Cựu nữ tỷ phú tự thân nhận bị tâm thần để trốn tội

Hôm 9/9, tòa án xem xét việc cựu CEO Theranos Elizabeth Holmes nói bị mắc "bệnh tâm thần hoặc rối loạn" khiến cô "gây ra vấn đề về sai phạm" để làm bằng chứng chống lại phiên tòa cáo buộc cô này tội gian lận, lừa đảo. Tòa đã chỉ đạo các công tố viên kiểm tra vấn đề bệnh tâm thần của Holmes.

Trước đó, Holmes dự định sử dụng xác nhận mắc bệnh tâm thần từ Mindy Mechanic – một nhà tâm lý học tại Đại học bang California ở Fullerton. Mechanic là chuyên gia về chấn thương tâm lý, tập trung vào những hành động bạo lực chống lại phụ nữ và thường cung cấp những xác nhận chuyên môn về những trường hợp liên quan tới "bạo lực giữa các cá nhân".

Elizabeth Holmes - cựu CEO Theranos. Ảnh:Bloomberg.

Barbara McQuade, một cựu công tố viên liên bang hiện giảng dạy tại trường luật Đại học Michigan, cho biết việc Holmes tự đưa ra bằng chứng về tình trạng bệnh từ một bác sĩ tư nhân là chưa đáp ứng tiêu chuẩn chứng minh cao.

"Holmes phải chứng minh rằng vào thời điểm cô ấy thực hiện các hành vi phạm tội bị cáo buộc, một khiếm khuyết tâm thần nghiêm trọng khiến cô ấy không thể đánh giá được bản chất hoặc nhận thức được hành vi của mình là sai trái", ông McQuade nói và cho rằng việc Holmes tự đưa ra bằng chứng như vậy là không thuyết phục.

Thẩm phán quận United States Edward J. Davila, Bắc California, nơi thụ lý vụ án, đã bác bỏ ý định sử dụng kết quả kiểm tra tư nhân của Holmes và yêu cầu cô phải đệ trình kiểm tra tâm thần bởi các chuyên gia chính phủ.

"Tòa án đã đồng ý rằng các chuyên gia của chính phủ phải là đơn vị thực hiện và đưa ra kết quả kiểm tra vấn đề tâm thần của Holmes", thẩm phán Davila tuyên bố.

Holmes và bạn trai cũ của cô này, cũng là cựu chủ tịch Theranos là Rames Sunny Balwani, đã bị buộc tội gian lận khi công bố thiết bị của công ty có thể thực hiện vô số xét nghiệm máu với chỉ một vài giọt máu và lừa nhà đầu tư, bác sĩ cũng như bệnh nhân về độ chính xác của kết quả. Theranos, công ty thu hút sự ủng hộ của các nhà đầu tư nổi tiếng và các công ty đầu tư mạo hiểm hàng đầu, đã được định giá 9 tỷ USD trước khi vụ gian lận được phát hiện.

Phiên tòa của Holmes đã bị hoãn vì Covid-19 và dự kiến diễn ra vào tháng 3/2021. Trong khi đó, phiên tòa xét xử Balwani sẽ diễn ra sau đó.

Những ngày đầu mới thành lập Theranos, Holmes được ca ngợi là "phiên bản nữ của Steve Jobs" với ý tưởng sử dụng công nghệ độc quyền vào việc thử máu. Holmes hứa hẹn với công nghệ của Theranos, chỉ cần dùng một mẫu máu nhỏ có thể thực hiện hàng loạt xét nghiệm cho kết quả nhanh chóng và chính xác. Năm 2014, startup xét nghiệm máu Theranos ở đỉnh thành công khi công ty này được định giá 9 tỷ USD giúp Holmes trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ tuổi nhất Mỹ. Holmes từng xuất hiện trên bìa tạp chí danh tiếng như Forbes, Fortune, phát biểu tại TED Talk và ngồi ngang hàng cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton và tỷ phú Jack Ma.

Tuy nhiên, những phóng đại về công nghệ của hãng xét nghiệm bị phóng viên điều tra John Carreyrou của tờ Wall Street Journal phơi bày vào năm 2015. Cuối cùng, Holmes bị buộc tội lừa đảo quy mô lớn, Theranos trong nhiều năm đã phóng đại hoặc làm giả thông tin về công nghệ, số liệu kinh doanh cũng như tình hình tài chính. Đây được coi là một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử khởi nghiệp.