Những người đói khát, bị bỏ mặc đến chết ở trung tâm Covid-19 của Arab Saudi

Arab Saudi - một trong những quốc gia giàu có nhất trên Trái đất - đang giữ hàng nghìn người nhập cư châu Phi trong điều kiện sống ghê tởm, giống như những trại nô lệ của Libya để ngăn chặn Covid-19.

Những hình ảnh chụp bằng điện thoại được người sống trong trung tâm giam giữ chụp và gửi cho tờ Telegraph. Hàng chục nghìn người nằm co quắp thành từng đám đông dưới cái nóng Arab Saudi trong những căn phòng có cửa sổ chấn song.

Bức ảnh chụp một thi thể được cuốn bụng bằng một cái chăn màu tím và trắng. Họ nói đây là thi thể của một người chết vì sốc nhiệt; những người khác còn không có đủ thực phẩm và nước để sống. Một bức ảnh khác cho thấy một thanh niên châu Phi đang treo cổ từ cửa sổ. Người này tự tử vì hết hy vọng. Theo những người bạn của anh, họ bị giữ ở đây từ tháng 4.

Những người nhập cư này có sẹo trên lưng, nói rằng họ bị bảo vệ đánh và chửi bằng những lời lẽ phân biệt chủng tộc. Abebe - một người Ethiopia bị giữ ở một trong những trung tâm này trong hơn 4 tháng - cho biết: "Nơi này đúng là địa ngục trần gian. Chúng tôi bị đối xử như thú vật và bị đánh đập hàng ngày. Nếu tôi thấy không còn đường thoát, tôi sẽ tự tử. Những người khác cũng vậy. Tội lỗi duy nhất của tôi là rời khỏi quê hương để tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn. Nhưng họ đánh đập chúng tôi bằng roi da và dây điện như thể chúng tôi là sát nhân vậy".

Abebe liên lạc được với báo qua một người trung gian có điện thoại dùng trộm. Những hình ảnh và lời khai khiến nhiều nhà hoạt động vì nhân quyền tức giận, nhất là trong thời gian phong trào Black Lives Matter đang nóng trên toàn cầu.

Adam Coogle - Phó chủ tịch tổ chức Theo dõi Nhân quyền ở Trung Đông - sau khi được xem các hình ảnh, cho biết: "Những hình ảnh tới từ các trung tâm giam giữ ở nam Arab Saudi cho thấy chính quyền đang dồn người nhập cư châu Phi vào điều kiện sống bẩn thỉu, đông đúc, và mất nhân tính, không coi trọng sự an toàn hay nhân phẩm của họ. Trại tập trung bẩn thỉu ở Arab Saudi còn kém xa các tiêu chuẩn quốc tế. Đối với một quốc gia giàu có như Arab Saudi, không lý gì mà những người nhập cư lại bị giữ với những điều kiện tồi tệ như vậy".

Arab Saudi từ lâu đã bóc lột người lao động nhập cư từ châu Phi và châu Á. Tháng 6/2019, ước tính có khoảng 6,6 triệu lao động nhập cư, chiếm khoảng 20% dân số của nước này, hầu hết đều được trả thấp và thường phải làm các công việc gian khổ. Người nhập cư làm chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng và các việc thông thường mà người dân Arab Saudi không muốn làm. Hầu hết người lao động đến từ Nam Á, nhưng số đông còn lại đến từ châu Phi, nằm phía bên kia biển Đỏ.

Trung tâm giam giữ trong ảnh là nơi ở của đàn ông Ethiopia và còn nhiều trại khác có phụ nữ. Trong vòng một thập kỷ qua, hàng chục nghìn người Ethiopia đã vượt qua vùng vịnh - thường được "bảo kê" bởi những người chiêu mộ ở Saudi và những kẻ buôn người - để thoát khỏi sự nghèo đói ở quê nhà. Họ bị kẹt lại do đại dịch nhưng cũng bởi vì chính sách "Saudi hóa" lực lượng lao động của Thái tử Muhamad Bin Salman.

Những người di cư bị đánh đập. Ảnh: Telegraph.

Những người nhập cư cho lời khai trực tiếp qua các kênh được mã hóa, nói về điều kiện sống mà họ đang phải chịu đựng. Một người cho biết: "Rất nhiều người trong đây có ý muốn tự tử hoặc phải chịu bệnh tâm lý vì phải sống như thế này trong 5 tháng. Lính canh gác mỉa mai chúng tôi rằng 'chính phủ của bọn mày không quan tâm, bọn tao phải làm gì với bọn mày giờ?'. Người khác cho biết: "Một cậu bé, khoảng 16 tuổi, mới treo cổ tháng trước. Lính gác vứt xác người ra đằng sau như rác vậy".

Khi đại dịch ập đến vào tháng 3, chính phủ Arab Saudi ở thủ đô Riyadh lo ngại về những người nhập cư, thường sống trong điều kiện đông đúc, có nguy cơ trở thành nguồn lây bệnh. Khoảng 3.000 người Ethiopia bị trục xuất về nước bởi đặc vụ Saudi trong mười ngày đầu tháng 4. Biên bản của Liên Hợp Quốc bị rò rỉ cho biết có thêm 200.000 người nữa chuẩn bị rơi vào tình cảnh tương tự. Việc trục xuất bị ngừng lại khi áp lực quốc tế đổ dồn về Ridyadh.

Tờ Telegraph nhận thấy nhiều người nhập cư chuẩn bị bị trục xuất 5 tháng trước bị bỏ lại cho đến chết ở trung tâm giam giữ. Một nguồn tin cho biết, người này bị nhốt ở một căn phòng có kích cỡ bằng phòng học và không được ra ngoài kể từ tháng 3. "Covid-19? Ai mà biết? Có rất nhiều bệnh ở đây. Ai cũng bị bệnh gì đó", người này nói.

Những hình ảnh cho thấy nhiều người bị bệnh da liễu. Họ nói rằng không hề được chữa trị. Một người sống trong trại cho biết: "Chúng tôi ăn một mẩu bánh mì bé tí vào ban ngày và cơm vào buổi tối. Gần như không có nước, và toilet thì bị tắc. Nó còn tràn ra cả chỗ chúng tôi ăn. Chúng tôi quen với mùi rồi. Nhưng có hơn 100 người trong phòng và cái nóng đang giết chúng tôi".

Một video cho thấy một vài phòng dính đầy chất thải tràn ra từ bồn xí bệt. Một người đàn ông Ethiopia đang hô to: "Toilet tắc rồi. Chúng tôi đã cố thông tắc, nhưng không thể. Vậy nên chúng tôi sống cùng chất thải này, ngủ cùng nó luôn. Đối với người Saudi hay Abiy, chúng tôi như là kiến vậy. Khi chúng tôi chết, cũng giống như một con kiến chết, không ai quan tâm hay chú ý gì hết".

Điều kiện sống tồi tệ bẩn thỉu tại các trang trại. Ảnh: Telegraph.

Muhamad Bin Salman bị phân hóa sâu sắc về chủng tộc. Người nhập cư châu Phi có rất ít quyền và nhiều người phàn nàn về việc bị bóc lột, lạm dụng tình dục và sắc tộc.

Tờ Telegraph xác định được địa điểm của hai trung tâm trên bản đồ. Một cái nằm ở Shumaisi, gần thánh địa Mecca, nơi còn lại ở Jazan, một thị trấn cảng gần Yemen. Họ tin còn nhiều nơi như thế này nữa, có thể chứa hàng nghìn người Ethiopia.

Người nhập cư trong các trung tâm này nói rằng có hàng trăm người ở trong cùng một phòng. Một vài hình ảnh vệ tinh cho thấy có vài tòa nhà ở cả hai trung tâm, nghĩa là còn có nhiều người nhập cư khác không thể liên lạc được ở trong các trung tâm khác. Một vài người nhập cư bị vây bắt từ nhà ở Arab Saudi trước khi bị đưa vào trung tâm. Số khác là người tị nạn châu Phi từ Yemen.

Đầu tháng này, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết lực lượng Houthi dùng Covid-19 như một cái cớ để trục xuất hàng nghìn người Ethiopia sang nước lãnh thổ Saudi Arabia. Nhiều lời khai được tổ chức này ghi lại nói quân Houthis đã giết hại hàng chục người Ethiopia và chĩa súng vào nhiều người khác ở biên giới Saudi.

Lính gác biên giới Saudi nã súng vào những người nhập cư đang bỏ chạy, giết thêm hàng chục người nữa. Coogle cho biết: "Arab Saudi, một quốc gia giàu có, từ lâu đã giam giữ những người nhập cư không có giấy tờ, bao gồm nhiều người đến từ châu Phi trong tình trạng đông đúc, mất vệ sinh và kinh khủng đến mức nhiều người bị chấn thương tâm lý hoặc bị bệnh. Công bằng mà nói, liệu chính quyền Saudi đang cố ý cho phép những điều kiện giam giữ này tồn tại để phạt người nhập cư hay không".

Telegraph đã liên hệ với Đại sứ quán Arab Saudi ở London để bình luận nhưng chưa nhận được hồi âm. Một đại diện của chính phủ Ethiopia ở Trung Đông cũng không thể liên lạc được để đưa ra bình luận.

Theo Ione