Sedensho là quyển sách lâu đời nhất viết về nghệ thuật cắm hoa của Nhật Bản trong giai đoạn từ 1443 đến 1536, trong đó trình bày các mẫu và phong cách cắm hoa từ ngàn xưa cho tới cuối thế kỷ 15, từ phong cách cắm hoa của hoàng gia, giới thượng lưu cho tới tầng lớp bình dân.
 |
|
Phong cách rikka (立 花: lập hoa)
|
Trước hết là phong cách rikka (立 花: lập hoa), cách cắm hoa đầu tiên trình bày kiểu một thân cây thẳng đứng ở trung tâm, hai bên là hai thân ngắn hơn. Trong suốt thời kỳ Azuchi-Momoyama (1568-1600), nhiều lâu đài lộng lẫy đã trình bày theo phong cách cắm hoa này.
Phong cách Rikka (lập hoa): có nguồn gốc từ việc cúng dường hoa của Phật giáo, phát triển như một biểu hiện vẻ đẹp của phong cảnh trong tự nhiên. Mấu chốt của phong cách này là chín nhánh đại diện cho các yếu tố của tự nhiên. Thế rồi, rikka (lập hoa) trở thành một thuật ngữ đồng nghĩa phổ biến với ikebana vào thế kỷ 15, và là một yếu tố trang trí nội thất đặc biệt trong các phòng tiếp tân tại dinh thự của các nhà lãnh đạo quân sự, giới quý tộc và linh mục thời bấy giờ.
Một trong những phong cách rikka là suna-no-mono (砂 の 物) và Senkei Ikenobō (trì phòng chuyên khánh), được dùng như những kỹ thuật trang trí trong các nghi thức và lễ hội. Nhìn chung, cách đặt hoa thẳng đứng trong bình là dựa vào phong cách tatehana (立て花) hình thành từ thời Muromachi (1333-1568).
Phong cách cắm hoa theo trà đạo
Khi trà đạo trở nên thịnh hành ở Nhật Bản, một phong cách khác xuất hiện, được gọi là chabana (茶花: trà hoa). Phong cách này đề cao sự đơn giản và mộc mạc. Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng chabana là một cách cắm hoa riêng biệt, không nằm trong phong cách ikebana. Phong cách chabana được giới thiệu trong bộ Genshoku Chabana Daijiten (Bách khoa toàn thư đầy màu sắc về chabana). Ngoài ra, chính sự đơn giản của chabana đã tạo ra một phong cách thú vị khác gọi là nageirebana.
Nageirebana (投入 花: đầu nhập hoa), còn gọi đơn giản là nageire (抛入: phao nhập), tức “nhét vào” hoặc heika (瓶花: bình hoa). Đây là kiểu cắm hoa thẳng đứng trong một vật chứa cao, miệng hẹp mà không sử dụng giá đỡ mũi kim hoặc kenyan (một loại ếch hoa, có chức năng như bọt hoa để giữ thân và cành cố định).
Người mới chơi có thể cắm hoa theo kiểu dáng nghiêng, thể hiện nét nhẹ nhàng và uyển chuyển. Còn kiểu xếp tầng thì cần bình có thân treo thấp hơn mép bình. Chất liệu mềm dẻo sẽ tạo nên những đường nét đẹp cân đối cho hoa.
 |
|
Phong cách chabana (茶花: trà hoa)
|
Cắm hoa hình tam giác, tượng trưng Thiên Địa Nhân
Phong cách Seika (生 花: sinh hoa), còn gọi là Shōka. Phong cách này khởi nguồn từ thế kỷ 15, đạt đến đỉnh cao vào thế kỷ 18 và được chính thức hóa vào cuối thời Edo. Trong Ikenobō (池坊: trì phòng), một trường học lớn nhất và lâu đời nhất về cắm hoa ở Nhật Bản, thì shōka có 2 loại: hōka shōfūtai (hình thức truyền thống) và shōka shimputai (không có hình thức cố định). Loại Shōka shimputai do hiệu trưởng Sen'ei Ikenobō giới thiệu vào năm 1997, được coi là phong cách shōka mới.
Nhìn chung, phong cách Seika kết hợp nhiều quy tắc cấu trúc và tư duy cổ điển theo trường phái Ikenobō. Phong cách này sử dụng từ một đến ba loại nguyên liệu hoa, sắp đặt trong một chiếc bình duy nhất theo cách cơ bản là hình tam giác, với ba đường chính: Shin tượng trưng cho Trời, soe tượng trưng cho con người, còn tai tượng trưng cho trái đất.
Đối với phong cách moribana (盛花), hoa được sử dụng một hoặc nhiều cụm sắp xếp trong kenzan, một giá đỡ có nhiều đầu nhọn để cắm hoa vào, hoặc shippo có lỗ, để tái tạo cách cây thủy sinh phát triển và các sinh vật di chuyển trong ao tự nhiên. Đặc điểm chính của moribana là trải rộng các hình dạng trông tự nhiên và một nhóm hoa đẹp. Phong cách này xuất hiện khoảng năm 1890, cho thấy dấu hiệu chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ phương Tây.
 |
|
Phong cách nageirebana (投入 花: đầu nhập hoa)
|
 |
|
Phong cách Seika (生 花: sinh hoa) - trên; phong cách moribana (盛花) và phong cách jiyūka (自由 花: tự do hoa) - dưới, phải
YOUTUBE.COM, ANNIETSE.COM.HK, SERENACHIANG.PIXNET.NET
|
Trong phong cách cắm hoa jiyūka (自由 花: tự do hoa), người ta nhấn mạnh đến sự sáng tạo. Có thể sử dụng bất kỳ vật liệu nào, kể cả vật liệu không phải hoa. Nói cách khác, phong cách này tập trung vào việc thể hiện cá tính của người cắm hoa, có thể chia thành 2 loại: phong cách chủ nghĩa tự nhiên và phong cách trừu tượng. Cả hai cùng sử dụng những kỹ thuật mới khi kết hợp các nguyên liệu thô của hoa, cây và lá; tôn trọng vẻ đẹp và đặc điểm cơ bản của các loại nguyên liệu này.
Theo Thanh niên