Người đứng đầu Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), bà Catherine Russell, cho biết các khu vực bị hạn hán ở Ethiopia đang chứng kiến tình trạng tảo hôn gia tăng đáng kể. Tình trạng khí hậu khẩn cấp và tồi tệ nhất trong 40 năm qua đã đẩy người dân đến bờ vực thẳm.
Ba mùa mưa dưới mức trung bình đã dẫn đến nạn đói, suy dinh dưỡng và di cư hàng loạt của hàng triệu người ở vùng Sừng châu Phi (vùng Đông Bắc Phi), bao gồm các khu vực của Ethiopia, Somalia, Kenya và Djibouti.
Catherine Russell, Giám đốc điều hành UNICEF, cảnh báo nhiều trẻ em gái ở Ethiopia hiện phải đối mặt với việc kết hôn sớm khi cha mẹ tìm cách kiếm thêm nguồn thu nhập nhờ của hồi môn từ gia đình chồng, với hy vọng con gái sẽ được nuôi dưỡng và bảo vệ tốt hơn bởi gia đình giàu có.
Theo trích dẫn dữ liệu của chính quyền địa phương, cơ quan trẻ em của Liên Hợp Quốc cho biết, nạn tảo hôn đã tăng mạnh ở một số khu vực của vùng Oromia rộng lớn. Tại khu vực Đông Hararghe, nơi có 2,7 triệu dân sinh sống, các trường hợp tảo hôn tăng 51%, từ 70 trường hợp được ghi nhận trong giai đoạn 6 tháng năm 2020-2021 lên 106 trong cùng kỳ một năm sau.
Một thợ rèn đeo vòng vào chân cho một bé gái trước đám cưới ở Metahara, quận Oramia. Ảnh: Eric Lafforgue/Alamy
UNICEF cho biết Đông Hararghe chỉ là một trong sáu khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán ở Oromia có mức tảo hôn tăng cao. Trên khắp các khu vực, các trường hợp tảo hôn gần như tăng gấp bốn lần. Theo dữ liệu UNICEF nhận được vào tháng Tư, 672 trường hợp tảo hôn đã được ghi nhận từ tháng Hai đến tháng Tám năm 2021, trong khi từ tháng Chín năm 2021 đến tháng Ba năm 2022, con số này đã tăng vọt lên 2.282, theo số liệu của chính quyền địa phương.
Russell cho biết nạn tảo hôn đang gia tăng và lưu ý rằng hơn 600.000 trẻ em được cho là đã bỏ học do hạn hán. Khi trẻ em gái không được học hành và buộc phải rời khỏi nhà, nguy cơ bạo lực trên cơ sở giới và tảo hôn hầu như luôn tăng lên.
"Những người cha mẹ gả con gái sớm do tuyệt vọng vì nhiều lý do: sợ bạo lực; lo ngại an toàn cho các con gái hoặc cần nguồn tài nguyên hay không đủ khả năng để nuôi con", Russell nói. Bà cho biết thêm, về lâu dài, tác động này gây nguy hại đến trẻ em gái. "Kết hôn sớm thực sự cắt đứt tất cả cơ hội của các em và dẫn đến tình trạng trẻ em gái có khả năng cao phải có con sớm và sinh nhiều con. Vì còn trẻ, các em cũng không có đủ khả năng trao đổi vấn đề tình dục an toàn với chồng. Trẻ em gái sẽ phải đối mặt hết vấn đề này đến vấn đề khác".
Hạn hán đe dọa đã khiến Ethiopia, vốn là một trong những nước có tỷ lệ tảo hôn cao nhất thế giới, thụt lùi trong nỗ lực hạ thấp tỷ lệ tảo hôn. Theo số liệu năm 2016, 40% trẻ em gái ở quốc gia Đông Phi kết hôn trước 18 tuổi và 14% kết hôn trước 15 tuổi.
Bà Russell trong tuần này đã đến thăm các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán và đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống Ethiopia, bà Sahle-Work Zewde, người cũng cho biết đây là vấn đề bà ưu tiên.
Hạn hán cũng đang làm trầm trọng thêm tỷ lệ suy dinh dưỡng cấp tính ở các khu vực bị ảnh hưởng, với tỷ lệ nhập học của trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng vào tháng Hai năm nay cao hơn 15% so với tháng Hai năm ngoái. Trong khi đó, người dân cũng buộc phải uống nước bị ô nhiễm, khiến họ có nguy cơ mắc nhiều bệnh khác nhau bao gồm cả bệnh tả.
Mặc dù vẫn chưa xuất hiện dịch tả, nhưng mọi người vẫn rất lo lắng. Do tỷ lệ tiêm chủng thấp, bệnh sởi đã quay trở lại, với hơn 1.000 trường hợp mắc ở vùng Somali của Ethiopia và 16 trường hợp tử vong được xác nhận
Giống như nhiều người trong cộng đồng nhân đạo, Russell cho biết bà lo ngại rằng việc thế giới tập trung sự chú ý vào Ukraine khiến các cuộc xung đột và khủng hoảng khác trên thế giới ít được quan tâm.
Kim Ngọc