Ngành học tưởng “ế ẩm” nhưng thực chất rất khát nhân lực
Mới đây, tình hình chung tại các trường đào tạo chuyên ngành điều dưỡng ở TP.HCM đều ghi nhận sự sụt giảm khá mạnh số lượng người đăng ký học ngành điều dưỡng. Tại trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), năm 2021 người đăng ký học điều dưỡng đạt con số 2.300 thì đến năm 2022 chỉ còn 781 người (giảm 66%).
Ngày 30/9, Sở Y tế TP HCM cho biết tình hình đào tạo ngành điều dưỡng tại TP HCM đang ngày càng thấp. Bên cạnh đó, tình trạng điều dưỡng xin nghỉ việc sau đại dịch Covid-19 sẽ dẫn đến tình trạng thiếu điều dưỡng tại các bệnh viện công lập.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên được Sở Y tế nhận định là do đặc thù công việc của điều dưỡng thường vất vả, áp lực cao, môi trường làm việc luôn có nguy cơ lây nhiễm bệnh, trong khi thu nhập thì thấp. Đồng thời, việc học tập nâng chuẩn trình độ lên cao đẳng, đại học của các điều dưỡng trung cấp cũng đang gặp khó khăn theo quy định của Bộ Y tế.
Xét từ khía cạnh đào tạo, do kinh phí đào tạo cho các chương trình cử nhân, cao đẳng điều dưỡng đều khá cao, chi phí lên tới 35-40 triệu đồng cho mỗi năm học. Tuy vậy, khi ra trường, nhân lực trong ngành điều dưỡng thường gặp công việc vất vả, lương thấp, không có nhiều chế độ ưu đãi nên số lượng người nộp đơn vào các trường đào tạo điều dưỡng ngày càng giảm.
Khi mà số nhân lực được tuyển dụng mới không đủ về số lượng lẫn chất lượng so với những nhân sự đã nghỉ việc thì tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trong ngành sẽ còn tiếp tục trầm trọng hơn, theo dự báo của Sở Y tế.
Tuy vậy, điều dưỡng lại là một ngành rất được ưu tiên tại Nhật Bản, do chính phủ có chủ trương mở rộng cho các thực tập sinh nước ngoài, trong đó bao gồm các thực tập sinh đến từ Việt Nam. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nhật Bản Yasuhito Hanashi khi làm việc với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Việt Nam đã cho biết, điều này không chỉ giải quyết thiếu hụt nhân lực ở Nhật, mà giúp lao động từ các quốc gia khác nâng cao kỹ năng tay nghề.
Thông thường, lương của ứng viên điều dưỡng và hộ lý ở mức 160.000 - 180.000 JPY/tháng (khoảng 26 - 30 triệu đồng/tháng), kèm phụ cấp liên quan.
Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), chương trình tuyển chọn ứng viên điều dưỡng, hộ lý đi Nhật Bản làm việc (EPA) năm 2022 với 240 chỉ tiêu là cơ hội rất tốt cho người trẻ tốt nghiệp chuyên ngành điều dưỡng, hộ lý. Ứng viên sẽ được đài thọ toàn bộ tiền ăn ở, học tập, vé máy bay khứ hồi, visa sang Nhật, hỗ trợ sinh hoạt phí khi học tiếng Nhật, tham gia khóa đào tạo nâng cao…
Ứng viên hộ lý phải tốt nghiệp cao đẳng hoặc cử nhân điều dưỡng, điều dưỡng đa khoa, không quá 35 tuổi… Trong khi đó, ứng viên điều dưỡng ngoài các điều kiện trên phải có chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh và ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm điều dưỡng (bao gồm thời gian tập sự 9 tháng).
Theo ông Phạm Viết Hương - phó cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, đã có hơn 2.000 ứng viên điều dưỡng, hộ lý Việt Nam được tuyển chọn từ năm 2012 đến nay, được đào tạo về ngoại ngữ trước khi sang làm việc tại Nhật Bản. Trong đó, có 1.543 ứng viên đã bắt đầu được làm việc tại các bệnh viện, cơ sở chăm sóc người cao tuổi của Nhật Bản.
Để sang Nhật Bản làm ngành chăm sóc người cao tuổi, người lao động phải đạt chứng chỉ trình độ tiếng Nhật tối thiểu ở mức N4. Với chứng chỉ tiếng N4, người lao động có thể nhanh chóng bắt nhịp với công việc và cuộc sống, phát huy chuyên môn của bản thân. Đây là một cơ hội rất tốt để các bạn trẻ được đào tạo bài bản cả về kỹ năng và ngoại ngữ, học hỏi nhiều hơn để có bước đệm trước khi trở về Việt Nam. Khi có kinh nghiệm, người lao động sẽ có thu nhập tốt, công việc ổn định, lâu dài.
Ngành Điều dưỡng học gì?
Điều dưỡng là một chuyên ngành trong hệ thống đào tạo nhân lực y tế; có nhiệm vụ bảo vệ, tối ưu hóa về sức khỏe, dự phòng bệnh và chấn thương; điều dưỡng cũng thực hiện nhiệm vụ xoa dịu nỗi đau qua chẩn đoán và điều trị nhằm hỗ trợ tốt nhất cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội.
Công việc điều dưỡng góp phần tác động tới quá trình điều trị, chăm sóc sức khoẻ thể chất và tinh thần cho bệnh nhân. Một điều dưỡng chuyên nghiệp đảm bảo kỹ năng chuyên môn và phẩm chất tốt, thực hiện sứ mệnh chăm sóc bảo vệ sức khỏe của mọi người.
Sinh viên tốt nghiệp đảm bảo đạt được chuẩn đầu ra về kiến thức, kỹ năng, năng lực tự chủ và trách nhiệm cần có, có khả năng thực hiện thành thạo 55 kỹ năng Điều dưỡng cơ bản lâm sàng.
Các môn học sinh viên được trang bị là các kiến thức về Điều dưỡng cơ sở sức khỏe - môi trường và vệ sinh nâng cao sức khỏe, dược lý điều dưỡng, đạo đức điều dưỡng, quản lý điều dưỡng, tổ chức quản lý y tế, sinh lý bệnh miễn dịch, tâm lý học – đạo đức y học, kiểm soát nhiễm khuẩn, phục hồi chức năng, y học cổ truyền, điều dưỡng nội khoa, ngoại khoa, điều dưỡng tâm thần, hồi sức cấp cứu…
Thúy Phương