Ảnh minh họa

Gia đình tôi có hai chị em. Cậu em sinh năm 1987 đã lấy vợ và có hai con, hiện ở riêng. Ngày học phổ thông, em ngoan, học giỏi, thi đỗ đại học với số điểm 28/30. Khi vào đại học, em học cùng trường với tôi nên hai chị em ở chung. Em bắt đầu chơi điện tử từ năm đầu, trở nên nghiện điện tử từ năm thứ hai đại học. Do quá ham mê điện tử, cộng với cá cược bóng đá, lô đề nên sau 7 năm, em bị cho thôi học. Khi đi học, em lập gia đình và có con.

Sau khi bị nghỉ học, em về nhà làm công nhân. Tuy nhiên, em không hề tu chí làm ăn, làm ở đâu cũng chỉ được vài tháng rồi nghỉ. Em vẫn tiếp tục chơi điện tử, lô đề, cờ bạc, cá cược bóng đá. Em còn rút tiền tiết kiệm của hai vợ chồng đi cá cược mất sạch, hoặc vay nóng để chủ nợ đến tận nhà đòi bố mẹ tôi. Việc này lặp lại rất nhiều lần. Ngoài ra em thường giao du với các đối tượng xấu, cũng ham chơi, lười làm như em. Em thường hứa hẹn là sẽ từ bỏ, thay đổi khi cần tiền trả nợ, nhưng chỉ ngoan được một thời gian, sau đó quay lại con đường cũ. Theo tôi thấy em có lý trí rất kém, dễ dàng buông xuôi khi gặp khó khăn.

Để cách ly em khỏi đám bạn xấu, gia đình tôi cho em đi lao động xuất khẩu nước ngoài. Sang đó, em cũng chỉ làm việc ở công ty được tầm 3 tháng lại nghỉ. Sau đó, em ra ngoài làm chui một thời gian rồi bị trục xuất về Việt Nam. Khoản nợ để đi lao động nước ngoài vẫn còn 80%. Sau khi về nhà, em tiếp tục làm công nhân và mọi tật xấu vẫn còn nguyên.

Em có mặt tốt là không hỗn với cha mẹ, anh chị trong nhà. Nhà tôi hay họ hàng có sự kiện gì thì rất nhiệt tình, không nề hà việc gì. Nếu có tiền, em đối xử với mọi người rất thoáng, không tính toán thiệt hơn. Đôi khi dù không có tiền nhưng vẫn chi rất thoáng, dù là với bạn xấu nên tôi không hài lòng về điểm này. Gia đình tôi có thể nói là gia giáo, dạy học nhiều đời. Bố mẹ tôi cũng sống đẹp, hiền lành. Vì thương con nên đã trả nợ cho em tôi nhiều lần khi em hứa hẹn sẽ thay đổi, hay chăm chỉ học hành, làm việc. Mọi người đã dùng mọi lời lẽ để góp ý khuyên nhủ, động viên em nhưng chỉ được thời gian ngắn. Gia đình tôi còn nhờ những người có quá khứ ăn chơi nói chuyện với em nhưng không có tác dụng. Hiện em né tránh tiếp xúc, nói chuyện với mọi người. Nếu ai nói gì, em chỉ im lặng, không đáp, coi như không nghe thấy gì.

Mấy năm gần đây, sau khi được tôi thuyết phục, bố mẹ không trả nợ cho em nữa. Cách đây gần năm, tôi cũng thuyết phục được bố mẹ để vợ chồng em ra riêng, với hy vọng em sẽ tự lập và có trách nhiệm với vợ con hơn. Nhưng chỉ được thời gian đầu, hiện em vẫn chứng nào tật ấy. Từ Tết đến giờ, em không đi làm, hoặc cứ đi làm được mấy hôm lại bỏ. Vợ em đã rất tuyệt vọng và muốn ly hôn. Giờ cả gia đình tôi không biết phải làm thế nào để em sống có trách nhiệm và chăm chỉ hơn.

Hải

Chuyên gia tham vấn tâm lý Phong Nguyên gợi ý:

Hải thân mến,

Vì đây là một chủ đề rất lớn, phương thức giải quyết cũng cần đầu tư nhiều thời gian, công sức, có kỹ thuật. Tôi sẽ tóm gọn lại toàn bộ phương thức bằng một câu duy nhất: Hãy tìm sự giúp đỡ trực tiếp của một chuyên gia.

Có một điểm rất quan trọng mà tôi cho rằng bạn cùng gia đình cần quan tâm, đó là những biểu hiện của em trai bạn giống như triệu chứng của một vấn đề ngầm ẩn nhiều hơn. Nhìn nhận khách quan, chúng ta dễ dàng nhận thấy em trai bạn chưa thực sự muốn trưởng thành. Sự từ chối trưởng thành ấy thể hiện thông qua những việc như tìm kiếm niềm vui đơn giản, dễ thỏa mãn, dễ đáp ứng, từ chối trách nhiệm và bổn phận mà mọi người đang kỳ vọng lên mình.

Trách nhiệm là thứ cần được dạy nhưng không phải bất kỳ cá nhân nào cũng có thể học. Học được trách nhiệm bao giờ cũng sẽ đi kèm với quyền lợi, niềm vui, sự tôn trọng, sự khẳng định vị trí xã hội gắn liền với trách nhiệm ấy. Ở trò chơi điện tử, cờ bạc hay bất kỳ hình thức giải trí nào, trách nhiệm cá nhân là một thứ bị gạt bỏ sang một bên và được chuyển thành một phần trách nhiệm của người chơi trong trò chơi. Điều này chứng minh được rằng, không phải em bạn đã hoàn toàn mất đi khả năng xây dựng và duy trì trách nhiệm, chỉ có điều trách nhiệm mà em bạn có không phải là điều mà mọi người mong đợi.

Việc chuyển hướng trách nhiệm từ một lĩnh vực không mong muốn sang lĩnh vực kỳ vọng là việc của chuyên gia, nó nằm ngoài tầm tay và sự hiểu biết của người nhà. Chính vì thế mọi nỗ lực của gia đình thường sẽ không thể đạt được hiệu quả như mong đợi. Một lần nữa, tôi xin nhấn mạnh lại, việc tìm kiếm một chuyên gia hướng dẫn là điều quan trọng nhất cần thực hiện vào lúc này. Chúc gia đình bạn sớm tìm lại được sự bình yên.

Theo vnexpress