Cùng với quá trình phát triển, sự giao lưu hội nhập, các cuộc hôn nhân có yếu tố nước ngoài đã không còn xa lạ ở Việt Nam. Các gia đình đa văn hóa cũng từ đó hình thành. Tuy nhiên, không phải gia đình đa văn hóa nào cũng mang đến những giá trị tích cực bởi bên cạnh những cuộc hôn nhân hạnh phúc thì không ít những cuộc hôn nhân rủi ro đã để lại những hậu quả nặng nề, không chỉ cho người vợ/chồng mà còn ảnh hưởng đến cả thế hệ thứ 2 trong gia đình.
    |
 |
| Các cuộc hôn nhân có yếu tố nước ngoài đã không còn xa lạ ở Việt Nam |
Chị P.T.T (quận Lê Chân, TP Hải Phòng) kết hôn với người chồng Đài Loan, ly hôn và mang theo 2 con trở về Việt Nam. Đã vài năm trôi qua, con lớn đã học lớp 9 và hết tuổi được “nợ” giấy khai sinh khi đến trường, được tư vấn và tìm hiểu chị mới biết 2 con của mình đã mang quốc tịch Đài Loan. Theo quy định về mặt pháp lý, 2 con của chị giống như người nước ngoài sống trên lãnh thổ Việt Nam, mọi thủ tục giấy tờ cần được giải quyết qua Văn phòng Đài Bắc tại Việt Nam. Nhưng do dịch bệnh, gia đình khó khăn, chị chưa có điều kiện để làm các thủ tục cho các con theo hướng dẫn.
Chị Đ.T.T.H (An Dương) kết hôn với người Hàn Quốc nhưng bị bạo lực, bệnh tật. Chị trở về được nhà nhưng cũng từ đó không có cách nào để liên lạc được với con. Nhớ con lại thêm bệnh trầm cảm khiến chị lúc tỉnh lúc mê, cuộc sống vô cùng khó khăn cùng bố mẹ già ốm đau.
Chị N.T.N, B.T.T (Kiến Thụy), N.T.M (An Lão) cũng kết hôn Hàn Quốc. Trước khi đi đều khỏe mạnh nhưng trở về đều trong tình trạng bất thường về tâm lý (do bị bạo lực, bị lao động quá sức…)
Đó chỉ là một vài trong rất nhiều trường hợp phụ nữ di cư hồi hương được Văn phòng Osso Hải Phòng tiếp cận, hỗ trợ. Từ thực tiễn tiếp cận với phụ nữ di cư không an toàn trở về, có thể thấy được những mặt trái của các gia đình đa văn hóa (trong đó chủ yếu là phụ nữ Việt với người chồng nước ngoài) được tạo dựng một cách vội vàng. Những hậu quả thường gặp là: phụ nữ Việt bị bạo hành, bị bóc lột sức lao động, bị sang chấn tâm lý, ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe, bị ngăn cản liên lạc với con; hôn nhân không thành công, phụ nữ phải trở về mang theo con lai gặp rất nhiều vướng mắc về pháp lý như khai sinh, hạn visa,…ảnh hưởng đến việc tiếp cận cách dịch vụ công cơ bản (giáo dục, y tế…). Có nhiều trường hợp phụ nữ trước khi đi rất khỏe mạnh, đến lúc phải trở về trong tình trạng mất kiểm soát về tâm lý, sức khỏe sa sút, không thể tự chủ cuộc sống.
|
 |
| Các cô dâu cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi kết hôn |
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, là do các bạn gái không tìm hiểu kỹ về gia đình người chồng trước khi kết hôn, tìm hiểu vội vàng qua người khác giới thiệu hoặc thông qua môi giới, không có kiến thức pháp luật, kỹ năng tối thiểu về hôn nhân nước ngoài, ngoại ngữ để giao tiếp kém, chưa được tìm hiểu kỹ về văn hóa, phong tục. Thực tế cho thấy, hầu hết các cô dâu có trình độ học vấn cao, tìm hiểu và yêu người nước ngoài thực sự do làm chung công ty hay đi du học… thì hôn nhân sẽ bền vững, hoặc nếu có đổ vỡ thì cô dâu đó cũng không gặp nhiều rủi ro, có thể tự chủ cho bản thân.
Để gia đình đa văn hóa hướng đến các giá trị "an toàn, trách nhiệm, thịnh vượng, bình đẳng", các cô dâu Việt cần “5 biết” đó là: biết văn hoá lịch sử, luật pháp của nước sở tại mà mình sẽ đến làm dâu; biết pháp luật của Việt Nam và nghĩa vụ của bản thân với đất nước; biết những điển hình những người thành công nhất và thất bại nhất của những người cùng địa phương đã lấy chồng nước ngoài; biết rõ người chồng tương lai của mình; biết rõ hoàn cảnh gia đình của nhà chồng trước khi chính thức ra nước ngoài.
|
 |
| Các cô dâu cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi kết hôn |
Bên cạnh đó, các chị em cũng cần nâng cao nhận thức khi tiến tới hôn nhân có yếu tố nước ngoài; cần dựa trên tình cảm thực sự với mục đích hướng đến xây dựng gia đình hạnh phúc bền vững chứ không lợi dụng hôn nhân vì mục đích khác. Phụ nữ có nghề nghiệp, kỹ năng nghề nghiệp và ý thức tự lập, tự chủ về kinh tế cũng giúp các chị có tiếng nói hơn trong các gia đình đa văn hóa có người Việt Nam.
Thanh Thanh