Nhà nghiên cứu chính trị và lịch sử Việt Nam Kyril Whittaker dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại sứ quán Việt Nam ở London (Anh). (Ảnh: TTXVN phát)
Tết Nguyên đán với những truyền thống, phong tục độc đáo là một phần quan trọng, đồng thời phản ánh các khía cạnh đa dạng của nền văn hóa Việt Nam.
Nhà nghiên cứu chính trị và lịch sử Việt Nam người Anh, ông Kyril Whittaker đã nhận định như vậy về Tết ở Việt Nam trong cuộc trò chuyện với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam tại địa bàn.
Lấy vợ là người Việt Nam, ông Kyril đã nhiều lần ăn Tết ở Việt Nam và lễ hội mừng Năm mới của người Việt luôn là trải nghiệm thú vị đối với ông.
Khi Tết đến Xuân về, không khí vui tươi, phấn khởi tràn ngập khắp nơi, từ thành phố tới nông thôn với tiếng nhạc rộn ràng của khúc ca "Ngày Tết quê em."
Người người, nhà nhà bận rộn sắm Tết, mua quần áo mới, chuẩn bị đồ ăn thức uống cho ngày lễ lớn nhất trong năm. Trên khắp đất nước và cả ở nước ngoài, mọi người trở về quê hương đón Tết, đoàn tụ cùng gia đình sau một năm làm việc bận rộn.
Ông Kyril chỉ ra rằng Tết thể hiện sự đa dạng của nền văn hóa Việt Nam, từ ẩm thực, âm nhạc, nghệ thuật tới giao tiếp xã hội, thông qua các phong tục, tập quán đẹp như thờ cúng tổ tiên, gói bánh chưng, xông đất, chúc Tết, mừng tuổi, mặc áo dài truyền thống, biểu diễn âm nhạc cổ truyền và các bài hát về Tết và mùa Xuân, các trò chơi dân gian…
Theo ông, Tết là dịp vun đắp các mối quan hệ khi tất cả các gia đình đều mở cửa đón khách từ họ hàng, bạn bè, cho tới đồng nghiệp, láng giềng.
Học giả Anh, một đảng viên Đảng cộng sản Anh, chỉ ra rằng Tết cũng mang yếu tố lịch sử, với phong tục thờ cúng tổ tiên, tri ân các anh hùng dân tộc có công dựng nước và giữ nước.
Yếu tố lịch sử cũng được phản ánh qua cách người dân Việt Nam đón Tết trong các thời kỳ lịch sử khác nhau.
Trong thời chiến, những người lính Việt đón Tết giản dị bằng cách ca hát và thưởng thức những khẩu phần ăn ít ỏi, quý giá do điều kiện khó khăn.
Ngày nay, Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh trên thế giới, với đời sống được nâng cao, người dân có thể đón Tết với đầy đủ các phong tục, tập quán truyền thống.
Đặc biệt, Tết phản ánh nền văn hóa sinh thái của người Việt, đó là mối quan hệ giữa người và đất và ngược lại, ông Kyril dẫn chứng các món ăn đặc trưng ngày Tết như các loại hạt dưa, hạt bí, bánh chưng, dưa hành; mâm ngũ quả; hoa và cây cảnh trang trí dịp Tết như đào, mai, quất...
Một phong tục đẹp khác của Tết cho thấy nền văn hóa sinh thái của Việt Nam là trồng cây vào ngày đầu Năm mới, phong trào do Bác Hồ phát động và được các thế hệ lãnh đạo Việt Nam duy trì đến ngày nay, ông Kyril chỉ ra rằng đây là truyền thống lưu giữ nền văn hóa nông nghiệp và đa dạng sinh học của Việt Nam.
Bố mẹ mừng tuổi các con là một nét văn hóa trong Tết Cổ truyền của người Việt, mừng tuổi trẻ cũng là mong muốn cho con trẻ năm mới được bình an, chăm ngoan. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN)
Theo học giả Anh, quan điểm sinh thái gắn liền với văn hóa Việt Nam, được thể hiện qua lời nói của các nhà lãnh đạo Việt Nam như “Mỗi người tốt, mỗi việc tốt là một bông hoa đẹp, cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp” hay quan điểm “Lấy dân làm gốc” và gần đây là chính sách “Ngoại giao cây tre” - lồng ghép đặc tính sinh thái của cây tre với nền ngoại giao Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Anh kết luận Tết là một lễ hội mang tính văn hóa Việt Nam và bản thân Tết là hiện thân của nền văn hóa độc đáo này.
Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh củng cố thêm sự phong phú về văn hóa này, đồng thời tạo nền tảng cho sự phát triển không ngừng của xã hội vì sự tốt đẹp của mọi người dân./.