hầm, có cơ hội mong manh tìm thấy những viên ngọc lục bảo có thể thay đổi vận mệnh của ai đó. Trong ngôi nhà của mình ở ngoại ô Coscuez, Forero cất giữ một số viên ngọc lục bảo nhỏ, mờ đục mà cô đã thu thập được trong ba tháng qua. Cô ấy tính toán rằng chúng không có giá trị quá 76 USD. Thu nhập của cô không đủ để nuôi bốn đứa con hoặc giúp đỡ cha cô, người mắc bệnh hô hấp sau khi làm việc ở các mỏ ngọc lục bảo trong nhiều thập kỷ và cần bình oxy để thở. Vì vậy, cô cũng làm những công việc ngẫu nhiên để kiếm sống như giặt đồng phục, ủi quần áo và dọn dẹp nhà cửa. Người phụ nữ 52 tuổi cho biết bà đã phải vật lộn để từ bỏ lối sống này vì nền kinh tế ở Coscuez xoay quanh việc khai thác mỏ và có rất ít cơ hội khác.

Thường những phụ nữ làm thợ mỏ, họ có rất ít cơ hội dù rất mong manh tìm thấy những viên ngọc lục bảo có thể thay đổi vận mệnh. Trong ngôi nhà của mình ở ngoại ô Coscuez, chị Forero cất giữ một số viên ngọc lục bảo nhỏ, mờ đục mà cô đã thu thập được trong 3 tháng qua. Cô tính toán rằng chúng có giá trị không quá 76 USD. Forero cho biết, thu nhập của cô không đủ để nuôi 4 đứa con hoặc giúp đỡ cha cô, người mắc bệnh hô hấp sau khi làm việc ở các mỏ ngọc lục bảo trong nhiều thập kỷ. Vì vậy, người phụ nữ 52 tuổi phải làm thêm những công việc khác để kiếm sống như giặt đồ, ủi quần áo và dọn dẹp nhà cửa cho những gia đình khá giả khác.

Làm việc trong hầm mỏ khó khăn hơn đối với phụ nữ. Sau khi hoàn thành việc khoan đường hầm sâu và sàng đá, họ phải chăm sóc con cái và làm những công việc nội trợ mà đàn ông thường ngại làm. Flor Marina Morales cho biết cô bắt đầu làm việc tại các khu mỏ xung quanh Coscuez vì cần chu cấp cho các con của mình. Cô cho biết, cô thường từ mỏ về nhà lúc 3 giờ sáng và thức để làm bữa sáng cho các con và đưa chúng đến trường Các con của Morales hiện đang học đại học về tâm lý học và luật. “Tôi rất vui vì họ có quan điểm khác,” cô nói. “Khai thác rất mệt mỏi và trong công việc này, bạn phải chịu đựng rất nhiều cái đói, cái lạnh và thiếu ngủ.”

Làm việc trong hầm mỏ rất khó khăn đối với phụ nữ. Sau khi hoàn thành việc khoan đường hầm sâu và sàng đá, họ phải chăm sóc con cái và làm những công việc nội trợ mà đàn ông thường ngại làm. Flor Marina Morales cho biết cô bắt đầu làm việc tại các khu mỏ xung quanh Coscuez vì cần chu cấp cho các con của mình. Cô cho biết, cô thường từ mỏ về nhà lúc 3g sáng và thức để làm bữa sáng cho các con và đưa chúng đến trường. Các con của Morales hiện đang học đại học về tâm lý học và luật. “Tôi rất vui vì chúng có quan điểm khác” - cô nói. “Khai thác rất mệt mỏi và trong công việc này, bạn phải chịu đựng rất nhiều cái đói, cái lạnh và thiếu ngủ”.

Để vào các mỏ nhỏ xung quanh Coscuez, phụ nữ phải mang ủng cao su, đội mũ bảo hiểm và mang theo máy khoan giống như nam giới. Sau khi vào một hàng, họ phân nhánh theo các hướng khác nhau và tiến vào các đường hầm nơi mỗi người có một khu vực được chỉ định để khoan. Những tảng đá vỡ ra khỏi tường được chở ra ngoài bằng xe đẩy, rửa sạch và sàng lọc.

Để vào các mỏ, phụ nữ phải mang ủng cao su, đội mũ bảo hiểm và mang theo máy khoan giống như nam giới. Sau khi vào một hàng, họ phân nhánh theo các hướng khác nhau và tiến vào các đường hầm nơi mỗi người có một khu vực để khoan. Những tảng đá vỡ ra khỏi tường được chở ra ngoài bằng xe đẩy, sau đó được rửa sạch và sàng lọc.

Cách đây vài thập kỷ ở Colombia, kiểu tham gia này của phụ nữ là điều không thể tưởng tượng được. Những người dân làng lớn tuổi cho biết trước đây đàn ông cấm phụ nữ đến gần mỏ vì họ tin rằng nếu có phụ nữ ở xung quanh thì ngọc lục bảo sẽ ẩn giấu. Carmen Alicia Ávila, một thợ mỏ 57 tuổi đã làm việc trong ngành này gần bốn thập kỷ, cho biết: “Đó hoàn toàn là sự nam tính, họ không muốn chúng tôi làm việc. Bà nói rằng từ những năm 1960 đến 1990, khi các thợ mỏ tấn công lẫn nhau để giành quyền kiểm soát khu vực trong thời kỳ được gọi là “cuộc chiến xanh”, những phụ nữ cố gắng làm việc trong hầm mỏ đã bị đe dọa và một số bị hãm hiếp. Ávila cho biết cô bắt đầu làm việc ở hầm mỏ từ năm 19 tuổi nhưng không được phép vào hầm mỏ. Thay vào đó, cô sàng lọc những tảng đá do đàn ông chọn. Cô nói: “Phụ nữ chỉ được phép vào hầm cách đây hai thập kỷ.

Cách đây vài thập kỷ ở Colombia, phụ nữ không thể tham gia vào công việc này. Theo những người dân lớn tuổi, trước đây đàn ông cấm phụ nữ đến gần mỏ vì họ tin rằng nếu có phụ nữ ở xung quanh thì ngọc lục bảo sẽ "trốn". Carmen Alicia Ávila, một thợ mỏ 57 tuổi đã làm việc trong ngành này gần 4 thập kỷ, cho biết: “Công việc này hoàn toàn ưu tiên cho nam giới, họ không muốn chúng tôi làm việc. Nhưng gần đây, phụ nữ bắt đầu bước vào công việc này tuy nhiên cũng gặp rất khó khăn, đau đớn như bị tấn công tình dục, hãm hiếp hoặc kỳ thị. Ávila cho biết cô bắt đầu làm việc ở hầm mỏ từ năm 19 tuổi nhưng không được phép vào hầm mỏ. Thay vào đó, cô sàng lọc những tảng đá do đàn ông chọn. Cô nói: “Phụ nữ chỉ được phép vào hầm cách đây hai thập kỷ".

Khu vực này đã trở nên ít bạo lực hơn sau một loạt thỏa thuận hòa bình do nhà thờ Công giáo làm trung gian. Nhiều thợ mỏ đứng đằng sau vụ bạo lực đã thiệt mạng. Một số đã bán tài sản của mình cho các công ty quốc tế vì việc tìm kiếm những viên ngọc lục bảo có giá trị trở nên khó khăn hơn và cần nhiều tiền hơn. Theo hiệp hội nữ thợ mỏ địa phương, hiện có 200 phụ nữ làm việc tại các mỏ xung quanh Coscuez. Một số làm việc cùng với nam giới, trong khi những người khác làm việc trong 5 mỏ nhỏ do phụ nữ làm chủ, nơi chỉ cho phép nữ thợ mỏ. Vì đường hầm quá nhỏ nên những người phụ nữ thay phiên nhau làm việc bên trong.

Theo hiệp hội nữ thợ mỏ địa phương, hiện có 200 phụ nữ làm việc tại các mỏ xung quanh Coscuez. Một số làm việc cùng với nam giới, trong khi những người khác làm việc trong 5 mỏ nhỏ do phụ nữ làm chủ, nơi chỉ cho phép nữ làm thợ mỏ. Vì đường hầm quá nhỏ nên những người phụ nữ thay phiên nhau làm việc bên trong.

Giống như những người làm việc ở các mỏ nhỏ, họ đang cố gắng để chính phủ chính thức công nhận họ là thợ mỏ thủ công. Điều đó sẽ mang lại cho họ quyền khai thác hợp pháp các mỏ. Nó cũng sẽ mang lại cho họ sự ổn định hơn và giúp họ vay vốn dễ dàng hơn. Chính phủ Colombia đã cấp hơn 900 giấy phép cho các công ty và cá nhân khai thác mỏ ngọc lục bảo. Nhưng theo Cơ quan Khai thác Quốc gia, 576 yêu cầu vẫn đang được xem xét, bao gồm cả những yêu cầu từ các công ty khai thác quy mô nhỏ.

Giống như những người làm việc ở các mỏ nhỏ, họ đang cố gắng để chính phủ chính thức công nhận họ là thợ mỏ. Điều đó sẽ mang lại cho họ quyền khai thác hợp pháp các mỏ. Nó cũng sẽ mang lại cho họ sự ổn định hơn và giúp họ vay vốn dễ dàng hơn. Chính phủ Colombia đã cấp hơn 900 giấy phép cho các công ty và cá nhân khai thác mỏ ngọc lục bảo. Nhưng theo Cơ quan Khai thác Quốc gia, 576 yêu cầu vẫn đang được xem xét, bao gồm cả những yêu cầu từ các công ty khai thác quy mô nhỏ.

Luz Myriam Duarte Ramírez, chủ tịch Liên đoàn Mỏ Quốc gia, cho biết tổ chức của bà đang ủng hộ nỗ lực của các thợ mỏ Coscuez để được đăng ký là thợ mỏ thủ công, cũng như việc hợp pháp hóa 5 mỏ do phụ nữ sở hữu. Bất chấp những nỗ lực cải thiện điều kiện, Forero cho biết cô không muốn ở lại ngành này lâu. Cô cho biết nếu may mắn tìm được một viên ngọc quý, cô sẽ mua một căn nhà và thành lập một cơ sở kinh doanh nhỏ để tránh xa những đường hầm nóng bức, tối tăm nơi cô đã lao động bao năm qua. Forero cho biết: “Cuộc sống ở những mỏ này thật khó khăn, ngay cả khi một số người đã tìm thấy ngọc lục bảo được bán ở Dubai”. “Đôi khi tôi ngồi trong những đường hầm đó và nói chuyện với Chúa. Nhưng thật không may, có vẻ như chúng ta chưa có sự kết nối tốt.

Luz Myriam Duarte Ramírez - Chủ tịch Liên đoàn Mỏ Quốc gia - cho biết tổ chức của bà đang ủng hộ nỗ lực của các thợ nữ được đăng ký là thợ mỏ chính thức, cũng như việc hợp pháp hóa 5 mỏ do phụ nữ sở hữu.

Bất chấp những nỗ lực cải thiện điều kiện, Forero cho biết cô không muốn ở lại ngành này lâu. Cô cho biết nếu may mắn tìm được một viên ngọc quý, cô sẽ mua một căn nhà và thành lập một cơ sở kinh doanh nhỏ để tránh xa những đường hầm nóng bức, tối tăm nơi cô đã lao động bao năm qua. Forero cho biết: “Cuộc sống ở những mỏ này thật khó khăn, ngay cả khi một số người đã tìm thấy ngọc lục bảo được bán ở Dubai".

Theo phụ nữ TPHCM