Năm 2020, từ Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc), bà Tô Mẫn lái xe đi khắp đất nước sau nhiều năm mắc kẹt trong cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Khoảnh khắc đó, bà Tô không còn là người vợ hay người bà mà là người phụ nữ quyết tâm sống cho chính mình. Hình ảnh của bà đại diện cho những phụ nữ "thức tỉnh", thay đổi định kiến của xã hội về phụ nữ trung niên.
Đến cuối tháng 4 năm nay, Tô Mẫn đã lái xe qua gần 400 thành phố và hoàn thành mục tiêu giai đoạn 1. Kế hoạch của bà là đi khắp Trung Quốc, sau đó tham quan các di tích văn hóa và địa điểm nổi tiếng, cuối cùng là du lịch quốc tế.
    |
 |
| Tô Mẫn trong quá trình lái xe đi khắp Trung Quốc |
Trước khi chuẩn bị giai đoạn tiếp theo của hành trình, Tô Mẫn vẫn còn một vướng mắc, đó là ly hôn. Đến tháng 5 năm nay, bà Tô mới chính thức bắt đầu thủ tục ly hôn. Quyết định này cho thấy bà đã học được nhiều về hạnh phúc cá nhân và tự tin hơn sau 4 năm lái xe đi khắp nơi. "Bốn năm trước, tôi quyết định rời đi và sống cho chính mình. Những chuyến đi đã mở ra cho tôi một cách sống khác", Tô Mẫn chia sẻ.
Cảm giác mắc kẹt
Tô Mẫn là con gái lớn trong gia đình, dưới bà có 3 em trai. Lúc nhỏ, bà phải tranh thủ giờ nghỉ giữa buổi ở trường để về nhà nấu ăn, lo cho các em. Vì mẹ sức khỏe yếu, hầu hết việc nhà đều do Tô Mẫn đảm nhiệm. Khi Tô Mẫn làm việc tại một nhà máy phân bón, cha bà mỗi ngày đều chờ ngoài cổng để đón con gái về sau giờ làm. Trong khi đồng nghiệp ca hát trong ký túc xá, Tô Mẫn phải lo chuyện bếp núc và giặt giũ.
Có lần, Tô Mẫn hấp một nồi bánh bao, khoảng 15 - 16 cái. 3 đứa em trai ăn rất khỏe, bánh bao vừa đem ra, chỉ một lát đã không còn. Tuổi thiếu nữ của Tô Mẫn dường như bị mắc kẹt trong một vòng lặp không hồi kết, với cảm giác như thể cuộc sống chỉ xoay quanh việc nhà. Hy vọng duy nhất mà Tô Mẫn có lúc đó là kết hôn. Năm 22 tuổi, Tô Mẫn gặp người chồng qua mai mối và chỉ sau vài lần gặp gỡ, họ quyết định kết hôn. Lúc đó trong đầu bà chỉ có một suy nghĩ: Sau khi kết hôn, bà có thể dọn ra khỏi nhà.
|
 |
| Poster phim “Quyết tâm rời đi” - bộ phim dựa trên câu chuyện về cuộc đời Tô Mẫn |
Tuy nhiên, cuộc sống hôn nhân không mang lại sự tự do mà Tô Mẫn mong đợi. Không chỉ bị bạo lực gia đình, bà còn bị chồng kiểm soát kinh tế. Mọi chi tiêu trong gia đình bà phải báo cáo với chồng. "Họ không coi tôi là một thành viên thực sự của gia đình. Cuộc sống của tôi chỉ xoay quanh bếp và ban công. Đến khi bị trầm cảm, tôi thậm chí không nhận ra mình bị bệnh. Đã có lúc tôi mơ được du hành xuyên thời gian để thay đổi số phận của mình", Tô Mẫn chia sẻ.
Càng đi càng xa
Quyết định lái xe rời khỏi Trịnh Châu, Tô Mẫn như bừng tỉnh. Bà lái xe đến Thành Đô, gặp lại bạn học cũ. Chồng bà ban đầu nghĩ rằng bà chỉ giận dỗi, sẽ trở về sau một hoặc hai tháng. Nhưng Tô Mẫn càng đi càng xa. Trên hành trình đó, bà Tô bắt đầu làm vlog để ghi lại trải nghiệm của mình. Ngoài cảnh hồ nước xanh biếc và cánh đồng bát ngát, bà cũng chia sẻ lý do quyết định rời bỏ gia đình chồng để tìm tự do. Là một người đã nghỉ hưu với trình độ học vấn trung học, Tô Mẫn cuối cùng nhận ra rằng bà không còn muốn chịu đựng sự kiểm soát của chồng hay gánh vác công việc nhà. Hàng chục năm trời, bà từng nghĩ đó là vai trò của một người phụ nữ, nhưng giờ đây, bà đã quyết định thoát ra.
Video bà đăng tải đã lan truyền nhanh chóng. Nhiều phụ nữ đã nhìn thấy chính mình hoặc mẹ của họ trong câu chuyện của Tô Mẫn và cảm ơn bà vì đã tạo động lực thay đổi. Với khoản lương hưu hơn 2.000 nhân dân tệ (tương đương khoảng 7 triệu đồng) mỗi tháng và tiền làm truyền thông, Tô Mẫn đã đi khắp đất nước, từ Hải Nam đến Tân Cương, ngắm biển và dạo chơi trên thảo nguyên. Năm 2024, bà lái chiếc RV đến một ngọn núi phủ đầy tuyết ở độ cao hơn 4.000 mét, ngồi trên đó và hát thật lớn. "Tôi đã thấy một thế giới rộng lớn hơn. Trong thế giới mới này, mọi người đều bình đẳng", bà viết trên mạng xã hội.
"Bây giờ, mỗi ngày tôi đều yêu bản thân"
Ngay sau khi Tô Mẫn trở thành biểu tượng cho sự thức tỉnh của phụ nữ, bà vẫn bày tỏ rằng mình không muốn ly hôn. Bà lo sợ nếu ly hôn, trách nhiệm chăm sóc sẽ chuyển sang con gái của mình. Nhưng dần dần, bà Tô bắt đầu cân nhắc lại. Sau khi đàm phán, chồng bà đồng ý ly hôn mà không cần ra tòa với số tiền 160.000 nhân dân tệ (khoảng 560 triệu đồng).
Tô Mẫn nhớ lại khi nuôi con, bà nội và bà ngoại của Tô Mẫn thường nói về những bất hạnh của họ. Nhưng không phải ai cũng có suy nghĩ giống Tô Mẫn: có người không muốn đi đây đi đó, có người chỉ thích ở nhà chăm con, có người thà sống theo vai trò truyền thống và chịu đựng mọi thứ chỉ để làm tròn trách nhiệm. Trong thế hệ những người sinh năm 1960, Tô Mẫn là một trường hợp "nổi loạn" khi tự mình bước trên con đường mới. "Khi rời bỏ những vai trò truyền thống đó, khi thực sự bước ra ngoài, tôi mới thật sự là chính mình. Tôi hoàn toàn nghĩ về bản thân mình và không phải lo lắng chuyện gia đình".
Gần đây, khi tham gia một talk show và được hỏi liệu bà có yêu bản thân mình không, Tô Mẫn trả lời: "Bây giờ, mỗi ngày tôi đều yêu bản thân mình và sống theo mong muốn của mình. Trong khả năng và điều kiện của tôi, tôi sẽ không để bất cứ điều gì khiến mình phải hối tiếc trong tương lai".
Ngọc Nguyễn (Theo New York Times, The Paper)