Không gian nghệ thuật Art Space và câu chuyện chim sâu hóa hải âu

Thành phố Nantes (Tây Bắc nước Pháp) những ngày cuối Hạ đẹp rực rỡ. Hoa nở khắp chốn và trẻ con thì đã đến trường. Khi người lớn rảnh rang hơn là lý do mà Chim Sâu (biệt danh mà Thu Trang thấy hợp với mình hơn cả tên thật) dành được thời gian để trò chuyện với tôi. Vẫn nụ cười tỏa nắng, Trang bảo ngần ấy năm trôi qua là ngần ấy thời gian chị dốc sức cho hàng loạt các dự án văn hóa cả ở Pháp và Việt Nam, để thỏa đam mê của mình.

Chim Sâu Hoàng Thu Trang và hai con trai tại Pháp. (Ảnh: NVCC)

Ngày đầu gian khó

Hào hứng bên cốc trà sữa - món đồ uống yêu thích trong không gian quán Yo.Gout quen thuộc ở trung tâm thành phố Nantes, Chim Sâu kể: “Một ngày mới của mình bắt đầu từ năm giờ sáng. Mình dậy sớm để trả lời các email công việc phía Việt Nam rồi bàn giao công việc cho các đồng nghiệp trong một dự án tư vấn truyền thông cho khách hàng ở Việt Nam.

Sau đó, mình chuẩn bị đồ ăn sáng cho cả gia đình. Mình ăn sáng, xem tin tức cùng con, đưa hai đứa đến trường rồi lại tiếp tục công việc. Thời gian buổi chiều mình dành toàn bộ cho Art Space – một công việc phi lợi nhuận, ‘ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng’ nhưng lại mang lại cho mình nhiều niềm vui, hạnh phúc và cảm hứng nhất”.

Nói đến Art Space, Chim Sâu bảo: “Nhớ ngày đầu thành lập Art Space (cuối 2017-đầu 2018), mình cùng bạn đồng hành Vũ Hải Yến đi gõ cửa khắp thành phố Nantes để xin tài trợ phòng tổ chức hoạt động nghệ thuật cho đám trẻ. Đi đến đâu cũng bị từ chối vì người ta chẳng biết mình là ai, định làm trò trống gì ở đây?”.

Cuối cùng, Trang và Hải Yến (đồng sáng lập Art Space) cũng hẹn được Phó Thị trưởng thành phố Saint Herblain. Sau khi nghe trình bày, ông đã cho giới thiệu dự án này với bà Cécile Lancien, Giám đốc bộ phận Quan hệ quốc tế, thành phố Saint Herblain. Chỉ sau 10 phút nói chuyện, Cécile đã đồng ý và tác động ngay để Art Space được sử dụng hai phòng đa chức năng “sang - xịn - mịn” trong Trung tâm văn hoá thành phố. “Hai đứa mình nhìn nhau không dám thở khi nhận tin vui này vì biết danh sách chờ để xin phòng của các hiệp hội khác dài đến mấy trang liền. Có những tổ chức tương tự chúng mình đi xin phòng mấy năm trời mà vẫn không được”, Chim Sâu chia sẻ.

Người đi truyền cảm hứng

Giải thích với tôi về hoạt động của Art Space, Thu Trang nói: “Bạn có thể đặt dấu hỏi về hiệu quả của những dự án của Art Space khi chúng mình tổ chức những sự kiện văn hóa vào cuối tuần hay những buổi workshop về khám phá văn hóa Việt Nam tại các trường Mầm non, Tiểu học hay Trung học ở Pháp.

Nhưng người Pháp sở tại, trong đó có rất nhiều trẻ em Pháp và trẻ em người Việt thế hệ thứ hai ở đây hưởng ứng những hoạt động thế này bởi văn hóa ở châu Âu là như vậy. Dù bận bịu đến đâu thì người dân đều cố gắng dành thời gian đưa con cái ra ngoài tham gia những sự kiện ngoài trời.

Chẳng hạn, với sự kiện Cultures des Autres, bọn trẻ rất hứng thú khi rẽ vào ‘lều ngôn ngữ’ của các nước, nói vài câu tiếng Việt, tiếng Hàn hay tiếng Malagasy của người Madagascar… Các con học trong vài chục phút rồi lại vui vẻ khám phá lều văn hóa khác. Đó là những bước đầu tiên trong lộ trình: kích thích trí tò mò và truyền cảm hứng tìm hiểu các nền văn hóa”.

Say sưa nói về bản chất của cái gọi là “truyền cảm hứng”, chị cho biết, đó là yêu cầu của Hội đồng thành phố khi cho Art Space tham gia các buổi dạy tại trường. “Các bạn hãy truyền cảm hứng cho các học sinh để các em sau này trở thành những người yêu hoạt động xã hội như các bạn. Bạn cho các em sự phong phú của các nền văn hóa và chúng tôi muốn các em cũng sẽ như vậy”, Chim Sâu nhớ lại.

Vạn sự khởi đầu nan, đến nay, Hoàng Thu Trang đã tổ chức rất nhiều hoạt động quảng bá âm nhạc và văn hóa Việt Nam tại Pháp. Sự kiện Tinh hoa Việt Nam do chị tổ chức tại thành phố Saint Herblain (1/2020) đã thu hút gần 3.000 người tham dự. Chị và Art Space cũng vinh dự trở thành đối tác trong lĩnh vực phát triển văn hóa của thành phố Saint Herblain và được mời giảng dạy rất nhiều buổi thảo luận giới thiệu về văn hóa Việt Nam cho học sinh tại rất nhiều trường cấp 1 và cấp 2 tại Pháp.

Bận bịu với gia đình, công việc cá nhân và hoạt động xã hội như vậy, nhưng niềm đam mê âm nhạc từ nhỏ chưa bao giờ thôi cháy trong tim cô Chim Sâu. Chị đã thành lập nhóm nhạc Music Rendez-vous để tổ chức các buổi hòa nhạc, giới thiệu âm nhạc Việt Nam và thế giới. Nhóm nhạc của chị thường xuyên biểu diễn ở Lễ hội âm nhạc đường phố lớn nhất Pháp vào ngày 21/6 hàng năm.

Các học sinh trường tiểu học Francoise Giroud (Nantes, Pháp) hào hứng trước các câu hỏi trong tiết học về văn hóa Việt Nam. (Ảnh: NVCC)

Khẳng định tên tuổi

“Bây giờ đi đến bất cứ đâu, người ta cũng biết Art Space và các dự án bọn mình thực hiện. Từ thị trưởng thành phố đến các phó thị trưởng phụ trách các mảng chuyên môn như Văn hóa, Tổ chức xã hội… Đến bộ phận truyền thông của thành phố cũng quen mặt cả Trang và Yến, vì luôn gặp nhau ở các sự kiện của Art Space. Tần suất bọn mình xuất hiện trên các tập san và trang thông tin của Ville ngày một dày”, Thu Trang chia sẻ.

Nhìn nhận điểm mấu chốt cho thành công của Art Space ngày hôm nay, Chim Sâu cho biết, đó không phải là thời gian, công sức hay nguồn tài chính hai chị tự bỏ ra trên đường trường, mà là ở các kế hoạch ngắn hạn, tầm nhìn dài hạn, sự chuyên nghiệp trong quảng bá văn hóa của Art Space.

Có tham dự các sự kiện của Art Space mới thấy các chị đầu tư rất bài bản về quảng bá trước sự kiện, từ trang phục, âm thanh, ánh sáng, người biểu diễn đều chỉn chu. “Ngay trước khi diễn ra thì truyền thông thành phố đã đưa tin về sự kiện với hình ảnh và thông tin hết sức hấp dẫn. Điều đó khiến công chúng cảm thấy tò mò, họ bỏ thời gian tham gia và thấy không hề lãng phí”, Thu Trang nói.

Có những lần, cô Chim Sâu bỏ cả tháng để dạy học sinh một trường mẫu giáo ở Nantes hát tiếng Việt, bài Con chim vành khuyên. Đến ngày diễn ra sự kiện, cả trường trang trí màu cờ đỏ, sao vàng của Việt Nam hát bài hát Việt Nam và nhảy bài Bống bống bang bang… Xúc động nhất là có những phụ huynh Pháp đến gặp Trang chỉ để chia sẻ rằng, ông bà họ là người Việt. Lúc đó, cô Chim Sâu cảm thấy sự hy sinh của mình thật đáng giá.

Thời gian trôi đi, mưa dầm thấm lâu, những kết quả nhỏ làm nên thành công lớn. Có những phụ huynh còn hỏi nhà trường rằng năm nay có hoạt động gì của Art Space hay không? Hay có những người Pháp gốc Việt lái xe hàng trăm cây số đưa bố, mẹ họ đến tham gia các sự kiện của Art Space vì bố mẹ họ lâu lắm rồi không được tắm mình trong không gian văn hóa Việt Nam đậm đà đến vậy.

“Chúng mình đã không còn là những “tấm chiếu mới” không tên tuổi nữa! Mình cực kì tự hào vì điều đó”, Hoàng Thu Trang chia sẻ.

Hai bạn Kevin (con trai của Thu Trang) và Hugo (con trai của Hải Yến), từ vị trí trợ giảng cho hai mẹ khoảng một năm nay, giờ đã một mình đứng lớp để quảng bá về văn hóa Việt Nam cho các bạn học sinh Pháp. Chị cho biết, tầm nhìn mỗi năm của Art Space là truyền cảm hứng và tạo cơ hội cho trẻ em Pháp và trẻ em người Việt/gốc Việt trên khắp thế giới, được tự tin giới thiệu và lan tỏa tới bạn bè, thầy cô và cộng đồng mình, nét đẹp của Văn hóa Việt Nam.

“Khi các con tự giới thiệu về văn hóa Việt, các con sẽ chủ động tìm hiểu thật kỹ về văn hóa quê hương, từ đó sẽ bồi dưỡng hiểu biết, hình thành sợi dây gắn bó sâu sắc với văn hóa dân tộc, qua đó các con sẽ tự tin quảng bá, truyền cảm hứng cho những người khác và gìn giữ được điều đó cho bản thân, cho gia đình và cộng đồng”, chị nói.

Nói về Art Space, bà Cécile Lancien chẳng ngần ngại dành cho dự án này những lời có cánh: “Chúng tôi làm việc với Trang và Art Space từ năm 2018 cho đến nay, trong các dự án về giới thiệu đa dạng văn hóa và đa dạng ngôn ngữ cho cộng đồng, đặc biệt là với đối tượng học sinh. Art Space luôn khiến chúng tôi ấn tượng bởi sự năng động, nhiệt huyết và khả năng truyền cảm hứng cho người khác”.

Ở Pháp gần 15 năm cũng là chừng ấy năm Thu Trang nỗ lực không ngừng để quảng bá văn hóa Việt tới bạn bè quốc tế và nước sở tại.

Thực tế cho thấy, cô Chim Sâu bé nhỏ ngày nào giờ đã trang bị cho mình đôi cánh của hải âu để thỏa sức bay lượn trong một bầu trời rộng lớn hơn, nơi mà sự giao thoa văn hóa đang ngày càng trở nên nhộn nhịp và đầy phấn khích.

Theo baoquocte