Thăng chức nhưng không tăng lương

Trong một số trường hợp, việc phải gánh thêm nhiều trách nhiệm hơn mà không được trả thêm lương là không đúng về pháp lý. Ảnh:Adobe Stock.

Thăng chức hẳn là một tin vui, đáng chúc mừng. Thăng chức thường đi đôi tới tăng lương xứng đáng với những trách nhiệm và thách thức ở vị trí mới.

Thế nhưng, lại có kiểu thăng chức được gọi là “dry promotion” (tạm dịch: thăng chức suông, thăng chức chay) - trách nhiệm lớn hơn nhưng không tăng lương - đưa đến một tình thế tiến thoái lưỡng nan trong sự nghiệp, theo Wall Street Journal.

Điều đáng nói hơn là một số dữ liệu cho thấy “dry promotion” đang trở nên phổ biến hơn khi các công ty quản lý nhân tài với ngân sách eo hẹp hơn. Theo cuộc khảo sát gần đây của công ty tư vấn phúc lợi Mercer (Mỹ) với hơn 900 công ty, các doanh nghiệp đang dành ít hơn trong ngân sách tiền lương năm 2024 cho việc tăng lương gắn liền với việc thăng chức so với năm ngoái.

Trong khi đó, cuộc thăm dò gần đây của các nhà tư vấn lương thưởng Pearl Meyer (ở Wellesley, Massachusetts - Mỹ) cho thấy 13% người sử dụng lao động (so với 8% vào năm 2018) cho biết họ đang dựa vào chức danh công việc mới để thưởng cho nhân viên khi quỹ tiền dành cho tăng lương bị hạn chế. 

Có thể coi việc thăng chức không tăng lương là một dấu hiệu cho thấy đòn bẩy đang suy yếu của người lao động khi tình trạng thiếu nhân sự đã hạ nhiệt và các công ty đang cắt giảm chi phí ở mức có thể. Các giám đốc điều hành và chuyên gia tư vấn trả lương cho biết “dry promotion” có xu hướng tăng lên trong thời điểm kinh tế bất ổn. Các công ty đã đưa ra những khoản tăng lương lớn chỉ để giữ chân nhân sự khi nguồn cung lao động đang thiếu hụt. Giờ đây, một số nhà quản lý đang chuyển công việc của những người lao động bị “layoff” sang những nhân viên còn lại nhưng không được tăng lương tương xứng.

“Trao chức tước là miễn phí, còn tiền thì không”, Tom McMullen, đối tác khách hàng cấp cao của công ty tư vấn tổ chức toàn cầu, nói với Wall Street Journal.

Câu hỏi rất đau đầu ở đây là liệu có chấp nhận thăng chức mà không tăng lương hay không. Đồng ý nhận một công việc đòi hỏi trách nhiệm lớn hơn mà không có tưởng thưởng tài chính có thể dẫn đến kiệt sức, ấm ức và cản trở việc thăng tiến trong thang lương của bạn. Tuy nhiên, với một số bước đi thông thái, bạn vẫn có thể đảm bảo được một khoản bù đắp về tài chính trong tương lai hoặc sử dụng chức vị mới của mình để tìm được một công việc được trả lương cao hơn ở nơi khác, các chuyên gia đàm phán nhận định.

Khi cần “say no”

Nhận lời “dry promotion” là hợp lý khi đó là một vị trí sẽ thúc đẩy sự nghiệp của bạn nhanh hơn con đường hiện tại. Ảnh minh họa:Guardian.

Robin Lynn Valentino - nhân sự trong một công ty sản xuất đồ uống công nghiệp - ban đầu rất hào hứng khi được công ty đề nghị thăng chức vài năm trước. Từ vị trí quản lý khu vực bán hàng hiện tại của mình, cô được cất nhắc vị trí xây dựng thương hiệu với lực lượng bán hàng ở một tiểu bang khác.

Valentino kể lại rằng khi cô hỏi về việc tăng lương cho vai trò mới của mình, cấp trên không trả lời trực diện. Họ nhấn mạnh vào cơ hội nghề nghiệp khi thuyên chuyển. Đề nghị thăng chức trên có được Valentino đề cập trên LinkedIn. Cô chia sẻ: “Tim tôi thắt lại. Tôi biết giá trị của mình chứ”.

Thêm vào đó, cô sẽ không còn khoản tiền hoa hồng nữa. Cô từ chối lời đề nghị thăng chức và khoảng 18 tháng sau, cô chia tay công ty sau thương vụ sáp nhập. Hiện cô làm nhà thầu độc lập trong ngành ở Sarasota, bang Florida.

“Tôi cảm thấy rất tự do khi đứng lên vì điều gì đó mà bản thân biết là không đúng”, Valentino bày tỏ, mặc dù trải nghiệm được đề nghị thăng chức nhưng không tăng lương vẫn khiến cô cảm thấy khó chịu.

Các chuyên gia tư vấn về nghề nghiệp và tiền lương cho rằng việc “gật đầu” với “dry promotion” là hợp lý khi đó là một vị trí sẽ thúc đẩy sự nghiệp của bạn nhanh hơn con đường hiện tại, ngay cả khi việc không tăng lương là điều không thể đảm bảo về lâu dài.

Hãy đong đếm xem liệu việc thăng chức có giúp bạn đạt được vị trí mong muốn trong vài năm tới hay không, Dawn Fay - chủ tịch điều hành của công ty tuyển dụng Robert Half - gợi ý. Bà phân tích thêm: “Bạn có thể tham gia các cuộc họp và sự kiện mà ở vị trí cũ bạn không có cơ hội tham gia, điều này có thể giúp bạn học hỏi, phát triển và kết nối”.

Bà Fay cũng nhận thấy các nhân viên chấp nhận “dry promotion”, sau đó bắt đầu tìm kiếm một công việc khác với vai trò mới nhất trong résumés. Đó có thể là một lý do tại sao dữ liệu gần đây từ nhà cung cấp dịch vụ trả lương ADP cho thấy gần 30% số người rời bỏ nhà tuyển dụng trong vòng một tháng kể từ lần thăng chức đầu tiên.

Chiến lược đàm phán

Các huấn luyện viên nghề nghiệp nói rằng họ nhận thấy nhiều trường hợp “dry promotion” ở nữa giới hơn so với nam giới.

“Phụ nữ nói với tôi rằng họ cảm thấy áp lực không đàm phán”, Alexandra Carter, giám đốc Mediation Clinic tại Trường Luật Columbia và là tác giả sách về đàm phán, cho biết.

Vị chuyên gia nói thêm: “Nếu bạn không thể thương lượng tăng lương ngay, đi đôi với việc thăng chức, hãy chuẩn bị cho điều đó trong tương lai gần. Yêu cầu thảo luận lại sau một thời gian nhất định - chẳng hạn như trong quý tài chính tiếp theo - sẽ gửi đi một thông điệp vững chắc nhưng lịch sự. Và thực hiện điều đó bằng văn bản”.

“Nếu họ nói rằng có thể tăng lương cho bạn ‘sau’, hãy tiếp tục đề nghị họ làm rõ hơn”, bà Carter gợi ý. “‘Khi nào chúng ta có thể nối lại cuộc nói chuyện này? Chúng ta có thể tổ chức một cuộc họp vào tháng 6 khi chu kỳ bồi hoàn bắt đầu cho năm tới không?”.

Tessa White, một nhà tư vấn nghề nghiệp và cựu giám đốc nhân sự, nhớ lại trường hợp một khách hàng của bà trong ngành công nghệ được yêu cầu đảm nhận các trách nhiệm mới sau khi công ty tái cơ cấu và được thông báo là không thể tăng lương. Khách hàng này - một giám đốc dự án cấp cao - muốn có được vị trí thăng tiến đó nên đã đồng ý đảm nhận trong 3 tháng. Cô yêu cầu công ty viết văn bản rằng họ sẽ đánh giá lại mức tăng vào thời điểm đó.

“Trong ba tháng, cô ấy đã được tăng lương, và công ty thậm chí còn lùi thời gian tính đến ngày cô ấy được thăng chức”, bà White cho hay.

Nhân sự nữ nhận đề xuất "dry promotion" nhiều hơn so với nam giới. Ảnh minh họa:Meettally.

Trong khi đó, việc chấp nhận chưa được tăng lương ngay có thể tạo cơ sở để thúc đẩy các đặc quyền khác, chẳng hạn như sắp xếp công việc linh hoạt hơn, có thêm thời gian nghỉ hoặc tiếp cận một chương trình đào tạo, các chuyên gia cố vấn nghề nghiệp đánh giá.

Krista Harrison, phó giáo sư và nhà nghiên cứu tại Đại học California, San Francisco, cho biết việc thăng chức không tăng lương tại một công ty chăm sóc sức khỏe cách đây vài năm đã dạy cho cô một bài học quý giá: Khi cấp trên nói rằng không có tiền để tăng lương, đừng mong đợi điều đó sẽ thay đổi.

Công ty đã đề nghị cô đảm nhận vai trò giám sát một dự án quan trọng sau khi người trước đó rời đi. Khi Harrison hỏi về tiền tăng thêm hoặc khoản hỗ trợ nhân viên, cô nhận được câu trả lời: “Không phải lúc này”. Harrison cho biết cô và công ty đã đồng ý xem xét lại câu chuyện tăng lương sau ba tháng, nhưng cuộc nói chuyện tiếp theo chưa bao giờ diễn ra. Cô ấy đã từ bỏ công việc.

Cô chia sẻ rằng kể từ đó, “Tôi đã thận trọng hơn nhiều với những việc không có kinh phí mà tôi được yêu cầu đảm nhận và tôi đã dứt khoát gạt bỏ hơn”.

Theo lifestyle.zingnews