Người xưa thường có câu: "Bà đẻ như con cua lột xác". Ý chỉ sức khỏe của mẹ sau sinh rất nhạy cảm, yếu đuối, cần giữ gìn, chăm sóc đặc biệt. Tuy nhiên không phải vì thế mà mẹ kiêng khem thái quá. Những quan niệm kiêng cữ sai lầm thường phản tác dụng trong việc giúp người mẹ phục hồi sức khỏe sau sinh.
Dưới đây là những quan niệm kiêng cữ sau sinh đã trở nên cổ hủ, mẹ cần loại bỏ ngay sau sinh:
1. Kiêng không tắm
Để tránh hậu sản, nhiều mẹ kiêng không tắm sau sinh. Thậm chí quan niệm xưa còn cho rằng phải kiêng ít nhất 1 tháng, có nơi còn bắt kiêng đủ 3 tháng 10 ngày. Đồng thời trong thời gian này mẹ bỉm phải hạn chế đụng tay vào nước. Nguyên do được cho là việc tắm gội sớm ngay sau sinh sẽ khiến tay chân phụ nữ nổi gân guốc, hay đau nhức mình mẩy và ốm vặt khi về già.
Tuy nhiên quan niệm này là hoàn toàn sai lầm. Theo các bác sĩ, trong lúc sinh con, người mẹ thường ra nhiều mồ hôi, bã nhờn, sản dịch... Sau sinh sự trao đổi chất tăng mạnh lại thêm bầu ngực chảy sữa và sản dịch chảy ra... nếu mẹ kiêng tắm quá lâu có thể dẫn đến viêm nhiễm.
Không những thế việc không tắm sẽ khiến mẹ cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy. Vì vậy các bà mẹ nên giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xuyên thay quần áo. Mấy ngày đầu sau sinh có thể lấy nước ấm rửa mặt lau người, 3-5 ngày sau là có thể tắm rửa gội đầu. Chỉ chú ý tuyệt đối không tắm bồn, khi tắm nên tắm nhanh, tắm nước ấm, tránh gió lùa là được.
2. Sưởi bằng than
Không những kiêng tắm, nhiều mẹ sau sinh còn nằm than ấm. Theo dân gian, cách này là để giữ cho mẹ và bé luôn ấm áp, không sợ gió độc. Em bé sẽ cứng cáp, khỏe mạnh.
Nhưng các bác sĩ khuyến cáo đây là việc làm không nên. Bởi khí than có chứa CO (cacbon monoxit) rất cao, trong phòng kín lại để khói than thì sẽ làm cả mẹ và bé ngạt thở, ngộ độc khí CO rất nguy hiểm cho tính mạng. Không những thế khi CO từ than đốt có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, não của trẻ. Vì vậy, nếu mẹ có ý định nằm than sau sinh thì hãy loại bỏ ngay.
3. Kiêng nói chuyện với mọi người
Theo quan niệm dân gian, mẹ sau sinh phải nằm trong phòng, ai đến chơi cũng không được tiếp đón, không được bắt chuyện trước. Bởi nếu không mẹ sau này sẽ dễ bị nói lắp, nói nhịu.
Đây cũng là 1 quan niệm kiêng cữ sai lầm. Bởi mẹ sau sinh rất cần sự quan tâm của mọi người. Sự hỗ trợ, trò chuyện thân tình và nụ cười của người thân chắc chắn giúp các bà mẹ bớt đi nỗi lo sợ cô đơn, tránh được sự thay đổi tâm lý sau sanh. Vì vậy, các bà mẹ cần có sự giao tiếp tốt với người thân, với bạn bè trong thời gian ở cữ. Có chăng, khi tiếp xúc với người lạ, mẹ nên giữ khoảng cách và đeo khẩu trang để tránh vi khuẩn gây hại (nếu có) xâm nhập vào cơ thể.
4. Ăn khô, ăn mặn
Nhiều mẹ sau sinh kiêng khem quá mức trong việc ăn uống, ví dụ như chỉ ăn cơm với muối, thịt nạc kho thật mặn, rau ngót nấu thịt mặn... Quan niệm này hết sức sai lầm, ăn uống thiếu chất không đủ các thành phần dinh dưỡng, cơ thể mẹ chậm hồi phục, sự tiết sữa cho bé bú giảm, gây ít sữa. Đồng thời gây ra chứng táo bón, dẫn đến đi tiêu khó, có thể gây chứng bệnh nứt hậu môn, trĩ… Ở những bà mẹ có huyết áp cao, khi ăn mặn có thể rất nguy hiểm, làm tăng huyết áp và tiền sản giật - sản giật sau sinh có thể xảy ra.
5. Không đánh răng
Nhiều mẹ sau sinh còn kiêng không đánh răng vì nghĩ rằng sau này sẽ hay bị chảy máu chân răng.
Sau khi ăn, thức ăn lưu lại trong kẽ răng và khoang miệng là rất cao. Hơn nữa viêm nhiễm khoang miệng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến nhiễm khuẩn hậu sản. Do đó sản phụ sau sinh hoàn toàn nên đánh răng sau khi ăn. Chỉ cần dùng nước ấm, bàn chải không quá cứng để không tổn thương răng là được.
6. Không rời khỏi giường
Nhiều mẹ cũng không xuống giường sau khi đẻ xong. Vì nghĩ rằng như thế cơ thể sẽ yếu ớt. Tuy nhiên, sau sinh nên sớm xuống giường hoạt động, như vậy không chỉ tốt cho sự tuần hoàn máu dưới chân, sản dịch mau chóng được thải ra mà còn giúp các cơ mau chóng lấy lại độ đàn hồi. Việc vận động còn giúp phòng chống sa dạ con, sa trực tràng hay bàng quang.
Minh Nhật