Vợ chồng NSND Đàm Liên - nhạc sĩ Đặng Vĩnh An lúc sinh thời
Nực cười nhạc sĩ Vĩnh An/Bỏ ra Hà Nội vì nàng Đàm Liên
NSND Đàm Liên gặp nhạc sĩ Đặng Vĩnh An lần đầu tiên khi bà vào diễn ở Quân khu IV. Trước đó, bà đã nghe danh người nhạc sĩ gốc Bình Định với những ca khúc như Dấu chân trên rừng, Gửi anh lính bờ Nam... Ngay sau buổi diễn đầu tiên, nhạc sĩ đã lên sân khấu tặng hoa cho bà với lời khen "Em diễn hay quá!". Các đêm diễn sau đó, hầu như đêm nào ông cũng có mặt, ngồi ngay ngắn hàng ghế đầu.
"Vóc người cao lớn, chỉn chu trong bộ quân phục với đôi mắt to tròn ẩn sau cặp kính cận, anh say sưa ngồi xem từ đầu đến cuối vở. Sau mỗi buổi diễn, anh lại tặng tôi một bó hoa rừng thơm ngát". Xung quanh tôi bắt đầu có tiếng xì xào to nhỏ. Có người bóng gió: Ông đoàn trưởng Đoàn Quân khu IV muốn làm rể Đoàn Tuồng rồi! Nhưng tôi không quan tâm lắm những lời đó", NSND Đàm Liên kể.
NSND Đàm Liên thời trẻ
Đàm Liên không quan tâm những "lời ong tiếng ve" bởi một lý do đơn giản là bà không quan tâm đến nhạc sĩ Đặng Vĩnh An. Từ khi bước sang tuổi thiếu nữ, nhan sắc rực rỡ và tài năng nổi bật, bà đã trở thành trung tâm chú ý của nhiều chàng trai si tình và giờ đây, chàng nhạc sĩ hơn bà 15 tuổi cũng không nằm ngoài số đó. Nhưng lúc này đây, Đàm Liên vừa có cuộc chia tay đầy nước mắt với người yêu, một chàng phiên dịch gốc Hà Nội lịch lãm, đẹp trai và vết thương lòng vẫn chưa nguôi trong bà.
Trong những ngày Đàm Liên diễn ở Quân khu IV, nhạc sĩ Đặng Vĩnh An thường xuyên đến chơi. Đàm Liên cũng dành nhiều thiện cảm với người nhạc sĩ có lối nói chuyện dí dỏm, hiểu biết về tuồng sâu sắc nhưng tất cả chỉ dừng ở đó. "Trước khi đoàn chúng tôi về Hà Nội, anh ngỏ lời cầu hôn tôi nhưng tôi từ chối. Sự quan tâm của anh đã làm lòng tôi ấm áp và thanh thản trở lại, song thú thật, lúc đó tôi không hề yêu anh. Có chăng chỉ là sự kính trọng và một chút cảm tình với tấm lòng nhiệt thành của anh mà thôi", NSND Đàm Liên nói.
Về Hà Nội được một thời gian, Đàm Liên nhận được thư của nhạc sĩ Vĩnh An. Trong lòng đang chơi vơi, chống chếnh, bà bỗng ao ước có người nhạc sĩ hơn mình 15 tuổi bên cạnh. Bỗng một hôm ông gõ cửa nhà bà. Thấy ông, bà mừng quá, hỏi một câu ngẩn ngơ là anh đi đâu, ông trả lời: "Anh đến thăm em chứ đi đâu nữa". Sau này, bà mới biết là vì bà, ông đã chuyển công tác ra Hà Nội, từ bỏ chức Đoàn trưởng Đoàn Nghệ thuật Quân Khu IV để làm chuyên viên Cục Biểu diễn nghệ thuật. Câu chuyện đó gây xôn xao đến nỗi, một nhà thơ đã viết nên hai câu thơ và nhanh chóng lan truyền khắp giới nghệ sĩ:
Nực cười nhạc sĩ Vĩnh An
Bỏ ra Hà Nội vì nàng Đàm Liên
Nhạc sĩ Đặng Vĩnh An đặt vấn đề tìm hiểu Đàm Liên một cách nghiêm túc và có báo cáo với tổ chức. Khi nhạc sĩ ngỏ lời cầu hôn, Đàm Liên nhận lời ngay, bởi ông là chỗ dựa tinh thần lớn nhất của bà khi đó. "Gần anh, tôi cảm thấy tin tưởng và an tâm. Ở anh, tôi tìm thấy một người bạn đời có thể chia sẻ được nhiều điều và thông cảm cho nghề nghiệp của mình", bà nói. Thế nhưng, nhiều người lại chế nhạo, châm chọc cuộc hôn nhân đó, cho là "bông hoa nhài cắm bãi cứt trâu", vì Đàm Liên trẻ trung tài sắc, trong khi Đặng Vĩnh An đã già lại còn cận thị... Đến mẹ của Đàm Liên cũng e ngại vì khoảng cách tuổi tác 15 năm giữa hai người.
Hạnh phúc với tình yêu đến sau hôn nhân
"Tôi nói điều này có vẻ khó tin nhưng đó là sự thật: Cuộc hôn nhân của chúng tôi là cuộc hôn nhân của tình yêu từ một phía", NSND Đàm Liên từng nói. Nhưng lúc đó bà vẫn quyết định lấy nhạc sĩ Đặng Vĩnh An không chút do dự vì cảm nhận được tình yêu chân thành và độ lượng của ông. "Cứ mỗi ngày qua đi, mỗi tháng qua đi, mỗi năm qua đi, tôi lại thấy lựa chọn của mình là đúng. Thời gian làm tôi hiểu anh hơn và càng thêm yêu thương anh hơn", bà chia sẻ lúc sinh thời.
NSND Đàm Liên với vai diễn làm nên tên tuổi của mình "Ông già cõng vợ đi hội"
NSND Đàm Liên thú nhận, bà là người vụng về trong chuyện bếp núc. Khi mới cưới nhau, bà "trổ tài" mấy bữa cơm làm nhạc sĩ Đặng Vĩnh An... khiếp đảm. Từ đó ông không cho bà vào bếp nữa, chỉ trừ khi ông quá bận hoặc đi công tác. Sau này bà tập học nấu ăn nên dần dần tình trạng cũng được cải thiện.
NSND Đàm Liên là một diễn viên tuồng, lấy chồng là nhạc sĩ sinh ra ở đất tuồng Bình Định quả là nhiều thuận lợi. Ông dạy cho bà từng làn điệu dân ca miền Trung, uốn cho bà từng câu chữ, từng kiểu luyến láy. Có những lúc ông nấu cơm, bà hát một câu tuồng, ông lại chăm chú lắng nghe rồi góp ý nên hát sao cho rõ lời và hay hơn. Bà cũng luôn chia sẻ quan điểm của mình trong từng vai diễn với ông và bao giờ cũng là người thưởng thức đầu tiên ca khúc mà ông sáng tác.
Năm 1994, nhạc sĩ Đặng Vĩnh An qua đời khi người vợ đang ở tuổi tứ tuần. Từ đó trở đi, bà sống một mình trong nỗi nhớ vò võ. "Nhiều đêm đi diễn về tôi như thấy anh ngồi đó đợi tôi. Tôi thèm khát được nghe tiếng cười của anh, giọng nói trầm ấm của anh. Đôi khi nhớ anh quá, tôi bật máy nghe những bài hát của anh...", bà chia sẻ.
NSND Đàm Liên đã trút hơi thở cuối cùng vào ngày 25/4/2020 tại Hà Nội. Sau 26 năm một mình, giờ có lẽ bà đã được gặp người đàn ông mà mình yêu thương nhất ở thế giới bên kia...
Bảo Anh